Chuyển đổi số trong khai thác khoáng sản

TMO - Bộ Tài nguyên và Môi trường (TN&MT) đề nghị trong thời gian tới các đơn vị tiếp tục đẩy mạnh ứng dụng chuyển đổi số trong quản lý kỹ thuật công nghệ, quản trị chi phí để nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động sản xuất kinh doanh trong lĩnh vực khai thác khoáng sản, nhằm hướng tới nền kinh tế xanh, kinh tế tuần hoàn.

Nhận thức được tầm quan trọng của chuyển đổi số, hiện nhiều nước trên thế giới đã xây dựng và triển khai các chiến lược/chương trình quốc gia về chuyển đổi số. Thời gian qua, Việt Nam đã có nhiều chủ trương, chính sách, định hướng quan trọng tham gia cuộc Cách mạng công nghiệp 4.0 và chuyển đổi số, trong đó, Nghị quyết số 10-NQ/TW của Bộ Chính trị về định hướng chiến lược địa chất, khoáng sản và công nghiệp khai khoáng đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045 ban hành ngày 10/2/2022 đã xác định mục tiêu chuyển đổi số trong lĩnh vực khai thác khoáng sản hướng tới nền kinh tế xanh, kinh tế tuần hoàn.

Bộ TN&MT đã ban hành kế hoạch năm 2023 với chủ đề “Đoàn kết, kỷ cương, đổi mới, sáng tạo, chuyển đổi số, chuyển đổi xanh” nhằm đẩy mạnh phát huy các nguồn lực tài nguyên cho tương lai phát triển bền vững nền kinh tế tuần hoàn, kinh tế xanh.

Các ngành chức năng mong muốn các đơn vị, doanh nghiệp sẽ đưa ra những giải pháp, lộ trình cần thực hiện cho kế hoạch chuyển đổi số trong lĩnh vực khai thác khoáng sản hướng tới nền kinh tế xanh, kinh tế tuần hoàn nhằm quản lý chặt chẽ, khai thác, sử dụng hợp lý, tiết kiệm, có hiệu quả tài nguyên khoáng sản theo đúng tinh thần Nghị quyết số 10-NQ/TW cũng như Kế hoạch của Chính phủ, của Bộ TN&MT cần thực hiện trong thời gian tới.

Chuyển đổi số trong lĩnh vực khai thác khoáng sản làm một trong những giải hướng tới nền kinh tế xanh, kinh tế tuần hoàn (Ảnh minh họa). 

Trước tác động của cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư và ảnh hưởng của đại dịch Covid-19, doanh nghiệp Việt Nam trong đó có hoạt động khai thác, chế biến khoáng sản đứng trước nhiều cơ hội và không ít những thách thức. Vì vậy, chuyển đổi số là yêu cầu, xu hướng tất yếu, khách quan để cộng đồng doanh nghiệp đứng vững và phát triển. Theo đó, bên cạnh các giải pháp cốt lõi về công nghệ, kinh tế tuần hoàn, đặc biệt là việc tích hợp chuyển đổi số trong tất cả các lĩnh vực, từ quản trị, khai thác, chế biến khoáng sản, tiêu thụ sản phẩm của ngành này đang là một trong những trụ cột phát triển và ưu tiên quan trọng. 

Để thực hiện hiệu quả lộ trình và bước đi trong tích hợp chuyển đổi số trong khai thác, chế biến khoáng sản nhiều ý kiến cho rằng Chính phủ, Bộ TN&MT tạo hành lang pháp lý, có cơ chế khuyến khích doanh nghiệp trong lĩnh vực khai thác, chế biến khoáng sản thực hiện chuyển đổi số, hướng tới phát triển bền vững.

Căn cứ theo quy định tại tiểu mục 1 Mục II Chương trình ban hành kèm theo Nghị quyết 88/ NQ-CP năm 2022 quy định về thiết lập nền tảng tài nguyên số, thực hiện chuyển đổi số trong quản lý, khai thác khoáng sản: Xây dựng và quản lý tập trung, thống nhất cơ sở dữ liệu quốc gia về tài nguyên địa chất, khoáng sản trước năm 2025; thiết lập nền tảng tài nguyên số, thực hiện chuyển đổi số trong quản lý, khai thác khoáng sản bảo đảm công khai, minh bạch, nâng cao hiệu quả, hiệu lực quản lý nhà nước.

Hoàn thành chuyển đổi toàn diện công nghệ, thiết bị các cơ sở khai thác, chế biến khoáng sản quy mô nhỏ lẻ, nhất là khai thác đá làm vật liệu xây dựng thông thường không hiệu quả kinh tế - xã hội, gây lãng phí nhiều tài nguyên, năng lượng nhằm bảo đảm an toàn, giảm thiểu ô nhiễm môi trường trước năm 2030. Hoàn thành đầu tư dự án khai thác, chế biến quặng crômit tại Cổ Định (Thanh Hoá), luyện cán thép tại mỏ sắt Quý Xa (Lào Cai) trước năm 2025.

Nghiên cứu, lựa chọn công nghệ tiệm cận trình độ thế giới để đầu tư khai thác than nâu vùng đồng bằng sông Hồng; đánh giá hiệu quả đầu tư, hiệu quả kinh tế - xã hội bên vững để xem xét đầu tư các dự án khai thác, chế biến: sắt Thạch Khê (Hà Tĩnh); titan (Bình Thuận), hoàn thành trước năm 2030. Duy trì hoạt động hiệu quả các dự án khai thác, chế biến các dự án bôxít - alumin - nhôm, đất hiếm, xi măng, sắt - thép, đồng, đá hoa trắng để trở thành ngành công nghiệp chủ đạo, phát triển bền vững tương xứng với quy mô khoáng sản; sử dụng công nghệ, thiết bị khai thác, chế biến tiên tiến, hiện đại theo mô hình kinh tế tuần hoàn nhằm giảm phát thải khí nhà kính và sử dụng than hợp lý hướng tới mục tiêu phát thải ròng bằng “0” trước năm 2050”.

Lan Anh