Đồng Tháp: Ưu tiên chất lượng môi trường, tạo tiền đề cho tăng trưởng xanh

TMO - Hướng tới mục tiêu tăng trưởng xanh, tỉnh Đồng Tháp ưu tiên đầu tư và triển khai các chương trình cải thiện chất lượng môi trường. Việc đồng bộ hóa các giải pháp bảo vệ hệ sinh thái, giảm ô nhiễm và mở rộng mảng xanh đang tạo nền tảng vững chắc cho quá trình phát triển lâu dài của tỉnh.

Đồng Tháp đang từng bước hiện thực hóa định hướng tăng trưởng xanh bằng việc ưu tiên chất lượng môi trường trong mọi chiến lược phát triển. Tỉnh tập trung hoàn thiện hệ thống hạ tầng môi trường, nâng cao năng lực xử lý chất thải rắn và nước thải đô thị, đồng thời siết chặt quản lý các nguồn phát thải trong sản xuất và sinh hoạt.

Song song đó, nhiều chương trình mở rộng không gian xanh, cải thiện cảnh quan và bảo vệ tài nguyên nước được triển khai rộng khắp ở cả đô thị lẫn nông thôn. Các mô hình kinh tế tuần hoàn, nông nghiệp hữu cơ, sản xuất sạch hơn được khuyến khích nhằm giảm áp lực lên môi trường và đa dạng hóa sinh kế cho người dân.

Việc lồng ghép mục tiêu môi trường vào các dự án phát triển kinh tế – xã hội đang giúp Đồng Tháp định hình một hướng đi bền vững, phù hợp xu thế phát triển của cả nước.  Địa phương cũng xác định bảo vệ môi trường (BVMT) không chỉ là nhiệm vụ phụ trợ, mà là nền tảng của phát triển kinh tế - xã hội bền vững.

Môi trường là yếu tố sống còn, ảnh hưởng trực tiếp đến đời sống người dân và chất lượng phát triển của các ngành kinh tế chủ lực như nông nghiệp, du lịch sinh thái, dịch vụ. Theo Sở Nông nghiệp và Môi trường Đồng Tháp, thời gian qua, tỉnh đã hình thành nhiều vùng sản xuất lúa hai vụ/năm kết hợp trồng cây ăn trái, hoa kiểng và nuôi thủy sản có kiểm soát. Mô hình này không chỉ nâng cao hiệu quả kinh tế mà còn giảm áp lực lên đất đai, bảo vệ nguồn nước, duy trì cân bằng sinh thái. Cùng với đó, tỉnh chú trọng hướng dẫn kỹ thuật, đào tạo nông dân và ứng dụng công nghệ thông minh trong sản xuất từ cảm biến độ ẩm, quản lý nước tự động đến dự báo sâu bệnh.

Nhờ đó, người nông dân vừa nâng cao năng suất, vừa BVMT một cách bền vững. Không chỉ trong nông nghiệp, các phong trào cộng đồng như “Ngày Chủ nhật xanh”, “Ra quân làm sạch kênh rạch”, “Trồng cây xanh”, “Phân loại rác tại nguồn”… cũng đã trở thành hoạt động thường xuyên ở nhiều địa phương, góp phần lan tỏa ý thức và hành động BVMT sâu rộng trong cộng đồng.

Người dân Đồng Tháp tích cực triển khai phong trào: “Ngày Chủ nhật xanh”. 

Đặc biệt, bà con vùng chuyên canh nông nghiệp đã thay đổi thói quen sản xuất: vỏ bao bì, chai lọ thuốc bảo vệ thực vật sau sử dụng đều được xử lý đúng quy định; việc quản lý chất thải nông nghiệp đã giúp giảm đáng kể tình trạng ô nhiễm môi trường trên địa bàn.

Song song với nâng cao nhận thức cộng đồng, Đồng Tháp đẩy mạnh ứng dụng khoa học - công nghệ và chuyển đổi số trong quản lý môi trường. Nhiều dự án, đề tài được triển khai như mô hình canh tác lúa chất lượng cao, phát thải thấp gắn với tăng trưởng xanh; sản xuất nông nghiệp theo tiêu chuẩn GAP; truy xuất nguồn gốc nông sản bằng công nghệ số. Bên cạnh đó, tỉnh cũng đã triển khai Phương án xử lý ô nhiễm môi trường tại bãi rác Gò Công Đông, xã Gia Thuận và Phương án tiếp nhận rác tại bãi rác Bình Tân. Đồng thời tổ chức khảo sát các bãi chôn lấp chất thải sinh hoạt; làm việc với các đơn vị thu gom, vận chuyển, xử lý để đảm bảo quy chuẩn môi trường trong toàn tỉnh.

