Đảm bảo an toàn hệ thống đê điều phòng, chống thiên tai

TMO - Để bảo đảm an toàn hệ thống đê điều trong mùa mưa bão, ngay từ đầu năm các địa phương, đơn vị trên địa bàn tỉnh Thái Bình đã khẩn trương kiện toàn ban chỉ huy phòng, chống thiên tai, triển khai  công tác đánh giá hiện trạng công trình đê, kè, cống trước mùa mưa bão; phân loại các trọng điểm xung yếu đê, kè, cống để có giải pháp duy tu, sửa chữa.

Tỉnh Thái Bình với địa thế được bao bọc bởi hệ thống đê sông, đê biển khép kín có tổng chiều dài 584,6km, nên việc thường xuyên tu bổ, gia cố và quản lý công trình đê điều của địa phương có vai trò quan trọng trong công tác phòng, chống lụt bão. Năm nay, theo nhận định của Trung tâm Dự báo khí tượng thủy văn quốc gia, từ cuối tháng 6, bão và áp thấp nhiệt đới bắt đầu hoạt động ở khu vực Biển Đông và di chuyển phức tạp; tổng lượng mưa ở các khu vực được dự báo tương đương hoặc cao hơn trung bình nhiều năm.

Trước tình hình trên, UBND tỉnh Thái Bình yêu cầu các địa phương hoàn thành công tác tu bổ, duy tu bảo dưỡng đê điều và công trình đang thi công liên quan đến đê điều, thủy lợi. Trong đó, huy động mọi nguồn lực của địa phương để xử lý sự cố đê điều, thủy lợi phát sinh đột xuất trước, trong mùa lũ bão và tu bổ thêm các hạng mục cần thiết. Kiểm tra, đánh giá toàn bộ hệ thống công trình đê điều, thủy lợi trên địa bàn tỉnh, phát hiện và xử lý ngay từ đầu những hư hỏng, sự cố đê điều thủy lợi. Đối với những cống dưới đê đã xảy ra sự cố những năm trước, cống mới xây dựng nhưng chưa được vận hành trong điều kiện có lũ cao hoặc cống đang thi công cần phải xây dựng phương án bảo vệ cụ thể để chủ động xử lý khi có sự cố xảy ra.

Tỉnh Thái Bình xác định đảm bảo an toàn đê điều là nhiệm vụ quan trọng và thường xuyên trong công tác PCTT. 

Các địa phương chủ động, chuẩn bị sẵn sàng hộ đê trong lũ, bão bảo đảm an toàn công trình thủy lợi, phòng chống thiên tai và tìm kiếm cứu nạn. Trong đó, xác định phòng chống thiên tai, tìm kiếm cứu nạn là nhiệm vụ quan trọng và thường xuyên; lồng ghép vào các nội dung của đề án, dự án, kế hoạch phát triển kinh tế-xã hội của địa phương, đơn vị. Bổ sung các phương tiện kỹ thuật, trang thiết bị nhằm nâng cao an toàn công trình thủy lợi, chuẩn bị đầy đủ lực lượng, vật tư, phương tiện dự phòng, đảm bảo ứng phó ngay khi có sự cố xảy ra, bảo đảm việc thực hiện xử lý sự cố theo phương châm 4 tại chỗ.

Căn cứ phương án hộ đê toàn tuyến năm 2023 được phê duyệt, Chủ tịch UBND huyện, thành phố chỉ đạo tổ chức, chuẩn bị đầy đủ số lượng chủng loại vật tư dự trữ cho từng tuyến đê. Ngoài số vật tư dự trữ hiện có trên địa bàn, cần có kế hoạch huy động vật tư trong nhân dân. Xây dựng và phê duyệt phương án trọng điểm xung yếu đê, kè, cống. Kế hoạch di dời người dân ở các khu vực nguy hiểm khi có lũ, bão sát với tình hình thực tế, triển khai đến các cụm phòng chống lụt bão trước ngày 20/5/2023.

Các huyện, thành phố trên địa bàn chỉ đạo xử lý dứt điểm hành vi lấn chiếm mặt đê, mái đê, hành lang bảo vệ đê gây ảnh hưởng đến an toàn đê và khả năng thoát lũ trước ngày 15/5. Bên cạnh đó, xây dựng phương án chống úng cho các vùng trọng điểm; triển khai công tác tu bổ, sửa chữa, nâng cấp công trình trạm bơm, cống đập, bờ vùng và các loại phương tiện bơm tát trước ngày 20/6.

