Bảo vệ, khôi phục rừng phòng hộ ven biển

TMO - Rừng phòng hộ ven biển là lá chắn giảm nhẹ thiên tai, ứng phó với biến đổi khí hậu và nước biển dâng. Xác định tầm quan trọng này, những năm qua, tỉnh Cà Mau đã có nhiều dự án phát triển và bảo vệ rừng phòng hộ ven biển của tỉnh. 

Cà Mau là địa phương duy nhất của cả nước có ba mặt giáp biển. Đặt trong điều kiện vị trí địa lý như vậy, có thể thấy rõ vai trò quan trọng hàng đầu của rừng ngập mặn, là lá chắn tự nhiên ngăn chặn xâm thực, xói lở, bảo vệ các khu vực ven biển và cộng đồng dân cư. Mặt khác, rừng ngập mặn còn giúp bồi tạo lấn biển, gia tăng diện tích đất liền. 

UBND tỉnh Cà Mau cho biết, trước đây, rừng phòng hộ ven biển tỉnh Cà Mau có nhiều khu vực bồi tụ tự nhiên như khu vực bãi bồi Mũi Cà Mau huyện Ngọc Hiển; khu vực Mỹ Bình huyện Phú Tân, khu vực Khánh Hội huyện U Minh... Tuy nhiên, những năm gần đây, tình hình xói lở bờ biển diễn ra ngày càng nhanh và nghiêm trọng, làm cho dải rừng phòng hộ ven biển bị thu hẹp dần. Hiện tại, có nơi đai rừng phòng hộ còn rất mỏng, đặc biệt là bờ biển phía Tây Nam (khoảng 20 – 30m), cá biệt có những nơi không còn đai rừng.

Rừng phòng hộ được tái sinh nhờ vào các kè sóng ven biển. Ảnh: NP. 

Trước thực trạng này, thời gian tới tỉnh Cà Mau đẩy mạnh triển khai đề án “Bảo vệ, khôi phục và phát triển rừng đặc dụng, rừng phòng hộ ven biển nhằm ứng phó với biến đổi khí hậu, chống xói lở bờ sông, bờ biển và thúc đẩy tăng trưởng xanh trên địa bàn tỉnh Cà Mau đến năm 2030” hướng tới quản lý, bảo vệ, khôi phục và phát triển, sử dụng bền vững diện tích rừng hiện có và diện tích rừng được tạo mới trong giai đoạn 2021 - 2030.

Phát huy hiệu quả vai trò, chức năng của rừng trong phòng hộ, bảo vệ môi trường và hệ thống kết cấu hạ tầng vùng ven biển; chống xói lở, suy thoái đất; bảo tồn đa dạng sinh học, giảm phát thải khí nhà kính; tạo việc làm, thu nhập cho người dân vùng ven biển, góp phần phát triển kinh tế - xã hội, bảo vệ môi trường và củng cố quốc phòng, an ninh, giảm nhẹ thiên tai, ứng phó hiệu quả với biến đổi khí hậu và nước biển dâng.

Cụ thể là bảo vệ tốt diện tích rừng hiện có và diện tích rừng được tạo ra trong giai đoạn năm 2021 - 2030. Đến năm 2030, tổng diện tích đất lâm nghiệp là 142.599ha. Trong đó, đất rừng đặc dụng 20.291ha, đất rừng phòng hộ 30.753ha, đất rừng sản xuất 91.555ha. Diện tích có rừng (đặc dụng, phòng hộ, sản xuất) đến năm 2030 đạt 96.000ha. Xây dựng hoàn thiện hệ thống rừng đặc dụng, phòng hộ ven biển; xác định rõ vị trí, diện tích, ranh giới và hoàn thiện mốc ranh giới đối với từng khu rừng.

Cơ bản hoàn thiện hệ thống kè bờ biển Đông và bờ biển Tây (những vị trí sạt lở và có nguy cơ sạt lở cao), đủ điều kiện khôi phục rừng ngập mặn. Hoàn thiện công tác di dời, bố trí tái định cư đối với các hộ dân sống trong rừng đặc dụng, rừng phòng hộ theo quy định; khôi phục rừng; đảm bảo sinh kế, tăng thu nhập, ổn định đời sống dân cư đối với các khu vực không phải di dời.

