Chỉ số Xanh cấp tỉnh: Thúc đẩy sản xuất kinh doanh phát triển bền vững

TMO - Tỉnh Lạng Sơn đang nỗ lực triển khai nhiều giải pháp nhằm khuyến khích phát triển hoạt động sản xuất, kinh doanh bền vững theo hướng đầu tư xanh và đổi mới có chất lượng cao, chú trọng các vấn đề môi trường bên cạnh sự phát triển kinh tế - xã hội, đóng góp vào mục tiêu phát triển bền vững của tỉnh.

Chỉ số Xanh cấp tỉnh (PGI) lần đầu tiên được công bố trong trong Báo cáo Chỉ số Năng lực cạnh tranh cấp tỉnh (PCI) năm 2022. Chỉ số này được thực hiện với kỳ vọng khuyến khích các tỉnh, thành phố quan tâm hơn đến bảo vệ môi trường và phát triển bền vững trong quá trình thực hiện nỗ lực cải thiện môi trường kinh doanh.

PGI là bộ chỉ số đánh giá và xếp hạng địa phương thân thiện với môi trường dưới góc nhìn từ thực tiễn kinh doanh như mức độ ứng dụng công nghệ thân thiện môi trường của các doanh nghiệp tại địa phương, trình độ quản trị và ứng xử với môi trường của doanh nghiệp, mức độ quan tâm, sẵn sàng đầu tư về vấn đề môi trường của chính quyền địa phương và nhiều vấn đề môi trường quan trọng khác.

Chỉ số Xanh cấp tỉnh được xây dựng nhằm cung cấp thông tin đầu tư vào phục vụ cho công tác hoạch định chính sách ở cả cấp trung ương và địa phương nhằm giảm thiểu tác động tiêu cực việc biến đổi khí hậu và ô nhiễm môi trường đối với hoạt động sản xuất kinh doanh và tính bền vững của doanh nghiệp. Chỉ số PGI được tạo thành từ 44 chỉ tiêu đánh giá chất lượng môi trường và hiệu quả quản trị môi trường của các tỉnh, thành phố lập nên bốn chỉ số thành phần: Đầu tiên là giảm ô nhiễm môi trường và tác động tiêu cực của biến đổi khí hậu cho doanh nghiệp. Thứ hai là bảo đảm tuân thủ các tiêu chuẩn môi trường tối thiểu. Thứ ba là thúc đẩy thực hành xanh. Thứ tư là chính sách và dịch vụ hỗ trợ doanh nghiệp trong bảo vệ môi trường. 

Lạng Sơn triển khai nhiều giải pháp nhằm khuyến khích phát triển hoạt động sản xuất, kinh doanh bền vững theo hướng đầu tư xanh, chú trọng các vấn đề môi trường. 

Theo kết quả điều tra PCI 2022, Lạng Sơn lọt vào Top 03 tỉnh, thành phố có chỉ số xanh cấp tỉnh năm 2022 hàng đầu Việt Nam. Với tổng điểm PGI đạt 17,31 điểm, Lạng Sơn xếp thứ 02/63 tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương. Để tiếp tục nâng cao chất lượng môi trường đầu tư kinh doanh, hướng đến tăng trưởng xanh bền vững, thời gian tới tỉnh Lạng Sơn định hướng trong công tác quản lý, điều hành phát triển kinh tế của tỉnh gắn với bảo vệ môi trường; định hướng doanh nghiệp kinh doanh, sản xuất theo hướng thân thiện với môi trường, thúc đẩy sự cải thiện chính sách và thực thi chính sách phát triển xanh của tỉnh.

Trong mục tiêu nâng cao Chỉ số Xanh cấp tỉnh, đối với chỉ số “ Giảm thiểu ô nhiễm môi trường và tác động tiêu cực của biến đổi khí hậu”, Lạng Sơn đặt mục tiêu đạt từ 6 điểm trở lên (tăng 0,63 điểm so với năm 2022). Theo đó, UBND tỉnh giao Sở TN&MT xây dựng Kế hoạch tuyên truyền, phổ biến về tầm quan trọng của Luật Bảo vệ môi trường và các văn bản hướng dẫn thi hành Luật cho đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức, người lao động tại các cơ quan, đơn vị, người dân, doanh nghiệp nhằm nâng cao hơn nữa nhận thức, ý thức trách nhiệm về bảo vệ môi trường, tạo sự đồng thuận trong xã hội về thực thi pháp luật về bảo vệ môi trường, góp phần nâng cao hiệu quả công tác bảo vệ môi trường trên địa bàn tỉnh.

Tăng cường công tác quản lý về khai thác tài nguyên khoáng sản, tài nguyên nước, bảo vệ môi trường, đa dạng sinh học. Thường xuyên giám sát, kiểm soát các cơ sở sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp có nguy cơ gây ô nhiễm môi trường, kiên quyết ngăn chặn những “điểm nóng về môi trường”; quản lý chất thải, kiểm soát ô nhiễm môi trường; xử lý nghiêm các hành vi vi phạm về khai thác tài nguyên, bảo vệ môi trường theo quy định.

Kịp thời chỉ đạo đơn vị chuyên môn thường xuyên theo dõi, vận hành các trạm quan trắc tự động, liên tục đã được đầu tư, tính toán, công bố chỉ số chất lượng không khí xung quanh (AQI); công bố kết quả quan trắc chất lượng môi trường không khí trên Cổng thông tin điện tử và phương tiện truyền thông của tỉnh, đồng thời kết nối về Bộ Tài nguyên và Môi trường theo quy định.

