Đẩy mạnh nghiên cứu, sản xuất giống tôm hùm bông

TMO - Hiện nay, Viện Nuôi trồng thủy sản 3 (Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn ) đang tập trung nghiên cứu về giống tôm hùm bông đến giai đoạn thứ 9. Đây là tín hiệu đáng mừng để sản xuất giống tôm hùm bông trong thời gian tới tại nước ta. 

Việt Nam bắt đầu nghiên cứu sản xuất con giống tôm hùm bông trắng từ hơn 13 năm trước, nhưng đến năm 2010 thì dừng lại khi con giống đang ở giai đoạn 5 sau 89 ngày ươm nuôi. Để trở thành con giống tôm hùm bông thương phẩm, ấu trùng sẽ phải đến giai đoạn 12. Năm 2018, Viện Nuôi trồng thủy sản 3 khởi động lại. Theo các nhà nghiên cứu tại Viện Nuôi trồng thủy sản 3, tính tới tháng 11 năm nay, nhóm nghiên cứu của Viện đã tạo ra ấu trùng tôm hùm bông đến giai đoạn thứ 9, sau hơn 120 ngày nuôi .

Theo các tài liệu từ trước đến nay, ngay cả của Australia, ấu trùng này cũng cần đến ngày thứ 150. Với tỷ lệ sống này cho thấy đó là tín hiệu đáng mừng, bởi trên thế giới chưa có nước nào sản xuất thành công giống tôm hùm bông và thương mại. Như vậy, với kết quả nghiên cứu của Viện III đến giai đoạn 9 và bắt đầu tạo ra ấu trùng tôm hùm giai đoạn thứ 10, tức là còn 1-2 giai đoạn lột xác nữa là ra con giống.

Tuy nhiên, hiện quá trình nghiên cứu sản xuất giống tôm hùm bông chưa đi được tới giai đoạn 10 bởi để lột xác chuyển sang giai đoạn tôm bông trắng thì cần nhu cầu dinh dưỡng khá đặc biệt. Ngoài ra, có thể chất lượng môi trường bể nuôi sau 120 ngày chưa đáp ứng phù hợp cho ấu trùng lột xác.  Do đó, trong thời gian tới, nhóm nghiên cứu của Viện III sẽ tiếp tục nỗ lực để khắc phục những khó khăn trên để tiến tới làm chủ công nghệ sản xuất con giống. Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn cho biết, thời gian tới sẽ cùng với Viện Nuôi trồng thủy sản 3 mời các chuyên gia trong nước và quốc tế cùng tham gia tháo gỡ vướng mắc.

Hiện nay, Viện Nuôi trồng thủy sản 3 (Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn ) đang tập trung nghiên cứu về giống tôm hùm bông đến giai đoạn thứ 9. Ảnh: PH. 

Tôm hùm giống đang phụ thuộc vào nhiều nguồn nhập khẩu từ Indonesia, Philippines, Myanmar, Srilanka và Singapore. Năm 2022, Việt Nam nhập 81 triệu con. Khó khăn hiện nay là một số nước cấm xuất khẩu tôm giống nên nguồn cung thiếu ổn định. Trong khi đó nguồn tôm giống khai thác từ vùng biển miền Trung chỉ cung cấp một phần nhỏ nhu cầu thả nuôi. Đáng chú ý, Trung Quốc đã thay đổi một số biện pháp kiểm soát nhập khẩu tôm hùm bông tự nhiên khiến xuất khẩu mặt hàng này của Việt Nam sang Trung Quốc gặp khó khăn.

Cục Chất lượng, Chế biến và Phát triển thị trường (Bộ NN&PTNT), cho biết từ tháng 2/2021, Trung Quốc đưa tôm hùm bông vào danh sách nguy cấp nhóm 2. Gần đây nhất, tháng 5 vừa qua, Trung Quốc tiếp tục sửa luật Về bảo vệ động vật hoang dã, trong đó cấm đánh bắt động vật trong danh sách nguy cấp đã ban hành năm 2021. Tôm hùm bông tự nhiên là đối tượng bị cấm đánh bắt, sử dụng, giao dịch buôn bán. Cũng từ các quy định này, Tổng cục Hải quan Trung Quốc đã chỉ đạo hệ thống hải quan các cửa khẩu kiểm soát chặt tôm hùm bông khai thác tự nhiên nhập khẩu.

Tôm hùm bông nằm trong nhóm II, Danh mục loài thủy sản nguy cấp, quý hiếm của Việt Nam (theo phụ lục II, Nghị định 26/2019/NĐ-CP). Hiện nay, tôm hùm xanh và tôm hùm bông là nhóm mặt hàng xuất khẩu chính. Trong các thị trường xuất khẩu tôm hùm của Việt Nam, Trung Quốc chiếm 98-99%; các thị trường khác như Thái Lan, Singapore, Hong Kong, Đài Loan chiếm 1-2%. Riêng thị trường Trung Quốc, hiện Việt Nam có 46 cơ sở xuất khẩu tôm hùm vào thị trường này (trong tổng số 57 cơ sở bao gói thủy sản sống được xuất khẩu sang Trung Quốc). Trong 9 tháng đầu năm 2023, xuất khẩu tôm hùm sang thị trường Trung Quốc đạt hơn 95 triệu USD (giảm hơn 46% so với cùng kỳ 2022).

Lê Thảo