Việc duy tu, bảo dưỡng và phát huy hiệu quả các trạm bơm góp phần quan trọng vào việc tưới tiêu vùng nội đồng, tránh úng lụt cho nhiều diện tích sản xuất của tỉnh Thái Bình. Ảnh: BND. 

Các địa phương thực hiện nghiêm Đề án công tác thủy lợi phục vụ tưới tiêu vụ Mùa, vụ Đông năm 2023 của Sở NN&PTNT ban hành. Chủ động điều hành tiêu nước đệm những vùng có địa hình thấp, chú trọng việc tuần tra, bảo vệ đóng mở cống tiêu hợp lý để tiêu thoát nước nhanh khi có mưa, bão xảy ra. Tổ chức vận hành thử các trạm bơm tiêu qua đê, cống dưới đê đảm bảo sẵn sàng phục vụ công tác phòng chống ngập úng.

UBND tỉnh yêu cầu Sở Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn tham mưu toàn diện với Tỉnh ủy, Ủy ban nhân dân tỉnh, Ban Chỉ huy Phòng, chống thiên tai và tìm kiếm cứu nạn tỉnh về công tác đê điều, thủy lợi; điều động nhân lực, vật lực dự trữ; giám sát các địa phương thực hiện sản xuất đúng thời vụ và xây dựng kế hoạch chuẩn bị giống cây, giống con, phân bón phục hồi sản xuất sau thiên tai.

Thái Bình là tỉnh đồng bằng sông Hồng có 3 mặt giáp sông, 1 mặt giáp biển, được bao bọc bởi hệ thống đê sông, đê cửa sông, đê biển khép kín với tổng chiều dài 584,6km đê, trong đó có 356,3km đê Trung ương, 228,3km đê bối, bờ bao, bờ vùng. Các tuyến đê Trung ương trong tỉnh có 99 kè hộ bờ trên các tuyến đê cấp I, II, III; 15 kè trến các tuyến đê sông, đê cửa sông chưa được phân cấp với tổng chiều dài trên 170 km kè lát mái, trên 50 mỏ kè; 189 cống dưới đê.

Trong tổng số 356,3km đê trung ương, hiện còn khoảng gần 21,6 km đê chưa hoàn thiện mặt cắt thiết kế theo tiêu chuẩn hiện hành, nhiều kè và cống xung yếu dưới đê hư hỏng, xuống cấp phải lập phương án bảo vệ trọng điểm hàng năm. Cụ thể: Hệ thống đê sông, đê cửa sông: do đê đắp tôn cao qua nhiều thời kỳ, đất đắp không đồng chất, mặt cắt ngang đê nhiều đoạn chưa đủ kích thước thiết kế, địa chất nền đê xấu,thân đê có nhiều ẩn họa… nên khi có lũ từ báo động số II trở lên và kéo dài thì nhiều tuyến đê có hiện tượng thẩm lậu, rò rỉ qua thân đê, mạch sủi qua nền đê và sạt lở trượt mái đê. Cao trình đỉnh đê một số đoạn chưa đủ nên khi gặp lũ bão trùng hợp có thể bị nước tràn qua đê.

Hệ thống đê biển: hiện đã được nâng cấp đảm bảo chống được bão cấp 10, triều tần suất 5%. Hệ thống các cống dưới đê: từng bước được cải tạo, đầu tư nâng cấp đảm bảo phục vụ sản xuất và phòng, chống thiên tai;các tuyến kè hộ bờ, lát mái và kè mỏ thường xuyên được theo dõi, tu bổ, sửa chữa, nâng cấp, cơ bản đáp ứng được yêu cầu; tre chắn sóng, điếm canh đê được giao khoán cho nhân dân quản lý, chăm sóc, bảo vệ và thường xuyên được tu bổ, nâng cấp đảm bảo phục vụ nhiệm vụ đặt ra về phòng, chống thiên tai;đường hành lang chân đê từng bước được hình thành, đầu tư, xây dựng nhằm hạn chế vi phạm Luật Đê điều, phục vụ công tác hộ đê và phòng chống thiên tai. Tuy nhiên do kinh phí còn hạn hẹp nên việc đầu tư nâng cấp hệ thống các kè, cống và làm đường hành lang chân đê còn hạn chế; một số kè, cống xây dựng từ lâu, đã xuống cấp, một số cống ngắn, không đảm bảo an toàn phòng chống lũ, bão và tưới tiêu.

