Gia Lai: Ngành gỗ phục hồi mạnh mẽ, mở rộng thị trường xuất khẩu

TMO -  Với lợi thế nguồn nguyên liệu dồi dào và chính sách hỗ trợ kịp thời, tỉnh Gia Lai đang chứng kiến sự phục hồi ấn tượng của ngành chế biến gỗ. Nhiều doanh nghiệp đẩy mạnh sản xuất, mở rộng xuất khẩu sang các thị trường tiềm năng, góp phần khẳng định vị thế lâm sản của Gia Lai.

Sau thời kỳ gặp khó khăn do thị trường xuất khẩu biến động và chi phí nguyên liệu tăng cao, hiện nay ngành gỗ của tỉnh Gia Lai đang có những đột phá bất ngờ. Nhờ sự chủ động của doanh nghiệp cùng chính sách hỗ trợ từ chính quyền tỉnh, hoạt động chế biến và xuất khẩu gỗ đã có dấu hiệu khởi sắc.

Nhiều cơ sở sản xuất đầu tư dây chuyền công nghệ hiện đại, chú trọng nguồn nguyên liệu hợp pháp, đạt chứng chỉ FSC, qua đó nâng cao giá trị sản phẩm và đáp ứng yêu cầu khắt khe của thị trường quốc tế.

Các doanh nghiệp cũng tích cực mở rộng thị trường xuất khẩu sang các thị trường khó tính như Nhật Bản, châu Âu,…đồng thời đẩy mạnh chế biến sâu để tăng sức cạnh tranh. Cùng với đó, việc ứng dụng chuyển đổi số trong quản lý, truy xuất nguồn gốc và kết nối khách hàng giúp ngành gỗ Gia Lai hoạt động hiệu quả hơn.  Theo Hiệp hội Gỗ và Lâm sản tỉnh, 9 tháng năm 2025, tổng kim ngạch xuất khẩu toàn ngành ước đạt 800,95 triệu USD, tăng 0,6% so với cùng kỳ năm 2024; dự kiến đến cuối năm đạt khoảng 1,1 tỷ USD, tương đương 94% kế hoạch năm.

Trong đó, đồ gỗ nội - ngoại thất đạt hơn 332,9 triệu USD (tăng 2,7%), mây đan đạt 130,3 triệu USD (giảm 10,5%) và dăm gỗ, viên nén sinh học đạt 337,8 triệu USD (tăng 7,2%). Dù tốc độ tăng còn khiêm tốn, song kết quả này cho thấy sự bền bỉ của doanh nghiệp (DN) trong bối cảnh thị trường xuất khẩu đối mặt nhiều biến động.

Theo các DN ngành gỗ, quý II vừa qua, đơn hàng từ Mỹ và EU giảm khoảng 20%, chi phí logistics tăng 30%, nhưng DN vẫn duy trì sản xuất nhờ chuyển hướng sang dòng sản phẩm thân thiện môi trường, đạt chứng chỉ FSC, đồng thời mở rộng sang thị trường Nhật Bản, Hàn Quốc và Trung Đông. Theo đại diện đơn vị chuyên sản xuất đồ nội - ngoại thất từ gỗ tại Khu công nghiệp Nhơn Hội - Khu A, phường Quy Nhơn Đông chia sẻ, để giữ khách hàng, doanh nghiêp đã đầu tư công nghệ sơn phủ thân thiện môi trường, tăng sản phẩm ngoài trời, đáp ứng tiêu chuẩn xuất khẩu mới. Dù lợi nhuận chưa phục hồi, nhưng quan trọng là giữ được việc làm cho hơn 500 công nhân.

Trong thời gian vừa qua, đối với ngành gỗ của Gia Lai thì thị trường Hoa Kỳ tiếp tục là “điểm sáng”, chiếm gần 37% tổng kim ngạch xuất khẩu của ngành chế biến gỗ và lâm sản.

Trong 9 tháng, xuất khẩu sang Mỹ đạt 300,6 triệu USD, tăng 10% so với cùng kỳ với 170 DN tham gia, trong đó 121 DN có đơn hàng ổn định. Tuy nhiên, ngày 1-10-2025, Hoa Kỳ chính thức áp dụng mức thuế 50% đối với tủ bếp, bàn trang điểm phòng tắm và các sản phẩm liên quan, cùng với thuế 30% đối với đồ nội thất bọc nệm.

