Ứng dụng khoa học công nghệ - hướng đi mới cho ngành lúa gạo Việt Nam

TMO - Ứng dụng khoa học vào nông nghiệp không chỉ giúp nông dân nâng cao hiệu quả sản xuất, giảm chi phí, tăng năng suất và chất lượng sản phẩm mà còn thuận lợi trong kết nối với doanh nghiệp để ổn định đầu ra. 

Sau nhiều năm giữ vị trí hàng đầu thế giới về sản lượng gạo xuất khẩu, thị trường lúa gạo Việt Nam đang dần áp dụng khoa học công nghệ vào sản xuất giúp cho người nông dân hiểu được nhu cầu của thị trường cũng như có thêm được nhiều kiến thức về giống lúa mình đang trồng.

Theo Cục trồng trọt (Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn) cho biết hiện nông dân vùng Đồng bằng sông Cửu Long đã đẩy mạnh áp dụng khoa học kỹ thuật vào sản xuất cho nên sản lượng và chất lượng lúa đều được nâng cao.

Cho đến vụ Đông Xuân 2022-2023, diện tích sản xuất lúa tại Đồng bằng sông Cửu Long hiện đã giảm xuống còn 3,8-3,9 triệu ha, nhưng giá trị lại tăng. Các giống lúa chất lượng cao, đặc sản được nông dân trong khu vực trồng ngày càng nhiều, nâng tỷ lệ gạo chất lượng cao đạt gần 50%.

Năm 2023, theo kế hoạch, Đồng bằng sông Cửu Long vẫn duy trì diện tích khoảng 3,9 triệu ha lúa, đạt sản lượng 24 triệu tấn. Ðồng thời, nông dân vẫn tiếp tục áp dụng các ứng dụng khoa học kỹ thuật với ưu tiên hàng đầu là giảm khối lượng giống gieo sạ. Hiện nay khối lượng gieo sạ đã giảm từ 150kg/ha xuống còn 120kg/ha, thậm chí nhiều nơi giảm thấp hơn, còn dưới 100kg/ha.

(Ảnh minh hoạ)

Về cơ cấu giống, ưu tiên các giống lúa ngắn ngày chất lượng cao, giống lúa thơm phù hợp với yêu cầu của thị trường. Ðây cũng là điều kiện quan trọng để tăng giá gạo xuất khẩu của Việt Nam. Sản phẩm gạo chất lượng cao có sự phát triển rõ rệt một phần cũng nhờ sự đồng hành của doanh nghiệp.

Doanh nghiệp đã góp phần to lớn cho sự phát triển rõ rệt trong việc nâng cao chất lượng của sản phẩm, sự khắt khe về chất lượng đầu vào của mỗi doanh nghiệp đã góp phần đưa hạt gạo Việt Nam vươn xa ra thị trường thế giới, được nhiều thị trường khó tính đón nhận.

Hải quan Việt Nam, trong 2 tháng đầu năm 2023, cả nước xuất khẩu hơn 700.000 tấn gạo, với trị giá hơn 370 triệu USD, giảm 29% về lượng, giảm 24,2% kim ngạch nhưng tăng 6,8% về giá so với cùng kì năm 2022. Trong các thị trường nhập khẩu gạo Việt Nam, đứng đầu vẫn là Philippines, sau đó là Indonesia và Trung Quốc.

Hiệp hội Lương thực Việt Nam dự báo, giá gạo Việt Nam sẽ tiếp tục duy trì ở mức cao khi nhu cầu lương thực trên thế giới vẫn có xu hướng tăng. Vấn đề đặt ra là cần tiếp tục nâng cao chất lượng gạo xuất khẩu để giữ vững thị trường truyền thống và mở rộng sang các thị trường mới, nhất là trong điều kiện yêu cầu về chất lượng gạo của các quốc gia nhập khẩu ngày càng cao.

Để có sản lượng gạo chất lượng cao cung ứng cho thị trường, nhiều doanh nghiệp chung tay tạo ra nguồn vật tư sạch để cung ứng cho người sản xuất sạch.

Nhiều doanh nghiệp cũng đã đẩy mạnh sản lượng lúa, tăng chất lượng gạo thông qua việc hướng dẫn nông dân làm chủ kỹ thuật sản xuất, việc này đã giúp đem lại hiệu quả vừa tiết kiệm giống vừa tăng năng suất lúa.

Một doanh nghiệp tại Đồng bằng sông Cửu Long đã triển khai mô hình mặt ruộng không dấu chân đến nhiều địa phương sản xuất lúa tại nơi đây, cải tiến quy trình sản xuất nhằm tiết giảm lượng giống sử dụng (giảm 30%), lượng phân và thuốc bảo vệ thực vậy sử dụng giảm 20% thông qua việc đồng bộ cơ giới hóa.

Khi triển khai, nông dân sẽ được đào tạo toàn bộ quy trình giúp giảm lượng thuốc bảo vệ thực vật sử dụng trên đồng ruộng nhưng vẫn bảo đảm năng suất; đồng thời nâng cao chất lượng nông sản đầu ra cho nên rất thuận lợi trong khâu tiêu thụ và mang lại nguồn thu nhập ổn định cho nông dân.

Việc áp dụng những ứng dụng tiến bộ khoa học kỹ thuật trong trồng trọt và sản xuất lúa gạo đã giúp cho nông dân nâng cao năng suất, chất lượng, hạn chế tác động của biến đổi khí hậu, mang lại hiệu quả kinh tế - xã hội cao. Đây chính là hướng đi mới trong thời đại 4.0, liên kết giữa doanh nghiệp với người nông dân, đưa tiến bộ khoa học kỹ thuật vào đồng ruộng nhằm đa dạng hóa và tạo ra nông sản hàng hóa chất lượng cao đáp ứng được nhu cầu của doanh nghiệp trong nước và nước ngoài.

Thanh Nghị