Xuất khẩu rau quả tăng mạnh tại thị trường Trung Quốc

TMO - Năm 2023, Việt Nam đã vượt Chile trở thành nước xuất khẩu rau quả lớn thứ 2 sang Trung Quốc nhờ giá trị xuất khẩu sầu riêng tăng vọt.  

Số liệu từ Hải quan Trung Quốc cho thấy, năm 2023, xuất khẩu rau, củ, quả và sản phẩm chế biến của các nước sang đây đạt 24,4 tỷ USD. Trong đó, Thái Lan tiếp tục dẫn đầu với kim ngạch 8,6 tỷ USD, chiếm 36% thị phần tại thị trường này. So với cùng kỳ năm 2022, thị phần của Thái Lan giảm gần 2%.

Đứng vị trí thứ 2 là Việt Nam với kim ngạch 3,4 tỷ USD. Thị phần của Việt Nam tại thị trường Trung Quốc tăng gần gấp đôi từ 8% năm 2022 lên 14% năm 2023. Như vậy, Việt Nam hiện đã vượt Chile - quốc gia nhiều năm liền đứng thứ 2 về kim ngạch xuất khẩu rau quả sang Trung Quốc. Xuất khẩu các loại trái cây của Việt Nam sang thị trường này tăng mạnh trong năm 2023, cụ thể, xuất khẩu mít tăng 44,6%, xoài tăng 44,2%, ớt tăng 34,5%...

Trong đó, năm 2023, Trung Quốc tăng mạnh nhập khẩu sầu riêng từ Việt Nam, đạt 493 nghìn tấn, trị giá 2,1 tỷ USD, tăng 1.107,0% về lượng và tăng 1.035,8% về trị giá so với năm 2022. Thị phần sầu riêng Việt Nam trong tổng lượng nhập khẩu của Trung Quốc tăng mạnh lên 34,6%. Sầu riêng tươi của Việt Nam đã được cấp phép xuất khẩu chính ngạch sang thị trường Trung Quốc từ tháng 7/2022.

Xuất khẩu sầu riêng của Việt Nam sang thị trường Trung Quốc tăng vượt trội. 

Hiệp hội Rau quả Việt Nam cho biết, do kim ngạch xuất khẩu sầu riêng tăng đột biến nên Việt Nam vượt Chile để trở thành nhà cung cấp rau quả lớn thứ 2 cho Trung Quốc. Cùng với đó, Trung Quốc cũng tăng nhập rau quả chế biến từ Việt Nam trong năm vừa qua nên kim ngạch xuất khẩu ngành hàng này tăng vọt, lập kỷ lục lịch sử. Bên cạnh sầu riêng, hiện Việt Nam đã có 13 mặt hàng nông sản xuất khẩu chính ngạch sang thị trường Trung Quốc, gồm: tổ yến, khoai lang, thanh long, nhãn, chôm chôm, xoài, mít, dưa hấu, chuối, thạch đen, măng cụt, vải và chanh dây.

Theo số liệu của Tổng cục Hải quan Việt Nam, rau quả xuất khẩu sang Trung Quốc tăng mạnh trong tháng 1/2024, đạt 306 triệu USD, tăng 20,1% so với tháng 12/2023 và tăng 103,9% so với tháng 1/2023. Hoạt động xuất khẩu của ngành hàng rau quả có nhiều tín hiệu khả quan, bởi trị giá xuất khẩu hàng rau quả sang thị trường Trung Quốc chiếm 62,4% tổng trị giá xuất khẩu hàng rau quả trong tháng 1/2024.