Lãnh đạo Sở Nông nghiệp và Môi trường Đồng Tháp cho hay, Nông nghiệp là thế mạnh của địa phương. Tỉnh đang tích cực ứng dụng khoa học công nghệ và chuyển đổi số để hiện đại hóa ngành nông nghiệp theo hướng xanh, tuần hoàn, thông minh và thích ứng biến đổi khí hậu. Hiện nay, ngành Nông nghiệp tỉnh đang triển khai nền tảng dữ liệu dùng chung, bản đồ số nông nghiệp và sàn giao dịch nông sản trực tuyến, tiến tới xây dựng chính quyền số trong quản lý sản xuất và BVMT.

Các mô hình nông nghiệp thông minh, tuần hoàn gắn với sản phẩm chủ lực như lúa, xoài, cá tra, hoa kiểng đang được nhân rộng, giúp tiết kiệm tài nguyên và giảm phát thải. Tỉnh cũng áp dụng công nghệ số trong quản lý tài nguyên, môi trường, xây dựng cơ sở dữ liệu về nông nghiệp, tài nguyên và chất thải, giúp giám sát, phân tích và ra quyết định nhanh chóng, minh bạch.

Hệ thống GIS và IoT được dùng để theo dõi chất lượng nước, quản lý rác thải và dự báo thiên tai, tạo khả năng phản ứng kịp thời, giảm thiểu tác động xấu đến môi trường. Đồng Tháp chú trọng xây dựng văn hóa xanh, lối sống thân thiện với môi trường trong cộng đồng. Các phong trào như “Ngày hội tái chế”, “Xanh hóa khu dân cư” và các hoạt động ngoại khóa cho học sinh, sinh viên…  đã góp phần hình thành thói quen, trách nhiệm và niềm tự hào của người dân trong việc giữ gìn quê hương xanh, sạch, đẹp.

Vỏ bao gói thuốc BVTV được thu gom góp phần bảo vệ môi trường nông nghiệp. (Ảnh: NH).

Tại Đại hội Đảng bộ tỉnh Đồng Tháp lần thứ nhất, nhiệm vụ trọng tâm được xác định là đẩy mạnh tuyên truyền, giáo dục nâng cao nhận thức về BVMT và sử dụng hiệu quả tài nguyên thiên nhiên. Đồng thời đầu tư các dự án xử lý rác thải công nghệ cao, khuyến khích phát triển kinh tế tuần hoàn và sản xuất nông nghiệp thân thiện môi trường. Tỉnh ủy Đồng Tháp đặt mục tiêu đến năm 2030 có 99% dân cư nông thôn sử dụng nước sạch đạt quy chuẩn chất lượng nước sinh hoạt; trên 99% chất thải rắn được thu gom, xử lý đảm bảo quy chuẩn; 100% cơ sở sản xuất kinh doanh đạt quy chuẩn về môi trường.

Việc Đồng Tháp đặt môi trường ở vị trí ưu tiên đã cho thấy tầm nhìn dài hạn trong chiến lược phát triển. Những nỗ lực cải thiện chất lượng không khí, nguồn nước, cảnh quan và hệ sinh thái không chỉ mang lại lợi ích trước mắt mà còn tạo nền móng cho tăng trưởng ổn định trong tương lai.

Khi môi trường được bảo vệ tốt, sức khỏe cộng đồng được nâng cao, chất lượng cuộc sống cải thiện và khả năng thu hút đầu tư cũng tăng lên nhờ uy tín về phát triển bền vững. Đây là yếu tố quan trọng giúp Đồng Tháp củng cố vị thế của một địa phương chủ động thích ứng với biến đổi khí hậu và theo đuổi mô hình kinh tế xanh.

Đặc biệt, việc phát triển hài hòa giữa sản xuất, đô thị hóa và bảo vệ môi trường sẽ giúp tỉnh giảm thiểu rủi ro dài hạn, tạo động lực để cộng đồng, doanh nghiệp và chính quyền cùng chung tay hướng đến mục tiêu chung. Với nền tảng đó, Đồng Tháp đang từng bước định hình một tương lai xanh sạch, trong đó môi trường trở thành lợi thế cạnh tranh cho mọi lĩnh vực phát triển kinh tế-xã hội.

Bích Vân