Đối với chỉ số “Đảm bảo tuân thủ các tiêu chuẩn môi trường tối thiểu” địa phương này nỗ lực đạt từ 6 điểm trở lên (tăng 0,54 điểm so với năm 2022). Sở Tài nguyên và Môi trường hướng dẫn, đôn đốc, kiểm tra, giám sát việc triển khai thực hiện Luật Bảo vệ môi trường và các văn bản quy định chi tiết, thi hành Luật Bảo vệ môi trường; tăng cường công tác kiểm tra, giám sát xử lý nghiêm các cơ sở sản xuất kinh doanh gây ô nhiễm môi trường.

UBND các huyện, thành phố tăng cường công tác phổ biến, tuyên truyền các quy định của Luật Bảo vệ môi trường và các văn bản quy định chi tiết, thi hành Luật Bảo vệ môi trường và các văn bản hướng dẫn thi hành; xử lý nghiêm mọi tổ chức, cá nhân có hành vi gây ô nhiễm môi trường. Kịp thời tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp hoạt động sản xuất kinh doanh tại địa bàn không bị ảnh hưởng bởi mức độ ô nhiễm môi trường, cảnh báo thiên tai, biến đổi khí hậu. 

Để chỉ số “Thúc đẩy thực hành xanh” đạt từ 5,5 điểm trở lên (tăng 0,93 điểm so với năm 2022), các sở, ban, ngành, UBND các huyện, thành phố: Thường xuyên tuyên truyền, phổ biến đến người dân và doanh nghiệp về các quy định pháp luật về bảo vệ môi trường có liên quan đến hoạt động của doanh nghiệp. Sở Kế hoạch và Đầu tư cập nhật, công bố thông tin các doanh nghiệp xanh đến các tổ chức, người dân, doanh nghiệp và đăng tải trên Trang thông tin điện tử của Sở Kế hoạch và Đầu tư.

Sở Công Thương xây dựng các hướng dẫn cho doanh nghiệp về sử dụng, sản xuất, bảo tồn năng lượng tái tạo công khai trên Trang thông tin điện tử của Sở Công Thương. Sở Tài nguyên và Môi trường xây dựng các hướng dẫn cho doanh nghiệp về giảm thiểu sử dụng nhựa, về đầu tư vào quản lý chất thải rắn, hạn chế ô nhiễm nguồn nước, sử dụng tiết kiệm nước, giảm ô nhiễm không khí đăng tải công khai trên Trang thông tin điện tử của Sở Tài nguyên và Môi trường. Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tăng cường công tác quản lý rừng, hướng dẫn doanh nghiệp về tái trồng rừng. 

Ngành chức năng tỉnh Lạng Sơn triển khai đồng bộ các chính sách và dịch vụ hỗ trợ doanh nghiệp trong bảo vệ môi trường. 

Đối với chỉ số “Chính sách và dịch vụ hỗ trợ doanh nghiệp trong bảo vệ môi trường”, Lạng Sơn phấn đấu đạt từ 3 điểm trở lên (tăng 1,05 điểm so với năm 2022). Sở Công Thương tạo mọi điều kiện thuận lợi cho doanh nghiệp tiếp cận các chính sách khuyến khích, hỗ trợ về năng lượng sạch/năng lượng tái tạo và sử dụng năng lượng tiết kiệm, hiệu quả. Sở Tài nguyên và Môi trường: Công bố công khai số liệu thống kê chi phí đầu tư bảo vệ môi trường của doanh nghiệp, dự án đầu tư, qua đó hướng dẫn doanh nghiệp về việc cân bằng giữa chi phí môi trường và lợi ích kinh tế.

Xây dựng các chương trình hỗ trợ sử dụng tài nguyên thiên nhiên sẵn có một cách hiệu quả và không gây hại cho môi trường. Hỗ trợ doanh nghiệp tiếp cận các chính sách khuyến khích, hỗ trợ về giảm thiểu ô nhiễm không khí, nước, chất thải, rác thải nhựa, tái chế rác thải. Cung cấp dịch vụ tư vấn và đào tạo để cải thiện hoạt động môi trường (như hiệu quả sử dụng năng lượng, quản lý chất thải, sử dụng và sản xuất năng lượng tái tạo). Tạo điều kiện thuận lợi cho doanh nghiệp tiếp cận, thụ hưởng các chương trình khuyến khích, hỗ trợ thực hành xanh. Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tạo điều kiện thuận lợi để doanh nghiệp tiếp cận các chính sách khuyến khích, hỗ trợ về tái trồng rừng, tăng cường công tác quản lý và bảo vệ rừng.

Việt Nam đã cam kết đạt phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050, là quốc gia có thu nhập trung bình cao vào năm 2050. Để thực hiện điều này, đòi hỏi có sự hợp tác của các cơ quan, tổ chức, doanh nghiệp và chỉ số xanh cấp tỉnh (PGI) là công cụ quan trọng để đánh giá hiệu quả của các cơ quan công quyền về vấn đề bảo vệ môi trường.

Việt Nam đang ở trong giai đoạn đầu của quá trình chuyển đổi xanh, do đó chỉ số PGI 2022 có thể được coi là một bộ chỉ tiêu cho phép đánh giá, đo lường và so sánh những bước tiến chính sách ở cả bốn khía cạnh của quản trị môi trường và chỉ số tổng thể. Chỉ số Xanh sẽ góp phần đẩy mạnh tiến trình phát triển kinh tế bền vững của Việt Nam và thúc đẩy nỗ lực của Việt Nam nhằm đạt được các cam kết đã đưa ra tại COP26.

Lê An