TMO - Theo dự báo, trong những tháng đầu năm 2024, từ tháng 1-2/2024 tình hình hạn mặn đầu năm 2024 có thể cao, một số tỉnh dọc theo sông Tiền, sông Hậu như Vĩnh Long, Cần Thơ, Bến Tre và Tiền Giang có thể xảy ra tình trạng hạn mặn cục bộ.

Trung tâm Dự báo Khí tượng Thủy văn cho biết, từ tháng 1-2/2024, El Nino tiếp tục duy trì với xác suất trên 95%. Sau đó, xác suất của hiện tượng El Nino giảm xuống mức 60-85% vào thời kỳ tháng 3 - 5/2024. Do vậy, các tháng mùa khô năm 2023-2024, khu vực đồng bằng sông Cửu Long có khả năng xảy ra hạn hán, thiếu nước, xâm nhập mặn. Nếu xâm nhập mặn kéo dài với độ mặn cao, một số vùng dọc theo sông Tiền, sông Hậu thuộc Vĩnh Long, Cần Thơ, Bến Tre và Tiền Giang có thể bị hạn mặn cục bộ cho các trà lúa và vườn cây ăn trái.

El Nino khả năng diễn ra với cường độ trung bình đến mạnh trong những tháng đầu năm 2024. Độ mặn tại các sông trong mùa khô 2023-2024 ở mức cao và hầu hết đều ở mức cao hơn trung bình nhiều năm. Do vậy, tình hình hạn mặn đầu năm 2024 có thể sẽ rất gay gắt; mặn sẽ lấn sâu vào vùng ven biển. Trong trường hợp El Nino cực đoan, đến giữa mùa khô (từ tháng 2/2024 trở đi), dù có ngăn mặn từ biển vào, bên trong vẫn thiếu nước ngọt. Trong các tháng mùa khô 2023-2024, mực nước đầu nguồn sông Cửu Long chịu ảnh hưởng mạnh của thủy triều.

Các địa phương vận hành hiệu quả hệ thống công trình thủy lợi, cống ngăn mặn, trữ ngọt, ứng phó với hạn, mặn.

Cục Thủy lợi dự báo cao điểm xâm nhập mặn ở đồng bằng sông Cửu Long sẽ vào tháng Ba và xâm nhập mặn ảnh hưởng đến việc lấy nước của các công trình thủy lợi cách biển 40-50km trong các kỳ triều cường. dự báo ở vùng các cửa sông Cửu Long, tháng 1/2024, ranh mặn 4 g/l có khả năng xâm nhập từ 45-55km, so với năm 2023 cao hơn từ 5-8km, so với năm 2020 thấp hơn từ 6-13km; so với năm 2016 thấp hơn từ 1-3km.

Xâm nhập mặn ảnh hưởng đến việc lấy nước của các công trình thủy lợi cách biển 40-50km trong các kỳ triều cường. Ở sông Vàm Cỏ, ranh mặn 4 g/lít lớn nhất tháng 1/2024, trên sông Vàm Cỏ Đông và Vàm Cỏ Tây ở mức 55-65km, so với năm 2023 cao hơn từ 3-5km, so với năm 2020 thấp hơn từ 22-25km, so với năm 2016 thấp hơn từ 24-28km. Xâm nhập mặn ảnh hưởng đến khả năng lấy nước của các công trình thủy lợi từ 50km trở xuống từ giữa tháng 1/2024.

Cục Thủy lợi nhận định xâm nhập mặn ở đồng bằng sông Cửu Long có mức độ cao hơn trung bình nhiều năm nhưng thấp hơn mùa khô năm 2015-2016 và năm 2019-2020. Ứng phó với tình hình, các địa phương trong khu vực đã gieo cấy sớm, tăng cường trữ nước phân tán để phục vụ cho cây ăn trái, khả năng thiệt hại sẽ không có nếu không xảy ra bất thường.

Đảm bảo nguồn nước cho sản xuất nông nghiệp được các địa phương đặc biệt chú trọng trước tình hình hạn, mặn.

Những vùng có nguy cơ thiệt hại đã được gieo cấy lúa từ tháng 10, 11/2023. Dự báo xâm nhập mặn cao điểm vào tháng 3/2024, khi đó cơ bản diện tích lúa ở vùng cơ nguy cơ cao cơ bản đã được thu hoạch xong. Xâm nhập mặn vùng Đồng bằng sông Cửu Long khả năng gay gắt hơn so với trung bình nhiều năm. Do vậy, người dân cần có kế hoạch ứng phó, chủ động trước xâm nhập mặn.

Cùng với đó, các tháng mùa khô ít có khả năng xuất hiện mưa trái mùa. Trước những dự báo trên, các địa phương trong vùng sẽ phải xây dựng kế hoạch, giải pháp cụ thể để ứng phó với tình hình xâm nhập mặn sớm và sâu hơn nhằm đảm bảo đủ lượng nước cho sản xuất lúa vụ Đông Xuân 2023-2024, hạn chế thấp nhất thiệt hại do hạn hán, xâm nhập mặn gây ra. Để chủ động nước cho cây ăn trái, người dân địa phương đã tự xây dựng các ao, hồ… theo quy mô hộ, nhóm hộ gia đình. Cục Thủy lợi sẽ ban hành tài liệu hướng dẫn việc trữ nước cho cây ăn trái, để đảm bảo làm sao lượng nước tích trữ đảm bảo tối thiểu cho cây trồng.

Tổng cục Khí tượng Thủy văn (Bộ Tài nguyên và Môi trường) đã có công văn báo cáo Ban Chỉ đạo Quốc gia về Phòng, chống Thiên tai cảnh báo tác động của El Nino; thông tin cho các bộ, ngành, địa phương có phương án ứng phó, Bộ Tài nguyên và Môi trường đã yêu cầu cơ quan khí tượng thủy văn và các đơn vị liên quan xây dựng kế hoạch ứng phó cụ thể; trong đó, tăng cường tần suất bản tin chuyên đề về hiện tượng El Nino, dự báo lượng mưa và nguồn nước trên các lưu vực sông; cung cấp kịp thời thông tin dự báo, cảnh báo nguồn nước phục các bộ, ngành, địa phương xây dựng kế hoạch ứng phó phù hợp. Các cơ quan chức năng rà soát, đánh giá nhu cầu dùng nước cho sản xuất và sinh hoạt để có kế hoạch điều chỉnh phù hợp, đặc biệt là đối với vụ Đông Xuân ở Bắc Trung Bộ, Trung Bộ hoặc các khu có hoạt động phát triển du lịch lớn trong những tháng mùa khô 2023 - 2024.

Các địa phương cần có biện pháp tích trữ, sử dụng hợp lý nguồn nước ngọt và bố trí mùa vụ hợp lý. Đồng thời, các đơn vị, địa phương theo dõi chặt chẽ các bản tin dự báo xâm nhập mặn để có các biện pháp phòng, chống hạn mặn phù hợp. Chủ các hồ chứa được yêu cầu xem xét điều chỉnh kế hoạch vận hành, sản xuất để ứng phó với nguy cơ thâm hụt lượng mưa trong điều kiện El Nino.

Lê An

Tin nổi bật