Bình Định triển khai các giải pháp ứng phó với hạn hán

TMO - Trước tình hình nắng nóng phức tạp, kéo dài thường xuyên gây tác động tiêu cực đến đời sống, sinh hoạt và hoạt động sản xuất của người dân, UBND tỉnh Bình Định  chỉ đạo các ngành, các địa phương tập trung triển khai các giải pháp cấp bách phòng chống hạn hán, đảm bảo tốt nguồn nước phục vụ sinh hoạt và sản xuất, nhất là sản xuất nông nghiệp cho người dân.

Theo báo cáo của Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tỉnh, từ đầu năm đến nay, lượng mưa toàn tỉnh thấp hơn so với trung bình nhiều năm (TBNN), cụ thể đạt khoảng 275mm, đạt 96% so với TBNN lũy kế (287mm). Từ đầu tháng 5 đến nay, lượng mưa trung bình 74mm, đạt 56% so với TBNN (132mm); trên địa bàn tỉnh thường xuyên xảy ra nắng nóng, có nơi nắng nóng gay gắt với nền nhiệt độ cao nhất 36 - 38 độ C, có nơi trên 38 độ C và độ ẩm tương đối thấp nhất 45 - 55%. Lượng mưa ít, kết hợp tình hình nắng nóng đã làm tăng lượng bốc hơi nước trên các mặt hồ chứa, gây giảm nhanh dung tích nước tại các hồ chứa trên địa bàn tỉnh.

Qua kết quả thống kê, toàn tỉnh hiện có 164 hồ chứa có dung tích từ 50 ngàn m3 trở lên, đến cuối tháng 5 dung tích các hồ khoảng 461/682 triệu m3, đạt 67,6% dung tích thiết kế, bằng 89% so với cùng kỳ và có 20 hồ chứa đã cạn nước. Trong đó, dung tích một số hồ chứa lớn còn lại là: Hồ Định Bình 159,2/226,3 triệu m3, đạt 70,3% thiết kế; Núi Một 76,8/110 triệu m3, đạt 69,8% thiết kế; Đồng Mít 60,4/89,8 triệu m3, đạt 67,2%; Hội Sơn 33,8/44,5 triệu m3, đạt 76% thiết kế; Thuận Ninh 25,6/35,4 triệu m3, đạt 72,4% thiết kế; Vạn Hội 10,8/14,5 triệu m3, đạt 74,6% thiết kế.

Lượng nước tại các hồ chứa hiện nay cơ bản đáp ứng nhu cầu sinh hoạt và sản xuất nông nghiệp; tuy nhiên, với diễn biến tình hình thời tiết như hiện nay, sẽ gây nguy cơ thiếu nước cục bộ tại một số khu vực trên địa bàn tỉnh, nhất là các huyện miền núi Vân Canh, Vĩnh Thạnh, An Lão, các huyện có địa hình cao so với mực nước biển như Tây Sơn, Hoài Ân... Nắng nóng kéo dài khiến tình trạng xâm nhập mặn cũng đã xảy ra tại các huyện Tuy Phước, Phù Cát, Phù Mỹ và thị xã Hoài Nhơn.

UBND tỉnh yêu cầu các Sở, ngành chức năng, địa phương vận hành an toàn các công trình thủy lợi, đảm bảo nguồn nước cho sản xuất, sinh hoạt. 

Theo nhận định của Tổng cục Khí tượng Thủy văn, hiện tượng ENSO chuyển sang trạng thái trung tính trong các tháng từ tháng 5-6/2023, sau đó trong nửa cuối năm 2023 có khả năng chuyển sang pha nóng (El Nino) với xác suất khoảng 70-80% và có thể kéo dài sang năm 2024; nền nhiệt độ các tháng trong năm 2023 dự báo có xu hướng cao hơn trung bình nhiều năm. 

Còn theo dự báo của Đài Khí tượng Thủy văn tỉnh Bình Định, do tác động của hiện tượng El Nino, từ tháng 5 - 7/2023, nắng nóng ở khu vực Bình Định gia tăng về tần suất và cường độ, số ngày nắng nóng có khả năng xuất hiện nhiều hơn và gay gắt hơn so với cùng thời kỳ năm 2022. Nhiệt độ trung bình trên phạm vi cả tỉnh phổ biến cao hơn TBNN cùng kỳ khoảng 0,5 độ C; nhiệt độ TBNN tháng 5 từ 28,6 - 29,3 độ C; nhiệt độ TBNN tháng 6 từ 29,2 - 30,1 độ C; nhiệt độ TBNN tháng 7 từ 29,0 - 30,1 độ C. Tổng lượng mưa phổ biến xấp xỉ TBNN cùng thời kỳ (lượng mưa TBNN tháng 5 vùng trung du và đồng bằng từ 80-150mm, vùng núi từ 165 - 210mm; lượng mưa TBNN tháng 6 từ 70 - 150mm; lượng mưa TBNN tháng 7 vùng trung du và đồng bằng từ 50 - 100mm, vùng núi từ 120 - 160mm).

