Chủ động khắc phục tình trạng sạt lở bờ sông, bờ biển

TMO - Để chủ động xử lý, khắc phục tình trạng sạt lở bờ sông, bờ biển nhằm bảo đảm an toàn tính mạng, ổn định đời sống và sản xuất của người dân, tỉnh Bạc Liêu đẩy nhanh đầu tư các công trình, dự án phòng chống sạt lở bờ sông, bờ biển, dự án di dân tái định cư và dự án cải tạo, nâng cấp, sửa chữa hư hỏng hệ thống công trình giao thông do sạt lở bờ sông. 

Bạc Liêu là một trong những tỉnh ven biển nằm trong khu vực Bán đảo Cà Mau có bờ biển dài 56km, địa hình thấp nên rất dễ bị tác động của nước biển dâng và các thiên tai như: bão, áp thấp nhiệt đới, hạn hán, xâm nhập mặn… Thời gian qua, tình trạng sạt lở bờ biển, bờ sông trên địa bàn tỉnh xuất hiện tương đối nhiều nơi,t ốc độ sạt lở bờ sông ở các khu vực trên từ 1 - 2m/năm như: sạt lở bờ sông Gành Hào, bờ kênh Bạc Liêu - Cà Mau, bờ kênh 30/4, kênh Quản lộ Giá Rai, kênh Cạnh Đền - Hộ Phòng, kênh Láng Trâm, kênh Nước Mặn, kênh Cả Vĩnh... Các khu vực tuyến sông, kênh rạch còn lại có tốc độ sạt lở từ 0,3 - 0,5m/năm. 

Tỉnh Bạc Liêu đã công bố tình trạng khẩn cấp sạt lở đê biển Đông đoạn đầu tuyến giáp ranh tỉnh Sóc Trăng) thuộc địa bàn xã Vĩnh Trạch Đông, thành phố Bạc Liêu. Ảnh: NH. 

Không chỉ sạt lở bờ sông mà trên địa bàn tỉnh còn có nhiều điểm sạt lở bờ biển. Với chiều dài 56km bờ biển, Bạc Liêu có tiềm năng rất lớn trong phát triển kinh tế biển. Song, có nhiều khu vực trực tiếp chịu tác động của biến đổi khí hậu, nước biển dâng, xâm nhập mặn; đặc biệt là hiện tượng xói lở bờ biển, sạt lở đê biển và kè cửa sông ven biển do thay đổi dòng chảy và sóng to gió lớn gây thiệt hại ngày càng nặng nề. Các đoạn bờ biển đã và đang bị xói lở quanh năm dài khoảng 15km, như đoạn từ giáp ranh Sóc Trăng đến gần kênh 30/4 với chiều dài khoảng 11km (khu vực xã Vĩnh Trạch Đông, xã Hiệp Thành và phường Nhà Mát - TP. Bạc Liêu) và đoạn cuối từ kênh Số 3 đến cửa sông Gành Hào có chiều dài khoảng 4km (khu vực thị trấn Gành Hào, huyện Đông Hải). 

Thông tin về  kết quả thực hiện đề án Phòng, chống sạt lở bờ sông, bờ biển đến năm 2030 và tình hình sạt lở bờ sông, bờ biển từ đầu năm 2023 đến nay trên địa bàn tỉnh Bạc Liêu, Sở NN&PTNT Bạc Liêu cho biết, trong 6 tháng đầu năm nay trên địa bàn tỉnh Bạc liêu đã xảy ra 06 trường hợp sạt lở bờ sông, bờ biển (thành phố Bạc Liêu xảy ra 01 trường hợp sạt lở bờ biển; thị xã Giá Rai xảy ra 03 trường hợp sạt lở bờ sông; huyện Đông Hải xảy ra 02 trường hợp sạt lở bờ sông). Trong đó: Tổng số nhà bị sụp và bị ảnh hưởng là 116 căn (nhà bị sụp: 17 căn; nhà bị ảnh hưởng: 99 căn); thiệt hại về diện tích nuôi trồng thủy sản là 02 ha; tổng chiều dài bị sạt lở và có nguy cơ sạt lở là 704,5 mét (trong đó: Chiều dài sạt lở là 249,5 mét; chiều dài có nguy cơ sạt lở: 455 mét). Nguyên nhân sạt lở phần lớn là do tác động của dòng chảy vào bờ, mực nước thuỷ triều xuống thấp, người dân xây dựng công trình nhà cửa lấn chiếm bờ kênh làm gia tăng tải trọng bờ kênh kết hợp mưa nhiều làm đất mềm, yếu nên gây ra sạt lở. 