Dự kiến đến cuối năm tổng kim ngạch xuất khẩu gỗ của Gia Lai đạt khoảng 1,1 tỷ USD, tương đương 94% kế hoạch năm. (Ảnh: BBD).

Chính sách này tác động trực tiếp đến 4 DN của tỉnh Gia Lai đang sản xuất và xuất khẩu nhóm hàng nói trên sang thị trường Hoa Kỳ. Theo lãnh đạo Hiệp hội Gỗ và Lâm sản tỉnh Gia Lai, cho biết, phần lớn DN gỗ của tỉnh tập trung vào dòng sản phẩm ngoài trời, thân thiện môi trường, nên ảnh hưởng được đánh giá là không quá nghiêm trọng.

Đáng mừng là nhóm sản phẩm dăm gỗ và viên nén sinh học vẫn duy trì được mức tăng trưởng ổn định, góp phần giữ vững kim ngạch xuất khẩu chung của ngành. Từ quý II/2025, DN gỗ trong tỉnh chịu áp lực lớn khi các thị trường nhập khẩu tăng cường chính sách thuế, tiêu chuẩn môi trường và yêu cầu truy xuất nguồn gốc.

Tuy nhiên, nhờ tái cấu trúc chuỗi cung ứng, đầu tư công nghệ hiện đại và phát triển sản phẩm xanh, nhiều DN vẫn duy trì ổn định sản xuất, góp phần bảo đảm việc làm cho người lao động trong tỉnh. Thị trường châu Âu, khu vực xuất khẩu truyền thống của ngành gỗ tỉnh đang chững lại do tác động của Cơ chế điều chỉnh biên giới carbon (CBAM) và quy chế EUDR về chống phá rừng.

Dù vậy, nhóm dăm gỗ và viên nén sinh học vẫn tăng trưởng tốt nhờ nhu cầu năng lượng sạch. DN gỗ trong tỉnh Gia Lai đang tăng tốc chuyển đổi để vững vàng hơn sau biến động. Quý IV/2025, cùng đà mua sắm cuối năm và các dự án sản xuất đồ gỗ lớn trên địa bàn tỉnh đi vào hoạt động, ngành gỗ dự kiến tăng trưởng 5 - 6%.

Để ngành chế biến gỗ phát triển ổn định, có nhiều đột phá mới, tỉnh Gia Lai đã triển khai thực hiện Đề án Phát triển ngành công nghiệp chế biến gỗ bền vững, hiệu quả giai đoạn 2021- 2030.

Theo đó, địa phương hạn chế khai thác rừng non, thực hiện kinh doanh rừng gỗ lớn để bảo vệ môi trường sinh thái, tạo nguồn nguyên liệu gỗ lớn, nâng cao hiệu quả kinh doanh rừng trồng. Song song với việc xây dựng đề án dành riêng cho ngành công nghiệp chế biến gỗ bền vững, tỉnh Gia Lai cũng bố trí vốn ngân sách địa phương cho các hoạt động hỗ trợ trồng rừng sản xuất, cấp chứng chỉ rừng theo quy định về đầu tư bảo vệ và phát triển rừng, khuyến khích doanh nghiệp đầu tư vào nông nghiệp, nông thôn.

Cùng đó là giải pháp bảo đảm tất cả sản phẩm gỗ xuất khẩu trên địa bàn sang Liên minh châu Âu có nguồn gốc và được sản xuất hợp pháp, phù hợp với cam kết quản lý rừng bền vững.

Sự phục hồi của ngành gỗ Gia Lai cho thấy khả năng thích ứng linh hoạt và định hướng phát triển đúng đắn của địa phương trong bối cảnh hội nhập sâu rộng. Việc tập trung vào sản xuất bền vững, kiểm soát nguồn gốc nguyên liệu và nâng cao chất lượng sản phẩm đã giúp các doanh nghiệp gỗ củng cố uy tín trên thị trường quốc tế.

Thời gian tới, Gia Lai tiếp tục đẩy mạnh phát triển công nghiệp chế biến gỗ theo chuỗi giá trị, khuyến khích ứng dụng công nghệ cao, tận dụng các hiệp định thương mại tự do để mở rộng thị trường xuất khẩu. Bên cạnh đó, việc kết hợp trồng rừng kinh tế với bảo vệ môi trường sẽ là nền tảng giúp ngành gỗ phát triển dài hạn, ổn định và bảo tồn tài nguyên rừng hiệu quả.

Nguyễn Thao