Đẩy mạnh phát triển, xây dựng các chuỗi ngành hàng chủ lực

TMO - Tỉnh Đồng Tháp định vị rõ 5 ngành hàng chủ lực tại địa phương bao gồm: lúa gạo, xoài, hoa kiểng, cá tra và sen dựa trên lợi thế, tiềm năng thị trường để tập trung phát triển mạnh. Từ đó, địa phương đẩy mạnh phát triển và xây dựng các chuỗi ngành hàng chủ lực thông qua việc ban hành Đề án tái cơ cấu ngành nông nghiệp tỉnh Đồng Tháp đến năm 2025, định hướng đến năm 2030.

Theo đó, mục tiêu đến năm 2025, tỉnh duy trì tăng trưởng GRDP nông, lâm, thủy sản bình quân 3,5%/năm; thu nhập bình quân đầu người khu vực nông thôn tăng 1,6 lần so với năm 2020. Tỷ lệ hộ nghèo của tỉnh còn dưới 3%; tỷ lệ lao động nông nghiệp trong tổng lao động giảm xuống còn dưới 40% trong tổng số lao động xã hội. Hình thành đội ngũ nông dân chuyên nghiệp, có kỹ năng sản xuất và quản lý, tăng tỷ lệ lao động nông nghiệp được đào tạo đạt 20%.

Bên cạnh đó, thành lập mới ít nhất 35 hợp tác xã (HTX) nông nghiệp. Nâng cao năng lực cho HTX nông nghiệp, 100% cán bộ HTX nông nghiệp được đào tạo các kỹ năng lập kế hoạch, quản trị, tiếp cận thị trường; phát huy mô hình hội quán; thúc đẩy chuyển đổi số trong nông nghiệp.

Địa phương từng bước hiện đại hóa nền nông nghiệp, tăng cường liên kết triển khai cơ giới hóa trong sản xuất. Ảnh: VĐ

Phấn đấu 80% thủ tục hành chính thuộc ngành nông nghiệp quản lý đủ điều kiện được cung cấp dưới dạng dịch vụ công trực tuyến mức 4; 50% cơ sở dữ liệu về sản xuất nông nghiệp và phát triển nông thôn theo các cấp quản lý (tỉnh, huyện, xã) được số hóa. Xây dựng và phát triển hệ sinh thái nông nghiệp số áp dụng từ cấp tỉnh, huyện, xã giúp quản lý nông nghiệp số và phát triển kinh tế nông nghiệp số đảm bảo điều kiện tích hợp được vào hệ thống dữ liệu của tỉnh và bộ, ngành Trung ương.

Trên 60% nông dân biết ứng dụng công nghệ Internet vạn vật vào quy trình sản xuất, khai thác thông tin cung - cầu thông qua mạng internet, mua bán trực tuyến; 100% sản phẩm thuộc Chương trình OCOP có mặt trên các sàn thương mại điện tử.

Đến năm 2025, có ít nhất 90% xã đạt chuẩn nông thôn mới (NTM), trong đó, có 30% xã nông thôn mới đạt chuẩn NTM nâng cao, 10% xã NTM nâng cao đạt chuẩn NTM kiểu mẫu; có thêm 5 đơn vị cấp huyện đạt chuẩn huyện NTM và 1 đơn vị cấp huyện đạt chuẩn huyện NTM nâng cao; có 98% dân cư nông thôn sử dụng nước sạch.

Phát triển “nền nông nghiệp xanh”, thân thiện với môi trường, thích ứng với biến đổi khí hậu, giảm ô nhiễm môi trường nông thôn. Từng bước hiện đại hóa nông nghiệp, ứng dụng khoa học công nghệ, cơ giới hóa, áp dụng triệt để tiêu chuẩn thực hành nông nghiệp tốt (GAP) trong sản xuất lúa gạo, xoài, hoa kiểng, cá tra và sen; đảm bảo an toàn sinh học trong chăn nuôi; tỷ lệ diện tích vùng trồng tập trung được cấp mã số theo quy định đạt 100%.