Đầu tháng 7, vụ sạt lở nghiêm trọng úc nửa đêm khiến nhà xưởng một công ty chế biến bột cá ở huyện Đông Hải tỉnh Bạc Liêu bị kéo tuột xuống sông, thiệt hại hơn 5 tỷ đồng. Khu vực sạt lở làm thiệt hại 1 căn nhà xưởng xây dựng tiền chế bằng vật liệu lợp bằng tol lạnh, kẽm. Khu vực phía sau nhà xưởng giáp tuyến sông Gành Hào có dòng chảy rất mạnh.

Trước đó, ngày 9/6 tại ấp Canh Điền, xã Long Điền Tây, huyện Đông Hải xảy ra vụ sạt lở lớn, gây thiệt hại nặng về tài sản của công ty thủy sản. Đoạn sạt lở dài 59m, chiều ngang 20m, tổng diện tích sạt lở khoảng 1.180 m2; trong đó một nhà xưởng xây dựng tiền chế (mái tôn lạnh, khung sắt mạ kẽm), một hồ xử lý nước thải (xây dựng bằng bê tông, cốt thép), cùng toàn bộ hàng rào xây dựng bằng bê tông bị sạt lở hoàn toàn xuống sông Gành Hào - Hộ Phòng. Ước tính thiệt hại về tài sản trên 2 tỷ đồng.

Sạt lở nghiêm trọng tại thị xã Giá Rai khiến 96 căn nhà bị sụt một phần nhà sau và xuất hiện các vết nứt. 

Địa bàn xã Tân Phong, thị xã Giá Rai xảy ra sạt lở bờ phía Bắc sông Bạc Liêu - Cà Mau vào ngày 7 và 8/6, làm ảnh hưởng trực tiếp đến đời sống, sản xuất của người dân. Cụ thể, 96 căn nhà bị sụt một phần nhà sau và xuất hiện các vết nứt; tổng chiều dài đoạn sạt lở, có nguy cơ sạt lở khoảng 170m. Nguyên nhân là do dòng chảy sông Cà Mau - Bạc Liêu tập trung vào bờ phải khu vực dân cư, khu vực có khả năng đang xuất hiện cung trượt sâu. Thời điểm xảy ra sạt lở là thời kỳ triều kém, cao trình mực nước trên sông Cà Mau - Bạc Liêu xuống đến -1,8m.

Trước thực trạng trên, tỉnh Bạc Liêu đã đưa ra nhiều giải pháp công trình dài hơi và phi công trình để ứng phó với sạt lở bờ biển, bờ sông. Theo đó, tuyên truyền nâng cao nhận thức của các tổ chức và người dân về phòng, chống sạt lở bờ sông, bờ biển; đầu tư xây dựng hệ thống quan trắc, giám sát và tổ chức quan trắc, giám sát, nghiên cứu và cảnh báo các khu vực có nguy cơ sạt lở bờ sông, bờ biển, cập nhật cơ sở dữ liệu về sạt lở bờ sông, bờ biển trên địa bàn tỉnh.

