Chỉ số Xanh: Động lực phát triển kinh tế gắn với bảo vệ môi trường

TMO - Tỉnh Long An hướng tới mục tiêu duy trì và nâng cao Chỉ số Xanh cấp tỉnh (PGI) một cách bền vững, góp phần thúc đẩy cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh gắn chặt với công tác bảo vệ môi trường. 

Với lợi thế nằm ở cửa ngõ của TP.HCM, liền kề khu vực Đồng bằng sông Cửu Long, Long An là nút giao thông quan trọng trong việc giao thương hàng hóa và là điểm đến thu hút đầu tư hấp dẫn của nhiều doanh nghiệp trong nhiều năm qua. Đến nay, trên địa bàn tỉnh có 18.326 doanh nghiệp đăng ký hoạt động với tổng vốn đăng ký 381.653 tỉ đồng. Trong đó, tỉnh có hơn 2.200 dự án đầu tư trong nước với số vốn đăng ký 300.670 tỷ đồng và hơn 1.300 dự án đầu tư nước ngoài với nguồn vốn 11,2 tỷ USD. Trong 6 tháng đầu năm 2024, trên địa bàn tỉnh khởi công nhiều dự án công nghiệp, thương mại có vốn đầu tư lớn, áp dụng công nghệ tiên tiến trong quá trình sản xuất. 

Là một trong những tỉnh, thành phố khu vực phía Nam thu hút đầu tư mạnh mẽ, môi trường đầu tư của tỉnh Long An được sự quan tâm từ các tổ chức quốc tế, đối tác nước ngoài. Đặc biệt, công tác đầu tư phát triển hạ tầng kỹ thuật phục vụ sản xuất luôn được doanh nghiệp triển khai, thực hiện theo hướng bảo vệ môi trường. Trong đó có nhiều khu công nghiệp (KCN) đã quy hoạch và phát triển theo hướng xanh, bền vững. 

Long An trở thành điểm đến thu hút đầu tư hấp dẫn của nhiều doanh nghiệp trong nhiều năm qua. 

PGI là bộ chỉ số đánh giá và xếp hạng địa phương về môi trường kinh doanh xanh dưới góc nhìn từ thực tiễn kinh doanh với các tiêu chí: Mức độ thích ứng với biến đổi khí hậu; mức độ tuân thủ pháp luật về môi trường; thực trạng ứng dụng công nghệ thân thiện môi trường của các doanh nghiệp tại địa phương; trình độ quản trị và ứng xử với môi trường của doanh nghiệp; mức độ quan tâm, chính sách khuyến khích hoạt động đầu tư thân thiện với môi trường của chính quyền địa phương và nhiều vấn đề liên quan đến môi trường quan trọng khác.  

Chỉ số Xanh cấp tỉnh được Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) công bố lần đầu tiên vào năm 2022. Năm đầu tiên, Long An xếp thứ 28 cả nước với 15,4 điểm. Với kết quả này, các sở, ngành, địa phương triển khai, thực hiện nhiều giải pháp cải thiện các chỉ số thành phần của PGI thông qua đẩy mạnh các hoạt động tuyên truyền, nâng cao nhận thức cộng đồng về bảo vệ môi trường, ứng phó với những tác động tiêu cực của biến đổi khí hậu; ứng dụng tiến bộ khoa học - công nghệ trong việc nâng cao hiệu quả quản lý về lĩnh vực môi trường. 

Với những nỗ lực trên, theo công bố từ VCCI, PGI năm 2023 của Long An xếp thứ 12/63 tỉnh, thành phố cả nước với 23,07 điểm (tăng 16 bậc so với năm 2022), đứng vị trí thứ 3 khu vực Đồng bằng sông Cửu Long. Đặc biệt, cả 4 chỉ số thành phần, gồm: Giảm thiểu ô nhiễm môi trường và tác động tiêu cực của biến đổi khí hậu; bảo đảm tuân thủ các tiêu chuẩn môi trường tối thiểu; vai trò lãnh đạo của chính quyền tỉnh trong bảo vệ môi trường; chính sách ưu đãi và dịch vụ hỗ trợ doanh nghiệp trong bảo vệ môi trường, đều tăng từ 0,25 đến tăng 3,93 điểm so với năm 2022.

Đối với chỉ số thành phần 4, Long An là 1 trong 3 tỉnh xếp hạng cao nhất cả nước nhờ vào việc triển khai về ưu đãi thuế, các dịch vụ tư vấn và dịch vụ kỹ thuật nhằm khuyến khích sự tham gia của các doanh nghiệp xanh, khuyến khích các doanh nghiệp xanh mở rộng quy mô và khuyến khích các doanh nghiệp chưa quan tâm thực hiện chuyển đổi xanh.

Kết quả PGI năm 2023 của tỉnh cho thấy, thời gian qua, tỉnh có nhiều giải pháp đồng bộ cải thiện chỉ số này. Theo đó, các sở, ngành, địa phương đồng loạt triển khai, thực hiện nhiều giải pháp cải thiện các chỉ số thành phần qua việc đẩy mạnh các hoạt động tuyên truyền nhằm nâng cao nhận thức của cộng đồng về bảo vệ môi trường, ứng phó với các tác động tiêu cực của biến đổi khí hậu, ứng dụng tiến bộ của khoa học - công nghệ trong việc nâng cao hiệu quả quản lý về lĩnh vực môi trường, xử lý nghiêm các hành vi vi phạm về môi trường, hướng tới mục tiêu tăng trưởng xanh và phát triển bền vững.