Đánh giá hiện trạng công trình, nâng cấp, cải tạo hệ thống đê điều trước mùa mưa bão được địa phương này đẩy mạnh thực hiện (Ảnh minh họa). 

Tỉnh Thái Bình chú trọng đến mục tiêu phát triển thuỷ lợi nhằm chủ động phòng, chống lũ, chống ngập, ổn định và phát triển sản xuất, đảm bảo an toàn cho nhân dân, thích ứng với điều kiện biến đổi khí hậu - nước biển dâng, chủ động phòng, chống và giảm nhẹ thiệt hại do thiên tai gây ra. Xác định mức đảm bảo tiêu thoát nước cho các vùng và hệ thống công trình thủy lợi. Chú trọng các giải pháp tiêu úng cho vùng trũng úng thường xuyên. Đề xuất giải pháp bảo đảm tiêu thoát phục vụ dân sinh, nông nghiệp, đô thị, khu công nghiệp, khu kinh tế và các hoạt động kinh tế - xã hội khác.

Tăng cường thoát nước ra các sông chính, tăng diện tích tiêu bằng động lực, đảm bảo tiêu thoát nước tại vùng đồng bằng, vùng trũng thấp. Xây dựng mới, sửa chữa, nâng cấp các trạm bơm tiêu, cống tiêu, nạo vét, kiên cố, khơi thông dòng chảy các kênh tiêu đảm bảo tiêu thoát ra sông chính trong mùa mưa lũ. Bảo vệ, gìn giữ các kênh tiêu, ao hồ, các khu vực thấp trũng để chứa nước; bảo vệ vùng phụ cận các kênh tiêu trên các hệ thống thủy lợi. Rà soát chuyển đổi khu vực trồng lúa vùng trũng, thấp thường xuyên bị ngập lụt, úng. Bảo vệ, tạo không gian trữ nước để giảm tải cho các công trình tiêu thoát nước, thoát lũ, góp phần trữ nước phục vụ sản xuất.

Nạo vét, cải tạo hệ thống kênh chính đảm bảo năng lực trữ nước và dẫn nước ra công trình đầu mối. Tăng cường nạo vét, cứng hoá hệ thống kênh cấp I, cấp II, kênh mương nội đồng đáp ứng yêu cầu tưới tiêu. Xây mới, nâng cấp các trạm bơm tiêu nội đồng nâng cao hiệu suất phục vụ.  Xây mới trạm bơm tiêu qua đê: Tiêu chủ động cho vùng có diện tích cây rau màu vụ Xuân, vụ Mùa và vụ Đông lớn ở Bắc huyện Hưng Hà và huyện Quỳnh Phụ. Nghiên cứu xây mới trạm bơm tiêu qua đê: Tiêu chủ động cho thành phố Thái Bình, cho khu kinh tế Thái Bình.

Nạo vét, mở rộng, kiên cố hóa hệ thống kênh dẫn tiêu cho các trạm bơm tiêu qua đê. Nạo vét, kiên cố kênh Tiên Hưng, kênh Sa Lung là kênh tiêu chính của cống Trà Linh I và Trà Linh II; Nạo vét kênh Kiến Giang, kênh Cổ Rồng là kênh tiêu chính của cống Lân I và Lân II; Nạo vét kênh cấp I, cấp II; kiên cố mái kênh cấp I, cấp II (đặc biệt là những đoạn qua khu dân cư) để tăng năng lực dẫn, trữ nước tưới và tiêu thoát nước nhanh. Tập trung đầu tư cho công tác nâng cấp hệ thống cống dưới đê; các đập lớn ngăn mặn, trữ ngọt; cải tạo, nâng cấp các trạm bơm lớn, các đập trên kênh chính, nạo vét, gia cố các kênh chính. Lập kế hoạch báo cáo, đề xuất ngân sách Trung ương và các nguồn vốn khác đầu tư theo kế hoạch trung hạn.

Hà Vân