Xuất khẩu rau quả tiếp tục duy trì đà tăng trưởng

TMO - Nửa đầu năm 2024, rau quả Việt Nam xuất khẩu đạt 3,4 tỷ USD, tăng 28% so với cùng kỳ năm ngoái. Các thị trường chủ lực ghi nhận tăng 10-50% so với cùng kỳ 2023.

Theo số liệu ước tính của Tổng cục Hải quan, nửa đầu năm 2024, xuất khẩu rau quả đạt 3,4 tỷ USD, tăng 28% so với cùng kỳ năm ngoái. Trong đó, sầu riêng, thanh long, chuối và nhãn là những loại trái cây đóng góp lớn cho tăng trưởng của ngành hàng này. Các thị trường chủ lực ghi nhận tăng 10 - 50% so với cùng kỳ 2023, trừ Hà Lan giảm mua. Cụ thể, Trung Quốc, Thái Lan và Hàn Quốc vẫn là những thị trường lớn, khi tới hết tháng 5, các thị trường này tăng tăng nhập khẩu từ 30 - 60% so với cùng kỳ năm ngoái. Trong đó, Thái Lan chi 74,5 triệu USD và Hàn Quốc là 136 triệu USD mua rau quả Việt.

Đối với thị trường xuất khẩu chủ lực là Trung Quốc, 5 tháng đầu năm, thị trường này này đã mua 1,7 tỷ USD rau quả Việt, tăng 33% so với cùng kỳ 2023. Hiệp hội Rau quả Việt Nam cho biết, rau quả Việt có nhiều lợi thế xuất sang đây nhờ vị trí địa lý, tương đồng trong văn hóa ẩm thực. Sầu riêng là một trong số nông sản được thị trường tỷ dân này ưa chuộng. 

Hồi tháng 4, Việt Nam lần đầu vượt Thái Lan về xuất khẩu loại quả này sang Trung Quốc, với 32.750 tấn. Cơ quan chức năng của Việt Nam và Trung Quốc đã hoàn tất đàm phán kỹ thuật và sẽ sớm ký kết Nghị định thư xuất khẩu sầu riêng đông lạnh. Ngoài sầu riêng, các sản phẩm như dược liệu, dừa và hoa quả đông lạnh sẽ được Trung Quốc mở cửa tạo điều kiện thuận lợi trong thời gian tới. 

Sầu riêng, thanh long, chuối và nhãn là những loại trái cây đóng góp lớn cho tăng trưởng của ngành hàng rau quả trong 6 tháng đầu năm 2024. 

Theo dự báo của Hiệp hội Rau quả Việt Nam dự báo, xuất khẩu rau quả năm nay tiếp tục tăng trưởng 15-20%. Nếu tận dụng tốt các cơ hội từ các nghị định thư, xuất khẩu rau quả có thể đạt 7 tỷ USD năm nay. Mức này tăng 0,5-1 tỷ USD so với kế hoạch đưa ra cuối năm ngoái của ngành nông nghiệp.

Cục Xuất nhập khẩu (Bộ Công Thương) cho rằng, hoạt động xuất khẩu rau quả của Việt Nam sẽ tiếp tục thuận lợi trong thời gian tới nhờ nguồn cung nội địa dồi dào, nhu cầu các thị trường truyền thống và tiềm năng đều có xu hướng tăng. Cụ thể như tại thị trường xuất khẩu rau quả lớn nhất của Việt Nam là Trung Quốc, thị phần hàng rau quả của Việt Nam đã tăng mạnh từ 7,9% năm 2022 lên 13,99% năm 2023. 

Thời gian tới, các doanh nghiệp Việt Nam cần tập trung chú ý đến xu hướng tiêu dùng mới của thị trường Trung Quốc đối với các mặt hàng rau quả, nhất là trái cây để tăng thị phần. Cụ thể, đối với trái sầu riêng, nhu cầu tiêu dùng sản phẩm đã qua chế biến đang gia tăng nhanh chóng do giá sầu riêng tươi cao, ít người có khả năng mua nguyên trái trong khi sầu riêng chế biến có giá cả phải chăng và phù hợp hơn với thị hiếu giới trẻ.

Ngoài thị trường châu Á, nhu cầu nhập khẩu hàng rau quả tại các thị trường mới cũng có xu hướng tăng. Theo số liệu thống kê từ Trung tâm Thương mại Quốc tế (ITC), năm 2023, nhập khẩu hàng rau quả của Anh đạt 17,9 tỷ USD, tăng 5,9% so với năm 2022. Thị trường Anh với gần 68 triệu dân, thu nhập bình quân cao, nhu cầu đa dạng với cộng đồng người gốc Á hơn 5,5 triệu người là điều kiện thuận lợi để các doanh nghiệp Việt Nam đẩy mạnh xuất khẩu rau quả.

Đối với thị trường EU, Tham tán nông nghiệp Việt Nam tại Bỉ và EU cho biết: Hằng năm, EU nhập khẩu rau quả khoảng 101,9 tỷ USD, chiếm gần 40% kim ngạch nhập khẩu toàn cầu. Trong đó rau 36,4 tỷ USD và trái cây đạt 65,5 tỷ USD. EU nhập khẩu rau quả từ các nước bên ngoài khối khoảng 35 tỷ USD, trong đó nhập khẩu từ Việt Nam là 228 triệu USD trong năm 2023. Đây là dư địa thị trường rất lớn cho ngành rau quả Việt Nam khai thác trong thời gian tới nhằm hướng tới mục tiêu tăng trưởng cao hơn.

Theo dự báo của Hiệp hội Rau quả Việt Nam, dự kiến xuất khẩu ngành hàng rau quả năm 2024 có thể đạt 7 tỷ USD. 

Theo số liệu của Cục Trồng trọt (Bộ NN&PTNT), dự kiến hết năm 2024 tổng diện tích cây ăn quả cả nước đạt khoảng 1,29 triệu ha (tăng khoảng 20 nghìn ha). Tổng sản lượng quả thu hoạch 5 tháng đầu năm khoảng 4,429 triệu tấn; tổng sản lượng cả năm đạt 13,506 triệu tấn, tăng khoảng 3,4% so năm 2023. Mặc dù tăng về số lượng với nhiều tín hiệu khởi sắc về xuất khẩu, nhưng việc tăng cường kiểm soát chất lượng rau quả là rất quan trọng.

Để khơi thông thị trường xuất khẩu, thời gian tới, Bộ NN&PTNT sẽ tiếp tục đẩy mạnh đàm phán, tháo gỡ rào cản kỹ thuật, thương mại, mở cửa xuất khẩu chính ngạch thêm nhiều nông sản vào các thị trường truyền thống, thị trường xuất khẩu lớn (Trung Quốc, Mỹ, EU, Nga, Brazil, Nhật Bản, Hàn Quốc...); các thị trường mới, nhiều tiềm năng (thị trường các nước Hồi giáo, Trung Đông, châu Phi...); thúc đẩy sớm ký Nghị định thư xuất khẩu sầu riêng đông lạnh, dừa tươi (thị trường Trung Quốc),… Phối hợp với Đại sứ quán, thương vụ tại các nước xây dựng các kênh trao đổi, cung cấp thông tin thị trường, tăng cường xúc tiến, quảng bá đối với các sản phẩm đã mở cửa, xuất khẩu chính ngạch gắn liền với các hoạt động ngoại giao của Chính phủ, các bộ, ngành, địa phương.

Đức Trung