Đắk Nông: Cần nâng cao năng lực thu gom, xử lý bao bì thuốc bảo vệ thực vật

TMO - Nhiều địa phương trên địa bàn tỉnh Đắk Nông thời gian qua đã chú trọng triển khai các giải pháp xử lý chất thải nguy hại từ hoạt động sản xuất nông nghiệp như: bao gói, vỏ chai thuốc bảo vệ thực vật (BVTV) sau khi sử dụng. 

Tỉnh Đắk Nông có hơn 240.000ha đất trồng các loại cây lâu năm (cà phê, tiêu, cao su, điều, cây ăn trái…) và hơn 10.000ha trồng các loại cây ngắn ngày (lúa, ngô, khoai lang, các loại đậu…). Theo Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh, mỗi năm toàn tỉnh sử dụng khoảng 2,6 triệu tấn phân bón và khoảng 500 tấn thuốc bảo vệ thực vật. 

Nhằm nâng cao hiệu quả thu gom bao bì thuốc BVTV sau sử dụng, các địa phương đã triển khai lắp đặt bể chứa hoặc đặt thùng thu gom để người dân chủ động bỏ vào thùng. Trên các cánh đồng xã Nâm N’Đir, huyện Krông Nô, có hàng chục thùng bê tông chứa vỏ bao thuốc bảo vệ thực vật. Theo người dân địa phương, việc lắp đặt các thùng bê tông chứa vỏ, chai, bao bì thuốc bảo vệ thực vật rất tiện dụng cho nông dân. Mấy năm nay, hầu như cánh đồng không còn cảnh vứt bao bì, chai lọ… đựng thuốc bảo vệ thực vật bừa bãi.   

Các địa phương đã triển khai lắp đặt bể chứa hoặc đặt thùng thu gom bao bì thuốc BVTV sau sử dụng. Ảnh: LP. 

Tại huyện Cư Jút, với việc tận dụng nguồn lực từ chương trình xây dựng nông thôn mới, huyện Cư Jút đã bố trí hàng trăm triệu đồng để lắp đặt hàng chục bể chứa chất thải thuốc bảo vệ thực vật. Chính quyền còn hợp đồng với một đơn vị ở tỉnh khác để thu gom, xử lý rác thải phát sinh từ thuốc bảo vệ thực vật nhằm hạn chế nguy cơ ô nhiễm môi trường.

Trong năm 2024, khoảng 3,8 tấn rác thải từ thuốc BVTV được thu gom. Trong đó, huyện Cư Jút được thu gom hơn 2,34 tấn, huyện Krông Nô gần 1,22 tấn và huyện Đắk Mil 0,24 tấn. Theo Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh: Việc thu gom, vận chuyển và xử lý rác thải phát sinh trong sản xuất nông nghiệp tại tỉnh đã có những chuyển biến nhưng còn nhiều hạn chế. 

Qua báo cáo của các địa phương, toàn tỉnh Đắk Nông hiện có 230 bể chứa rác thải thuốc BVTV. Trong đó, có 94 bể không đáy, 106 bể có đáy và nắp, 30 bể có đáy. Tuy nhiên, có 22 bể chứa rác thải thuốc BVTV đã hư hỏng, không sử dụng được. Nhiều địa phương chưa xây dựng các bể chứa hoặc có xây dựng nhưng các bể chứa chất thải từ thuốc BVTV không bảo đảm tiêu chuẩn.

Trong điều kiện địa bàn rộng và dân cư phân tán, một bộ phận người dân chưa có ý thức cao trong bảo vệ môi trường. Ngoài ra, công tác tuyên truyền, phổ biến chuyên môn về phân bón, thuốc BVTV tại Đắk Nông thời gian qua đã lồng ghép việc thu gom, xử lý rác thải từ thuốc BVTV. Tuy nhiên, việc tuyên truyền chủ yếu được lồng ghép với nội dung đơn giản, thiếu tính lan tỏa.

Việc quản lý, thu gom và xử lý chất thải trong sản xuất cà phê được các địa phương chú trọng thực hiện. 

Đắk Nông là tỉnh có diện tích cà phê lớn thứ ba cả nước, với gần 140.000ha và sản lượng khoảng 356.000 tấn/năm. Hàng năm những người trồng cà phê tại tỉnh này sử dụng một lượng phân bón, thuốc BVTV rất lớn.  Đối với phân bón, lượng phân vô cơ sử dụng ước tính trên 300.000 tấn/năm, chủ yếu dạng NPK tổng hợp; cộng với phân chuồng, phân hữu cơ các loại, phân hữu cơ người dân tự ủ khoảng 1.704.000 tấn.

Đối với thuốc BVTV, nông dân chủ yếu sử dụng thuốc trừ bệnh để phòng, trị các bệnh do nấm, vi khuẩn gây bệnh thán thư, thối thân, nấm hồng trong mùa mưa; thuốc trừ sâu chủ yếu phòng trừ các đối tượng rầy rệp hại cành, quả và nấm, tuyến trùng hại rễ...  Bình quân một năm bà con phun 1-2 lần, ước tính tổng lượng thuốc BVTV sử dụng/năm khoảng 200.000 lít, trong đó chủ yếu thuốc trừ bệnh và rầy rệp chích hút.  

Thực tế trên cho thấy việc quản lý, thu gom và xử lý chất thải trong sản xuất cà phê bao gồm các loại vỏ, bao gói, thùng chứa vật tư nông nghiệp (phân bón, hóa chất, thuốc BVTV) đã trở thành vấn đề cấp bách, đòi hỏi các cấp ngành và người dân tìm giải pháp phù hợp.

Theo Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh, để thay đổi nhận thức của người dân về thu gom, xử lý rác thải từ thuốc BVTV cần sự vào cuộc đồng bộ của chính quyền và các tổ chức đoàn thể. Việc tuyên truyền, hướng dẫn người dân cần được tăng cường hơn nữa bằng các hình thức đa dạng, trực quan, có tính lan tỏa. Sở đã đề nghị các địa phương xây dựng thêm các bể chứa đạt tiêu chuẩn để người dân có nơi tập kết rác thải thuốc BVTV.

Đối với ngành hàng cà phê Trung tâm Khuyến nông và Giống nông lâm nghiệp Đắk Nông cho biết, những năm qua, đơn vị xác định để chất lượng, giá trị cà phê ngày một tăng cao cần đẩy mạnh công tác tuyên truyền nhằm nâng cao nhận thức của người dân trong sản xuất cà phê có trách nhiệm với môi trường. Hằng năm, đơn vị đã tổ chức nhiều diễn đàn, hội nghị có sự tham gia của các bên, nông dân, doanh nghiệp, nhà sản xuất vật tư nông nghiệp góp phần nâng cao nhận thức của người sản xuất.

Người dân sử dụng phân bón hợp lý, cân đối, sử dụng thuốc bảo vệ thực vật trong danh mục, sử dụng nhiều hơn phân bón hữu cơ, thu gom rác thải vật tư nông nghiệp. Tỉnh hiện có gần 23.000ha cà phê, sản lượng ước khoảng 76.000 tấn/năm canh tác theo các tiêu chuẩn chứng nhận. Trong đó, diện tích cà phê đạt chứng nhận VietGAP 220 ha, đạt chứng nhận hữu cơ 9ha, đạt chứng nhận các tiêu chuẩn khác như 4C, UTZ trên 22.500ha.../.

Bích Ngọc