Đà Nẵng: Phát triển hạ tầng giao thông công cộng hiện đại, thân thiện với môi trường

TMO - Theo UBND TP. Đà Nẵng, việc quy hoạch, phát triển hệ thống đường sắt đô thị sẽ là giải pháp bền vững, góp phần giảm ùn tắc giao thông, giảm phát thải carbon và hoàn thiện hạ tầng giao thông công cộng hiện đại, thân thiện môi trường. 

TP. Đà Nẵng đang bước vào giai đoạn chuyển mình mạnh mẽ hướng tới mục tiêu trở thành trung tâm kinh tế - xã hội lớn của cả nước và khu vực Đông Nam Á, là một đô thị đáng sống, thông minh và hiện đại. Tuy nhiên, tình trạng ùn tắc giao thông, ô nhiễm môi trường, nhu cầu di chuyển ngày càng cao của người dân và du khách đang đặt ra những thách thức lớn. Để duy trì tốc độ phát triển và nâng cao chất lượng sống, Đà Nẵng cần một bước đột phá trong hạ tầng giao thông. 

Trước tình hình trên, TP. Đà Nẵng xác định đường sắt đô thị sẽ là trục xương sống của mạng lưới giao thông minh kết nối nội đô với các tiểu đô thị lân cận, mở rộng liên kết với TP. Huế, Quảng Ngãi và các tỉnh miền Trung – Tây Nguyên. Qua đó hình thành chuỗi đô thị kinh tế và du lịch vùng. Đường sắt đô thị không chỉ là phương tiện kết nối, mà còn là giải pháp bền vững, góp phần giảm ùn tắc, giảm phát thải carbon, thúc đẩy tăng trưởng thương mại, dịch vụ, du lịch, logistics. 

Sở Xây dựng TP. Đà Nẵng cho biết, theo định hướng quy hoạch đường sắt đô thị thành phố sẽ kết nối các địa điểm quan trọng của thành phố như khu thương mại tự do, trung tâm tài chính, cảng biển Liên Chiểu, sân bay, Hội An, Tam Kỳ, Chu Lai… Hai tuyến đường sắt ưu tiên đầu tư là tuyến nối từ sân bay quốc tế Đà Nẵng - Hội An - Tam Kỳ - Chu Lai và tuyến nối nhà ga đường sắt tốc độ cao đến ga đường sắt đô thị trung tâm.

Định hướng quy hoạch đường sắt đô thị TP. Đà Nẵng được căn cứ theo các quy hoạch mới nhất, dựa trên không gian của thành phố mới sau hợp nhất. Thành phố định hướng quy hoạch 16 trục đường sắt đô thị với chiều dài hơn 204km, trong giai đoạn từ nay đến năm 2045. Trong hệ thống tuyến đường sắt đô thị, tuyến ưu tiên nghiên cứu gồm tuyến thứ nhất nối từ sân bay quốc tế Đà Nẵng - Hội An - Tam Kỳ - Chu Lai. Tuyến này chia thành 2 giai đoạn.

TP. Đà Nẵng quy hoạch đường sắt đô thị, thúc đẩy hoàn thiện hạ tầng giao thông công cộng (Ảnh minh họa: XD). 

Giai đoạn 1 nối sân bay quốc tế Đà Nẵng tới Hội An gồm đường sắt LRT2 nối từ sân bay Đà Nẵng - nối bãi biển Mỹ Khê dài hơn 7km, và MRT2 nối từ Trường Đại học Việt Hàn - ga Đà Nẵng hiện tại dài hơn 17km với kế hoạch đầu tư từ 2025 - 2030. Giai đoạn 2 kế hoạch đầu tư sau năm 2030 nối từ Hội An - Tam Kỳ - Chu Lai.

Tuyến thứ 2, ưu tiên nghiên cứu là đường sắt nối từ nhà ga đường sắt tốc độ cao đến ga đường sắt đô thị trung tâm. Mục tiêu tuyến đường sắt này là phục vụ kết nối khu vực ga đường sắt tốc độ cao quốc gia vào khu vực trung tâm thành phố. Tuyến này có thời gian thực hiện theo tiến độ thực hiện dự án đường sắt tốc độ cao quốc gia đoạn qua thành phố. 

UBND TP. Đà Nẵng xác định 3 nguồn vốn chủ lực: đầu tư công từ ngân sách nhà nước, vốn ODA và vốn tư nhân theo phương thức đối tác công tư (PPP). Trong đó, thành phố ưu tiên kêu gọi đầu tư tư nhân, cho phép nhà đầu tư đầu tư toàn bộ hạ tầng, thiết bị, vận hành khai thác và đồng thời phát triển đô thị định hướng giao thông công cộng (TOD) tại các khu vực quanh ga.

Với những định hướng của địa phương này, nhiều ý kiến cho rằng, khi nghiên cứu phương án kết nối khu vực ngoại ô với trung tâm thành phố thông qua tàu ngoại ô hoặc tàu điện ngầm, quy hoạch giao thông đô thị cần mang tính toàn diện. Cụ thể, bao gồm nhiều yếu tố như hạ tầng kỹ thuật, dự báo nhu cầu, tính khả thi về tài chính, tác động môi trường, lợi ích kinh tế - xã hội.

Về quy hoạch giao thông và liên vùng, hệ thống đường sắt đô thị Đà Nẵng cần phải được đặt trên tổng thể quy hoạch chung của giao thông thành phố và Vùng kinh tế trọng điểm miền Trung – Tây Nguyên, bảo đảm kết nối đồng bộ với đường sắt quốc gia và các cảng biển, sân bay, trung tâm logistics… để hình thành khu vận tải liên vùng, tăng cường khả năng cạnh tranh, thu hút đầu tư.

Đà Nẵng cũng cần nghiên cứu, tham khảo ý kiến tư vấn để lựa chọn công nghệ phù hợp với điều kiện địa hình, mật độ dân cư, quy mô đầu tư, khả năng vận hành và bảo trì lâu dài. Đặc biệt là các công nghệ hiện đại, an toàn, tiết kiệm, thân thiện môi trường, có khả năng nội địa hoá và chuyển giao công nghệ cho các doanh nghiệp Việt Nam trong tương lai. 

Cùng với đó, địa phương này cần nghiên cứu, lựa chọn mô hình đầu tư đường sắt đô thị phù hợp theo hình thức PPP, ODA, xã hội hoá; cơ chế lựa chọn nhà đầu tư có năng lực và tổ chức vận hành có hiệu quả, minh bạch, thân thiện với người dân khi hệ thống đi vào hoạt động.../.

Ngọc Hà