Phát triển cơ sở hạ tầng, du lịch sinh thái, nghỉ dưỡng, giải trí khu vực rừng đặc dụng, phòng hộ ven biển; tăng nguồn thu từ du lịch, dịch vụ môi trường rừng, góp phần tái đầu tư cho công tác bảo vệ và phát triển rừng, bảo tồn đa dạng sinh học. Ưu tiên củng cố đai rừng phòng hộ ven biển Đông, ven biển Tây, xây dựng mới và củng cố hệ thống kè cơ bản chống sạt lở để bảo vệ sản xuất bên trong.

Tỉnh Cà Mau tiếp tục triển khai hiệu quả đề án, kế hoạch trồng, bảo vệ và phát triển rừng phòng hộ ven biển. Ảnh: HL. 

Trong giai đoạn 2021-2025, Thủ tướng Chính phủ đã bố trí 2.680 tỷ đồng đầu tư cho các dự án phòng, chống sạt lở bờ sông, bờ biển vùng ĐBSCL từ nguồn đầu tư công trung hạn. Theo đó, trên địa bàn tỉnh được phân bổ khoảng 380 tỷ đồng để tiếp tục đầu tư xây dựng 15 km kè giảm sóng gây bồi để trồng rừng bảo vệ bờ biển Tây. Dự án kết hợp bảo vệ vùng ven biển và phục hồi đai rừng ngập mặn các tỉnh Kiên Giang và Cà Mau đã được khởi động. Với nguồn kinh phí hơn 600 tỷ đồng, dự án đặt ra mục tiêu cụ thể là xây dựng và củng cố các đê biển hiện có để đạt được đê biển cấp 2. Trồng, bảo vệ và phát triển rừng phòng hộ ven biển; nâng cao nhân lực và hiệu quả trong việc quản lý rừng, nhận thức của người dân…

Cà Mau hiện có tổng diện tích tự nhiên hơn 527.000ha, với diện tích đất lâm nghiệp do các đơn vị quản lý là hơn 143.600ha (hơn 93.000ha là diện tích có rừng), trong đó diện tích rừng ngập mặn chiếm hơn 98.400ha (hơn 54.700ha diện tích có rừng), còn lại là diện tích rừng U Minh Hạ với hơn 45.000ha (hơn 38.000ha diện tích có rừng) phân bổ tập trung chủ yếu ở khu vực rừng U Minh Hạ ở các huyện vùng ngọt, và khu vực rừng ngập mặn ở các huyện vùng mặn chuyên nuôi trồng thủy sản.

Chương trình Phát triển lâm nghiệp bền vững, địa phương sẽ đặt mục tiêu duy trì ổn định tỷ lệ che phủ rừng toàn tỉnh đạt trên 18%, tốc độ tăng giá trị sản xuất bình quân đạt 5%/năm, giá trị bình quân là 4%/năm, năng suất rừng trồng đạt bình quân 30m3/ha/năm; diện tích rừng trồng sản xuất thâm canh đạt 25.000ha và diện tích rừng trồng sản xuất được cấp chứng chỉ quản lý rừng bền vững đạt khoảng 10.000ha...

Theo UBND tỉnh, hiện diễn biến sạt lở ngày càng gia tăng. Với tốc độ sạt lở như hiện nay, nếu không được xử lý kịp thời sẽ có nguy cơ đe dọa đến các khu dân cư tập trung xã Đất Mũi (huyện Ngọc Hiển), xã Tân Thuận (huyện Đầm Dơi); các trường học, trụ sở cơ quan nhà nước, hệ thống công trình lưới điện, diện tích đất sản xuất của người dân, đặc biệt là công trình hạ tầng quan trọng của tuyến đường Hồ Chí Minh trên địa bàn huyện Ngọc Hiển.

Chủ tịch UBND tỉnh Cà Mau giao Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn phối hợp UBND các địa phương khoanh vùng khu vực bị sạt lở đặc biệt nguy hiểm, thiết lập hành lang an toàn; bố trí lực lượng theo dõi diễn biến sạt lở. Các địa phương bố trí lực lượng theo dõi chặt chẽ diễn biến sạt lở; cấm mọi tác động vào các khu vực này, không để xảy ra tình trạng sạt lở diễn ra nhanh và nguy hiểm hơn. 

PV