Giai đoạn 2026 - 2030, tỉnh đề ra mục tiêu tốc độ tăng trưởng GRDP nông - lâm - thủy sản là 3,5 - 3,8%/năm. Giá trị sản xuất đất trồng trọt đạt 183 triệu đồng/ha, giá trị sản xuất đất nuôi trồng thủy sản đạt 3.204 triệu đồng/ha.

Đồng Tháp đẩy mạnh phát triển các vùng chuyên canh nông nghiệp, thúc đẩy chuyển đổi số. Ảnh: THMK 

Đồng thời, phát triển đồng bộ các vùng chuyên canh nông nghiệp với các cụm công nghiệp - dịch vụ trung tâm có kết cấu hạ tầng hiện đại; hoàn thiện kinh tế hợp tác, trang trại, doanh nghiệp nông nghiệp, hiệp hội và liên kết dọc theo ngành hàng, kết nối giữa sản xuất - chế biến - kinh doanh. Thành lập HTX nông nghiệp mới theo chỉ tiêu kế hoạch phát triển kinh tế tập thể tỉnh đề ra, phát triển và nâng chất hoạt động các mô hình hội quán, tổ hợp tác.

Thúc đẩy chuyển đổi số trong nông nghiệp là mục tiêu được tỉnh đề ra trong gian đoạn này. Phấn đấu 100% thủ tục hành chính thuộc ngành nông nghiệp quản lý đủ điều kiện được cung cấp dưới dạng dịch vụ công trực tuyến mức 4; 80% cơ sở dữ liệu về sản xuất nông nghiệp và phát triển nông thôn theo các cấp quản lý (tỉnh, huyện, xã) được số hóa.

Xây dựng và phát triển hệ sinh thái nông nghiệp số đồng bộ áp dụng từ cấp tỉnh, huyện, xã giúp quản lý nông nghiệp số và phát triển kinh tế nông nghiệp số đảm bảo điều kiện tích hợp được vào hệ thống dữ liệu của tỉnh và bộ, ngành Trung ương. Trên 80% nông dân biết ứng dụng công nghệ internet vạn vật vào quy trình sản xuất, khai thác thông tin cung - cầu thông qua mạng internet, mua bán trực tuyến trên các sàn giao dịch thương mại điện tử.

Đồng Tháp là tỉnh đứng thứ 3 cả nước về diện tích và sản lượng lúa (sau Kiên Giang và An Giang), nên địa phương phát triển mạnh ngành hàng lúa gạo. Cụ thể, hàng năm, Đồng Tháp có hơn 514.2000 ha sản xuất lúa, sản lượng trên 3,37 triệu tấn/năm.

Theo Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tỉnh Đồng Tháp, tỉnh đã hình thành những vùng sản xuất quy mô lớn gắn với liên kết tiêu thụ thông qua hợp tác xã và tổ hợp tác thúc đẩy sản xuất theo hướng bền vững. Các công ty, thương lái thực hiện liên kết tiêu thụ theo mô hình sản xuất quy mô lớn; tăng cường hợp tác, liên kết trong chuỗi giá trị từ sản xuất đến tiêu thụ, giữa nông dân, hợp tác xã, tổ hợp tác với doanh nghiệp; trong đó doanh nghiệp giữ vai trò nòng cốt.

Vụ Đông Xuân và Hè Thu năm 2022, tỉnh Đồng Tháp có nhiều công ty, thương lái thực hiện liên kết tiêu thụ lúa cho nông dân, hợp tác xã, tổ hợp tác với diện tích 60.000 ha, sản lượng tiêu thụ trên 400.000 tấn. Mô hình liên kết theo chuỗi giá trị lúa gạo giúp nông dân tăng thêm lợi nhuận từ 3-8 triệu đồng/ha/vụ. 