Đặc biệt, các sở, ngành, địa phương có sự phối hợp chặt chẽ trong tiếp nhận đầu tư, triển khai, thực hiện nhiệm vụ được phân công, nhất là công tác tuyên truyền nâng cao nhận thức của cộng đồng, từng bước hình thành thói quen tiêu dùng xanh, tiết kiệm năng lượng, sử dụng hiệu quả tài nguyên và bảo vệ môi trường. 

Tính đến cuối năm 2023, tỉnh có 21/21 KCN đi vào hoạt động có hệ thống xử lý nước thải tập trung đều được vận hành thường xuyên, ổn định và công suất vận hành đều thấp hơn công suất thiết kế nên chưa có hiện tượng quá tải của hệ thống. Công suất đủ đáp ứng hoặc còn dư thừa để xử lý tổng lượng nước thải của khu (ước tính tổng lưu lượng nước thải phát sinh thực tế khoảng 55.000m3/ngày, đêm).

Qua kiểm tra, hầu hết hệ thống xử lý nước thải tập trung của các KCN đều xử lý đạt quy chuẩn thải cho phép. Tại các KCN trên địa bàn tỉnh, rác thải phát sinh của các đơn vị thứ cấp tự hợp đồng thu gom, xử lý. Công tác thu gom, xử lý rác thải công nghiệp được các doanh nghiệp thực hiện khá tốt, hiệu quả thu gom đạt khá cao. Trên cơ sở báo cáo hàng năm công tác quản lý của chủ nguồn thải tại các doanh nghiệp sản xuất, kinh doanh trên địa bàn tỉnh thì khối lượng chất thải nguy hại phát sinh trong năm 2023 từ 24.000-26.000 tấn được chủ đầu tư tự quản lý và ký hợp đồng với các đơn vị có chức năng thu gom, xử lý.

Việc quản lý chất thải nguy hại tuân thủ theo Thông tư số 02/2022/TT-BTNMT, ngày 10/01/2022 của Bộ TN&MT như kho chứa phải kín đáo, nền bêtông, có dán bảng cảnh báo, phân loại riêng biệt từng loại chất thải với mã chất thải nguy hại xác định,...

Tỉnh Long An triển khai đồng bộ các giải pháp nâng cao chất lượng môi trường trong sản xuất công nghiệp trên địa bàn tỉnh. 

Đối với cụm công nghiệp, hiện nay, 15/18 cụm công nghiệp trên địa bàn tỉnh đã xây dựng hệ thống xử lý nước thải tập trung. Tổng lượng nước thải phát sinh tại các cụm công nghiệp đang hoạt động khoảng 6.000m3/ngày, đêm. Chất thải rắn sinh hoạt do các cụm công nghiệp phát sinh được các doanh nghiệp thu gom và hợp đồng với công ty công trình đô thị, các đơn vị tư nhân vận chuyển và xử lý.

Công tác thu gom, xử lý rác thải công nghiệp không nguy hại được các doanh nghiệp thực hiện khá tốt, hiệu quả thu gom đạt khá cao; biện pháp xử lý chủ yếu là tái chế, tái sử dụng, đốt hoặc chôn lấp trong khuôn viên nhà máy. Chất thải nguy hại được thu gom và hợp đồng với đơn vị có chức năng xử lý, các doanh nghiệp thực hiện khá tốt công tác đăng ký sổ chủ nguồn thải,...

Nhiều doanh nghiệp đã quan tâm đầu tư, xây dựng và vận hành hiệu quả hệ thống xử lý khí thải, nước thải theo hồ sơ môi trường đã được phê duyệt. Các đơn vị thuộc đối tượng đã tiến hành lắp đặt trạm quan trắc liên tục chất lượng nước thải để kiểm soát và từng bước hạn chế ô nhiễm môi trường, đóng góp tích cực vào quá trình phát triển kinh tế-xã hội của tỉnh.

Thời gian tới, Sở tiếp tục tăng cường thanh, kiểm tra chặt chẽ công tác bảo vệ môi trường, kiên quyết chấn chỉnh, xử lý những đơn vị, cá nhân vi phạm. Đồng thời, Sở tham mưu UBND tỉnh có những chỉ đạo cụ thể cho từng cơ quan, địa phương để cùng nhau quản lý tốt hơn nữa công tác bảo vệ môi trường, nhất là đối với doanh nghiệp hoạt động trên địa bàn. 

Thông tin từ Sở TN&MT, để tiếp tục cải thiện PGI trên địa bàn tỉnh, trước hết cần tiếp tục duy trì, nhân rộng các mô hình hiệu quả trên địa bàn tỉnh trong công tác bảo vệ môi trường; huy động, sử dụng hiệu quả các nguồn vốn từ các đối tác cho công tác bảo vệ môi trường, hướng đến tăng trưởng xanh. Các sở, ngành, địa phương cần đa dạng hóa hình thức thông tin, tuyên truyền các chính sách hỗ trợ doanh nghiệp về sản xuất công nghiệp có áp dụng công nghệ hiện đại, sử dụng năng lượng sạch, sản xuất thông minh.

Bên cạnh đó, các địa phương tiếp tục thực hiện hiệu quả việc phân loại rác tại nguồn trên địa bàn toàn tỉnh nhằm giảm nguy cơ lượng rác thải phát sinh phải xử lý cũng như nâng cao hiệu quả công tác quản lý chất lượng không khí, nguồn nước mặt qua việc kiểm soát nguồn thải và dữ liệu quan trắc tự động; đồng thời, khắc phục những tồn tại, hạn chế để cải thiện PGI trên địa bàn tỉnh trong năm 2024. 

Thu Hà