Bắc Kạn: Tiếp tục ghi nhận thêm điểm sụt lún bất thường tại Na Rì

TMO - Thời gian gần đây, trên địa bàn huyện Na Rì (tỉnh Bắc Kạn) liên tiếp ghi nhận những điểm, hố sụt lún bất thường. Các điểm sụt lún gây lo ngại về nguy cơ mất an toàn và hạ tầng cũng như ảnh hưởng tới đời sống sản xuất nông nghiệp của nông dân.

Trong vòng hơn 1 tháng qua, lần lượt xuất hiện nhiều hố sụt lún sâu trên địa bàn thôn Hiệp Lực ở tỉnh Bắc Kạn. Những hiện tượng lạ kèm theo như tường nhà dân bị nứt, các giếng khơi bị rút sạch nước không rõ nguyên nhân...

Gần đây nhất, ngày 3-5, Lãnh đạo Ủy ban Nhân dân huyện Na Rì (tỉnh Bắc Kạn) cho biết tại thôn Hiệp Lực (xã Kim Lư, huyện Na Rì) tiếp tục xuất hiện thêm hai hố sụt lún và đã phải di dời một hộ dân nơi đây ra khỏi khu vực nguy hiểm.

Theo thống kê của UBND huyện Na Rì, hiện tượng sụt lún bắt đầu xuất hiện từ ngày 24-3, khi 2 hố sụt đầu tiên xuất hiện tại ruộng nhà ông Đàm Văn Việt. Đến ngày 29-3, một hố lớn với chiều dài 8,6m và sâu 8m xuất hiện tại Km80+050 trên Quốc lộ 3B.

Tiếp đó, từ 30-3 đến 1-5, thêm 4 hố sụt khác liên tục xuất hiện trong bán kính vài chục mét quanh khu vực đường và nhà dân. Đáng chú ý, ngày 1-5, sụt lún đất tại thôn Hiệp Lực, xã Kim Lư (huyện Na Rì, Bắc Kạn) tiếp tục diễn biến phức tạp, lan rộng.

Chỉ trong vòng 6 tiếng, đã xuất hiện 2 hố sụt mới ở sát hành lang đường, buộc chính quyền phải di dời khẩn cấp một hộ dân ra khỏi vùng nguy hiểm. Đáng chú ý, hai hố này nằm ở hai bên hành lang tuyến Quốc lộ 3B, ngay gần vị trí một hố sụt lún lớn đã xuất hiện trước đó trên mặt đường Quốc lộ.

Tình trạng sụt lún không chỉ diễn ra tại đường giao thông mà còn xuất hiện trên cánh đồng canh tác của người dân địa phương cách đó không xa. Các điểm sụt tạo thành các hố sâu, khiến người dân bất an, lo lắng về tiềm ẩn nguy hiểm có thể xảy đến. Sống bên Quốc lộ 3B đã nhiều năm, theo người dân xã Kim Lư, huyện Na Rì chưa bao giờ chứng kiến hiện tượng đất lún bất thường như thời gian gần đây khiến cả vùng quê sống trong thấp thỏm.

Hố sụt ảnh hưởng trực tiếp đến tường rào nhà ở của người dân. (Ảnh: QT). 

Theo chia sẻ của người dân kể từ thời điểm xuất hiện hố tử thần đầu tiên, càng về sau, tình trạng mặt đất sụt lún lại liên tiếp tái diễn, có xu hướng lan rộng. Vào sáng 1/5, gần hố sụt lún đầu tiên trên quốc lộ 3B lại xuất hiện thêm hai hố sâu khác ở hai bên đường, mỗi hố có chiều rộng từ 2 - 5m, sâu từ 4 - 7m, dưới đáy hố có nước.

Vị trí các hố cách vị trí vườn, hàng rào nhà dân từ 7 - 15m, một số nơi trong sân vườn của nhà người dân cũng xuất hiện vết nứt, kéo dài dọc nền xi măng khiến người dân rất lo lắng.

Liên quan đến sự việc, Lãnh đạo UBND huyện Na Rì (Bắc Kạn) xác nhận, trên địa bàn vừa xuất hiện thêm 2 hố sụt lún và hiện đã di dời một hộ dân nơi đây ra khỏi vùng nguy hiểm nhằm đảm bảo an toàn tài sản, tính mạng. Ngay sau khi ghi nhận thêm các hố sụt mới trên Quốc lộ 3B, chính quyền huyện Na Rì đã lập tức cho kiểm tra hiện trường, khoanh vùng nguy hiểm và tổ chức rào chắn hai bên đường.

Việc đi lại qua khu vực sụt lún được tạm dừng, các hộ dân ở gần được hỗ trợ sơ tán người và tài sản để phòng rủi ro.

Tính đến thời điểm đầu tháng 5-2025, trên địa bàn xã Kim Lư (Na Rì) đã xuất hiện gần 10 điểm sụt lún, trong đó có nhiều vị trí nằm sát khu dân cư, gây ảnh hưởng lớn đến đời sống sinh hoạt và tâm lý người dân. Trước diễn biến nghiêm trọng này, cơ quan chuyên môn đã vào cuộc, khảo sát thực địa, đánh giá hiện tượng sụt lún. Đặc biệt là tình trạng sụt lún nền đường tại Km80+050 là bất thường, có phạm vi ảnh hưởng rộng, cần điều tra kỹ nguyên nhân địa chất và thủy văn.