Tỉnh Đồng Tháp tăng cường liên kết trong sản xuất giống, tiêu thụ cá tra nhằm đảm bảo chất lượng sản phẩm tốt nhất  

Với ngành hàng cá tra, Đồng Tháp có hơn 2.000 ha, sản lượng hơn 378.000 tấn, xuất khẩu sang 130 quốc gia và vùng lãnh thổ. Đồng Tháp định hướng phát triển vùng nuôi 1.500 ha, sản lượng 300.000 tấn/năm nhằm sản xuất các sản phẩm chất lượng cao xuất khẩu sang EU, Mỹ... Đồng Tháp đã quy hoạch và phát triển vùng nguyên liệu cá tra gắn với cụm công nghiệp - dịch vụ phục vụ sản xuất, áp dụng kỹ thuật sản xuất tiên tiến đạt tiêu chuẩn vệ sinh an toàn quốc tế và thân thiện với môi trường. 

Theo Sở NN&PNT, trong kế hoạch tái cơ cấu ngành hàng cá tra đến năm 2025, tỉnh phấn đấu phát triển diện tích nuôi cá tra là 2.450ha, với sản lượng 555.000 tấn đạt 9.046 tỷ đồng, chiếm 17,2% cơ cấu giá trị ngành nông, lâm, thủy sản (tăng 0,38% so với năm 2020). Giá trị kim ngạch xuất khẩu đạt trên 980 triệu USD.

Tỉnh Đồng Tháp đang tổ chức lại sản xuất theo hướng “hợp tác - liên kết - thị trường” để giảm rủi ro; khuyến khích các cơ sở sản xuất giống, cơ sở nuôi thương phẩm nhỏ lẻ liên kết lại với nhau hình thành các hội quán, tổ hợp tác, hợp tác xã nhằm tạo ra sản phẩm số lượng lớn, đồng nhất về chất lượng. Ngoài ra, tăng cường chuỗi liên kết, sản xuất tiêu thụ sản phẩm giữa các cơ sở sản xuất giống, cơ sở nuôi thương phẩm với các doanh nghiệp chế biến, doanh nghiệp sản xuất thức ăn.

Là tỉnh sở hữu thế mạnh với hơn 9.200 ha xoài, đa phần là xoài Cát Chu và Cát Hòa Lộc với sản lượng ước tính 30.000 tấn/năm, Đồng Tháp phát triển loại trái cây này thành mặt hàng chiến lược. Theo đó, ngành hàng xoài được mở rộng quy mô sản xuất, áp dụng tiêu chuẩn VietGAP, nhằm nâng cao chất lượng, tăng khả năng tiếp thị và xây dựng thương hiệu xoài Đồng Tháp trên thị trường trong nước và thế giới. 

Về ngành hàng hoa kiểng, Đồng Tháp đã xây dựng vùng hoa Sa Đéc trở thành khu vực sản xuất hoa tập trung lớn nhất ĐBSCL và trở thành thành phố hoa ở miền Tây; đồng thời phát huy vai trò của cộng đồng làng nghề truyền thống trong phát triển dịch vụ du lịch gắn với vùng sản xuất hoa kiểng. Chính quyền địa phương đã vận động các nhà vườn trồng hoa kiểng kết hợp với phục vụ khách du lịch đến tham quan trải nghiệm. 

Theo thống kê toàn tỉnh Đồng Tháp có tổng diện tích vùng trồng sen thực tế là 331.17ha và tổng diện tích quy hoạch vùng trồng sen được phê duyệt là 461ha; tập trung chủ yếu tại huyện Tháp Mười và huyện Cao Lãnh, huyện Tân Hồng, huyện Lấp Vò… Ngoài ra, tỉnh Đồng Tháp hướng đầu tư phát triển vùng sản xuất nguyên liệu sen tập trung với diện tích năm 2025 khoảng 1.350 ha, sản lượng ước đạt 1.148 tấn, năng suất trung bình đạt 8,5 tạ/ha. 

Tỉnh Đồng Tháp đang đẩy mạnh liên kết sản xuất thành vùng nguyên liệu lớn để tổ chức sản xuất theo quy mô công nghiệp, ứng dụng khoa học công nghệ, đưa cơ giới hóa vào sản suất; đào tạo lao động, chế biến sâu sản phẩm sen để nâng cao hơn nữa giá trị cây sen.

Hoàng Minh