Chi cục Bảo vệ thực vật vùng VII (Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn) cho biết, hiện xuất khẩu rau quả từ Việt Nam sang Trung Quốc qua các cửa khẩu đường bộ thuộc tỉnh Lạng Sơn nhiều nhất là thanh long, mít, xoài và sầu riêng. Lượng rau quả xuất khẩu sang Trung Quốc tăng 30% so với cùng kỳ năm ngoái. Nhu cầu hàng rau quả tại thị trường Trung Quốc ở mức cao. Việt Nam vẫn đang đàm phán với phía Trung Quốc để có thêm mặt hàng được xuất khẩu chính ngạch sang thị trường này. Trước mắt sẽ là sản phẩm sầu riêng đông lạnh, bơ, chanh leo…

Doanh nghiệp Việt cần duy trì, nâng cao chất lượng, tuân thủ nghiêm quy định về chất lượng và truy xuất nguồn gốc để có thể tận dụng được cơ hội xuất khẩu. 

Mới đây, phía Trung Quốc cho biết sẽ mở thị trường cho nhiều loại nông sản tiềm năng của Việt Nam, gồm: Dừa tươi, sản phẩm trái cây đông lạnh, trái cây có múi, bơ, na, roi…xuất khẩu chính ngạch sang quốc gia này. Sau chuyến công tác sang Trung Quốc hồi tháng 1/2024, Thứ trưởng Bộ NN&PTNT Trần Thanh Nam cho biết trái cây của nước ta có lợi thế khi vào thị trường Trung Quốc, đặc biệt là sầu riêng. Phía nước bạn đánh giá rất cao về sầu riêng Việt. Sản lượng sầu riêng của chúng ta đang đứng nhất nhì tại thị trường này. 

Khi làm việc với chính quyền tỉnh Quảng Đông (Trung Quốc), doanh nghiệp hai bên đi đến thỏa thuận xây dựng chuỗi logistics để các sản phẩm trái cây của Việt Nam thông qua chợ đầu mối ở tỉnh này có thể tiến sâu vào thị trường Trung Quốc. Trung tâm nông sản ở Thâm Quyến cũng muốn tăng cường hợp tác để đưa các mặt hàng nông sản Việt vào trung tâm, trong đó có mặt hàng rau quả. Tuy nhiên, để giữ được thị trường Trung Quốc, lãnh đạo ngành nông nghiệp và các chuyên gia cảnh báo, nông dân và doanh nghiệp Việt cần duy trì, nâng cao chất lượng, tuân thủ nghiêm quy định về chất lượng và truy xuất nguồn gốc để có thể tận dụng được cơ hội xuất khẩu.

Năm 2023, Trung Quốc là thị trường xuất khẩu nông, lâm, thủy sản lớn nhất của Việt Nam, chiếm hơn 23% tổng kim ngạch xuất khẩu. Năm 2024, Trung Quốc tiếp tục là thị trường tiềm năng và còn nhiều cơ hội rộng mở cho nông sản Việt tăng thị phần và giá trị xuất khẩu. Sau hai năm triển khai Lệnh 248 về “Quy định Quản lý đăng ký doanh nghiệp sản xuất thực phẩm nước ngoài nhập khẩu” và Lệnh 249 về “Biện pháp quản lý an toàn thực phẩm xuất nhập khẩu” của Tổng cục Hải quan Trung Quốc, các doanh nghiệp Việt Nam đã quan tâm đến việc đăng ký xuất khẩu nông sản thực phẩm sang Trung Quốc.

Đến tháng 1/2024, Tổng cục Hải quan Trung Quốc đã phê duyệt 3.013 mã sản phẩm nông sản thực phẩm cho khoảng gần 3.000 doanh nghiệp của Việt Nam được phép nhập khẩu vào thị trường Trung Quốc. Nhóm ngành hàng được nhiều doanh nghiệp xuất khẩu sang thị trường Trung Quốc là sản phẩm thủy sản và sản phẩm có nguồn gốc thực vật. Các doanh nghiệp Việt Nam cũng đã sử dụng tốt phần mềm đăng ký online của Tổng cục Hải quan Trung Quốc và tận dụng được các ưu điểm về khai báo thông tin mặt hàng của hệ thống quản lý doanh nghiệp.

Hồng Diệp