Trước đó, ngày 16/4, đoàn công tác của tỉnh Bắc Kạn và Viện Khoa học Địa chất và Khoáng sản đã kiểm tra thực địa, rà soát hiện trạng khai thác nước ngầm tại khu vực. Đánh giá sơ bộ cho thấy sụt lún có nguy cơ cao, cần sớm có giải pháp để đảm bảo an toàn. Viện đề xuất khẩn trương khảo sát địa chất chi tiết, xem xét yếu tố karst và các hang rỗng để làm cơ sở xử lý kỹ thuật phù hợp.

Bên cạnh đó, sau khi các hố sụt mới xuất hiện, UBND huyện Na Rì đã chỉ đạo các phòng ban chuyên môn phối hợp chặt chẽ với UBND xã Kim Lư và các đơn vị liên quan tiến hành khoanh vùng, cắm biển cảnh báo nguy hiểm tại các vị trí sụt lún để ngăn người dân và phương tiện đến gần. Công tác theo dõi diễn biến của các hố sụt đang được thực hiện liên tục để kịp thời có phương án ứng phó.

Đồng thời, chính quyền địa phương đã phối hợp với các lực lượng chức năng khẩn trương hỗ trợ gia đình bị ảnh hưởng di dời toàn bộ người và tài sản đến nơi an toàn, tránh những hậu quả đáng tiếc có thể xảy ra. Tình trạng sụt lún liên tiếp đã khiến cuộc sống của hàng chục hộ dân trong khu vực bị ảnh hưởng, đối mặt với nguy cơ mất đất sản xuất, hư hại nhà cửa và tiềm ẩn rủi ro về tính mạng.

Hố sụt lún trên đường quốc lộ 3B đoạn Km80+050 (Ảnh: CL). 

Việc liên tiếp xuất hiện các hố sụt lún đòi hỏi chính quyền và các ngành chức năng tỉnh Bắc Kạn cần có những giải pháp đồng bộ, căn cơ và dài hạn để ứng phó, bao gồm việc nghiên cứu chuyên sâu về địa chất, lập bản đồ cảnh báo nguy cơ sụt lún chi tiết, xây dựng phương án di dời dân cư bền vững khỏi các vùng đặc biệt nguy hiểm và có biện pháp kỹ thuật phù hợp để xử lý các hố sụt, đảm bảo an toàn cho các công trình hạ tầng giao thông và ổn định đời sống cho người dân vùng chịu ảnh hưởng.

Nhận định ban đầu, Viện Khoa học địa chất và khoáng sản cho biết, hiện tượng sụt lún tại các khu vực có điều kiện đặc trưng bởi đá vôi hoặc dolomit (đá có gốc carbonat) là vấn đề thường gặp. Theo cơ chế, nước mưa chứa CO2 sẽ thành axit yếu (H2CO3) từ từ hòa tan đá vôi (CaCO3), ban đầu từ những khe nứt nhỏ sẽ phát triển thành các hang hốc ngầm (hang karst).

Theo thời gian, các hang hốc này hình thành khoảng không lớn dưới lòng đất. Khi khai thác nước dưới đất quá nhiều, áp lực nước giữ kết cấu hang rỗng bị giảm gây mất cân bằng cơ học, làm trần hang sụp đổ dẫn đến sụt lún và xuất hiện các hố sụt trên mặt đất như đã ghi nhận. Ngoài ra, tại những vị trí như đường giao thông có tải trọng động lớn và thường xuyên (phương tiện giao thông tải trọng lớn) hoặc các vị trí xây dựng có tải trọng công trình lớn thì nguy cơ xảy ra hiện tượng sụt lún càng cao.

Trước đó, theo văn bản số 972/CĐBVN-TCGT về việc xử lý sự cố sụt lún tại Km 80+050 Quốc lộ 3B (huyện Na Rì, tỉnh Bắc Kạn) gửi Sở Xây dựng tỉnh Bắc Kạn, Cục Đường bộ Việt Nam nhận định hiện tượng sụt lún nền, mặt đường tại Km80+050 Quốc lộ 3B có tính chất phức tạp, phạm vi ảnh hưởng lớn, cần được tổ chức khảo sát, đánh giá kỹ nguyên nhân địa chất, thủy văn làm cơ sở lựa chọn giải pháp xử lý kỹ thuật phù hợp.

Để kịp thời ứng phó, đảm bảo an toàn, ổn định đời sống dân cư và phục vụ công tác quy hoạch phát triển kinh tế-xã hội địa phương, Viện đề nghị, Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh Bắc Kạn, Ủy ban Nhân dân huyện Na Rì sớm hoàn thiện các thủ tục pháp lý cần thiết để đơn vị thực hiện các bước điều tra, khảo sát và nghiên cứu chi tiết về địa chất khu vực sụt lún này. Kết quả nghiên cứu sẽ là cơ sở khoa học quan trọng để xác định nguyên nhân, đề xuất giải pháp khắc phục bền vững.

Thuý Oanh