Để chủ động ứng phó, phòng, chống hạn hán, thiếu nước, đảm bảo nguồn nước phục vụ sản xuất nông nghiệp và cấp nước sinh hoạt cho người dân trên địa bàn tỉnh năm 2023 và những tháng đầu năm 2024, UBND tỉnh đã tập trung chỉ đạo các sở, ban, ngành, UBND huyện, thị xã, thành phố và các đơn vị liên quan khẩn trương tổ chức tuyên truyền, hướng dẫn cho người dân thực hiện các biện pháp tích trữ, sử dụng nước có hiệu quả, tiết kiệm nước, điện, triệt để chống thất thoát, lãng phí nước. Trường hợp xảy ra hạn hán, thiếu nước nghiêm trọng phải ưu tiên nguồn nước để cấp nước sinh hoạt cho người dân, chăn nuôi gia súc, gia cầm và tưới cho cây trồng có giá trị kinh tế cao.

Phòng chống hạn hán cho hoạt động sản xuất nông nghiệp là nhiệm vụ quan trọng được UBND tỉnh nhấn mạnh triển khai. 

Chỉ đạo chính quyền cấp xã khẩn trương kiện toàn tổ chức thủy lợi cơ sở, đội thủy nông; thực hiện nghiêm việc giao nhận sản phẩm dịch vụ thủy lợi, tổ chức phân phối nước đến mặt ruộng theo kế hoạch tưới; tổ chức bảo trì thiết bị bơm, nạo vét bể hút, bể xả, vét kênh mương; thống kê các máy bơm hiện có trên địa bàn để huy động chống hạn khi cần thiết. UBND tỉnh Bình Định cũng chỉ đạo các đơn vị cấp nước sạch do huyện quản lý kiểm kê nguồn nước, bảo trì thiết bị, đường ống từng nhà máy. Các nhà máy cấp nước sạch sẵn sàng hoạt động với công suất tối đa để đáp ứng nhu cầu sử dụng nước của người dân, mở mạng lưới cấp nước sạch đến hộ gia đình. Thống kê các thiết bị chứa, vận chuyển nước sạch hiện có trên địa bàn để huy động vận chuyển nước sạch đến các cụm dân cư bị thiếu nước.

Báo cáo định kỳ về tình hình nguồn nước, tình hình hạn và báo cáo các hoạt động ứng phó hạn hán vào sáng thứ 4 hàng tuần, gửi về Sở NN&PTNT và Ban Chỉ huy Phòng chóng thiên tai, Tìm kiếm cứu nạn và Phòng thủ dân sự tỉnh. Ngoài ra, UBND tỉnh Bình Định còn chỉ đạo Sở NN&PTNT thường xuyên cập nhật diễn biến thời tiết, nguồn nước, tình hình hạn hán, xâm nhập mặn, phổ biến đến các cấp chính quyền và người dân để chủ động ứng phó. Tính toán, cân bằng nước cho những hồ chứa lớn, mỗi hệ thống thủy lợi để xác định khả năng cung cấp nước. Xây dựng phương án ứng phó hạn; kế hoạch điều tiết nước, chuyển nước, phân phối nước vào hệ thống bảo đảm đủ nước phục vụ sản xuất và sinh hoạt vụ hè thu năm 2023. 

Công ty TNHH Khai thác công trình thủy lợi Bình Định lập kế hoạch cấp nước theo từng công trình quản lý. Thông báo đến địa phương về kế hoạch tưới nước, lập lịch bơm nước, kể cả phương án tưới luân phiên khi mực nước sông hạ thấp. Phân công cán bộ hỗ trợ các xã triển khai các biện pháp đưa nước vào nội đồng; đồng thời tổ chức bảo trì công trình, nạo vét kênh dẫn nước; bảo trì các máy bơm, trạm bơm đã chiến để sẵn sàng bơm nước khi nắng nóng kéo dài. 

Để tiết kiệm nước trong bối cảnh hạn hán, Trung tâm Nước sạch và Vệ sinh môi trường nông thôn Bình Định khẩn trương bảo trì giếng khai thác, thiết bị bơm, thiết bị xử lý nước đường ống các nhà máy nước sạch nông thôn được giao quản lý nhằm đáp ứng nhu cầu sử dụng nước sạch; sẵn sàng hỗ trợ nguồn nước sạch cho các vùng khác khi chính quyền địa phương có yêu cầu. Chủ động tổ chức kiểm tra tình hình hoạt động của các công trình cấp nước tập trung, mở mạng phân phối cấp nước đến hộ gia đình; ưu tiên mở các cụm vòi cấp nước sạch để người dân đến khai thác sử dụng.

Lê Hà