Đến nay, ngành chức năng đã đặt 4 điểm mốc quan trắc, giám sát sạt lở bờ sông, bờ biển; UBND các huyện, thị, thành phố chủ động phối hợp với các cơ quan chuyên môn thuộc Sở NN&PTNT triển khai cắm 193/386 mốc quan trắc, giám sát sạt lở bờ sông, bờ biển. Kiểm soát hoạt động khai thác, nạo vét bùn cát lòng sông, khu vực ven biển, ngăn chặn khai thác bùn, cát trái phép, nhất là tại các khu vực đã được cảnh báo có nguy cơ sạt lở. Quản lý chặt chẽ vùng đất ven sông, ven biển không để xây dựng, nâng cấp nhà ở, công trình ven sông, ven biển làm tăng nguy cơ sạt lở, bị rủi ro do sạt lở

Tỉnh Bạc Liêu rà soát, triển khai cắm biển báo sạt lở bờ sông, bờ biển trên địa bàn. 

Theo Đề án Phòng, chống sạt lở bờ biển, bờ sông giai đoạn 2021 - 2025, tỉnh cần cắm 370/740 biển báo sạt lở bờ sông, bờ biển trên địa bàn các huyện, thị và thành phố. Xây dựng phương án ứng phó cụ thể cho từng khu vực đang sạt lở hoặc có nguy cơ xảy ra sạt lở trong thời gian tới, với phương châm “4 tại chỗ” và yêu cầu “3 sẵn sàng”. Theo dõi sát tình hình sạt lở, cắm biển báo để người dân biết và chủ động phòng tránh. Vận động và hỗ trợ các hộ dân trong khu vực sạt lở nguy hiểm di dời nhà cửa, cơ sở sản xuất - kinh doanh đến nơi an toàn. Ứng phó kịp thời và khắc phục nhanh các hậu quả do sạt lở gây ra.

Sở Nông nghiệp Phát triển Nông thôn cho biết: Để chủ động xử lý, khắc phục tình trạng sạt lở bờ sông, bờ biển nhằm bảo đảm an toàn tính mạng, ổn định đời sống và sản xuất của người dân, từ nay đến năm 2025, tỉnh cần đẩy nhanh đầu tư và sớm hoàn thiện 27 dự án, công trình phòng chống sạt lở bờ sông, bờ biển, dự án di dân tái định cư và dự án cải tạo, nâng cấp, sửa chữa hư hỏng hệ thống công trình giao thông do sạt lở bờ sông.

Cụ thể, bờ sông có 16 dự án, công trình; bờ biển có 9 dự án, công trình; 1 dự án di dân tái định cư; 1 dự án cải tạo, nâng cấp, sửa chữa hư hỏng hệ thống công trình giao thông. Đến năm 2030, toàn tỉnh Bạc Liêu phải thực hiện 23 dự án; trong đó gồm 21 dự án, công trình bờ sông; 1 dự án di dân tái định cư; 1 dự án cải tạo, nâng cấp, sửa chữa hư hỏng hệ thống công trình giao thông. Tổng kính phí xử lý, khắc phục tình trạng sạt lở bờ sông, bờ biển đến năm 2030 của Bạc Liêu gần 19.300 tỷ đồng.

Cụ thể, giai đoạn 2021 - 2025 cần 11.147 tỷ đồng để đầu tư và sớm hoàn thiện 27 dự án, công trình phòng chống sạt lở bờ sông, bờ biển (có 16 dự án chống sạt lở bờ sông; 9 dự án chống sạt lở bờ biển) và Dự án cải tạo, nâng cấp, sửa chữa hư hỏng hệ thống công trình giao thông do sạt lở bờ sông.Giai đoạn 2026 - 2030 cần 8.110 tỷ đồng để thực hiện 23 dự án, công trình. Trong đó, có 21 dự án và công trình chống sạt lở bờ sông; 1 dự án di dân tái định cư; 1 dự án cải tạo, nâng cấp, sửa chữa hư hỏng hệ thống công trình giao thông…

M. Đạt