TP. HCM thực hiện kê khai, đăng ký cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất

TMO - Sở Tài nguyên và Môi trường (TN&MT) TP.HCM đề nghị UBND quận, huyện, TP Thủ Đức rà soát hồ sơ, xử lý vi phạm, có ý kiến về quy hoạch, hạn mức, điều kiện về hạ tầng khi xem xét cấp sổ đỏ cho các trường hợp mua bán giấy tay.

Cụ thể, Sở TN&MT TP.HCM giao Văn phòng Đăng ký đất đai Thành phố chỉ đạo các Chi nhánh Văn phòng Đăng ký đất đai quận, huyện, TP.Thủ Đức căn cứ tình hình thực tế tại địa phương và phối hợp với Phòng TN&MT, Phòng Quản lý đô thị, UBND cấp xã xác định điều kiện cấp sổ hồng cho các trường hợp tự ý tách thửa, tự ý chuyển mục đích sử dụng đất, chuyển quyền bằng giấy tay; chủ động lập kế hoạch rà soát, phân loại hồ sơ, thời gian và các bước thực hiện.

Sở TN&MT TP.HCM cũng đề nghị UBND các quận, huyện và TP.Thủ Đức căn cứ tình hình địa phương để xây dựng cơ chế phối hợp của các cơ quan, đơn vị: Phòng TN&MT, Phòng Quản lý đô thị, UBND cấp xã, Chi nhánh Văn phòng Đăng ký đất đai trong việc rà soát hồ sơ, xử lý vi phạm liên quan, có ý kiến về quy hoạch, hạn mức, điều kiện về hạ tầng khi xem xét, giải quyết cấp sổ hồng; chỉ đạo UBND cấp xã có kế hoạch công khai thông tin rộng rãi để tuyên truyền và yêu cầu người dân thực hiện kê khai, đăng ký theo quy định.

Theo hướng dẫn của Sở TN&MT, đối với hồ sơ mà các Chi nhánh Văn phòng Đăng ký đất đai đã tiếp nhận trước thời điểm 18/6/2019, thì chấp thuận thời điểm hình thành thửa đất tách ra để chuyển nhượng bằng giấy tay trước 1/7/2014 để áp dụng theo Quyết định 19 năm 2009 và Quyết định 54 năm 2012 của UBND TP.HCM về quy định diện tích tối thiểu được tách thửa để xem xét, giải quyết.

Còn đối với hồ sơ chưa tiếp nhận, người dân cần kê khai, đăng ký cho cơ quan chức năng của địa phương chậm nhất đến ngày 31/12/2023 để được xem xét, giải quyết. Trong quá trình thực hiện, nếu có khó khăn, vướng mắc, đề nghị các đơn vị báo cáo Sở TN&MT TP.HCM để thống nhất cách giải quyết hoặc tổng hợp, trình cơ quan có thẩm quyền xin ý kiến đối với các nội dung vượt thẩm quyền.

TP.HCM hướng dẫn cấp sổ đỏ cho nhà đất mua bán giấy tay. 

Trước đó, tháng 8/2023, trong văn bản đề xuất UBND thành phố, Sở TN&MT đề nghị địa phương rà soát, xác minh về người sử dụng đất (bên bán và bên mua), thời điểm, quá trình quản lý sử dụng, hiện trạng, ranh giới sử dụng đất và việc tranh chấp nếu có cũng như rà soát quy hoạch sử dụng đất, quy hoạch chi tiết xây dựng đô thị, hướng dẫn của Tổng cục Quản lý đất đai.

Ngày 9/10/2023, Phó Chủ tịch UBND TP.HCM Bùi Xuân Cường cũng đã có chỉ đạo về công tác cấp sổ hồng cho các trường hợp tự ý tách thửa, tự chuyển mục đích sử dụng đất, chuyển quyền bằng giấy tay. Trong đó, UBND TP.HCM lưu ý, cần phân loại các dạng hồ sơ, xác định thời gian thực hiện; xây dựng cơ chế phối hợp của các cơ quan, đơn vị trong việc xử lý các vấn đề có liên quan; đảm bảo các điều kiện về cơ sở hạ tầng và quy hoạch, không để xảy ra tình trạng phân lô, tách thửa, xây dựng không đúng quy định.

Lãnh đạo Sở TN&MT TP.HCM cho biết, trong thời gian qua, Sở TN&MT đã nhận được nhiều đơn thư của người dân phản ánh, kiến nghị được giải quyết cấp sổ hồng đối với trường hợp tự ý tách thửa đất nông nghiệp hoặc tự ý chuyển mục đích sử dụng đất nông nghiệp sang đất ở, đất phi nông nghiệp; chuyển một phần quyền sử dụng đất cho người khác. Qua khảo sát của Sở TN&MT, trên địa bàn thành phố hiện đang tồn tại các trường hợp hộ gia đình, cá nhân sử dụng đất nông nghiệp đã được UBND cấp huyện cấp sổ hồng.

Ngoài ra, trong quá trình sử dụng các thửa đất trên phát sinh biến động như: hộ gia đình tự tách hộ ra riêng để ở, được thừa kế, tặng cho, chuyển nhượng một phần diện tích của thửa đất,... xảy ra tại thời điểm không có quy định về diện tích tối thiểu để tách thửa, trước thời điểm Luật Đất đai năm 2003 có hiệu lực. Từ đó, dẫn đến việc các hộ gia đình, cá nhân đã tự ý tách thửa, tự chuyển mục đích và tự chuyển quyền bằng giấy tay cho người khác không đúng quy định pháp luật về đất đai, nên đến nay những trường hợp này còn tồn tại, chưa được cơ quan có thẩm quyền giải quyết cấp sổ hồng.

Theo Sở TN&MT TP.HCM, việc xử lý, xem xét, cấp sổ hồng cho các trường hợp nêu trên sẽ được căn cứ theo điểm b khoản 3 và khoản 5 Điều 22 Nghị định số 43/2014/NĐ-CP của Chính phủ, tương tự với Điều 57 Luật Đất đai 2013. Đồng thời, việc cấp sổ hồng chỉ được thực hiện sau khi cơ quan quản lý đất đai tại địa phương giải quyết xong việc xử lý vi phạm chuyển mục đích sử dụng đất trái phép và phải bảo đảm nguyên tắc sử dụng đất theo đúng quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất, phù hợp với quy định pháp luật về xây dựng.

Đến ngày 2/11/2023, UBND TP.HCM đã có văn bản kiến nghị Chính phủ, Bộ TN&MT chấp thuận giải quyết cấp giấy chứng nhận đối với nhà, đất mua bán giấy tay sau ngày 1/7/2004 đến trước ngày 1/1/2008 trên địa bàn TP, với điều kiện nhà, đất đó hiện đang sử dụng ổn định, phù hợp quy hoạch và không có tranh chấp, khiếu nại; đảm bảo yêu cầu về công khai, minh bạch, đồng thời thực hiện nghĩa vụ tài chính theo quy định.

Theo đó, UBND TP.HCM cho biết, trên địa bàn thành phố hiện còn khoảng 40.000 nhà, đất mua bán giấy tay sau ngày 1/7/2004, nếu không giải quyết cấp giấy chứng nhận thì ảnh hưởng đến quyền lợi của người dân. UBND TP cũng kiến nghị giải quyết cấp giấy chứng nhận đối với nhà ở đã xây dựng trên đất nông nghiệp sau ngày 1/7/2004 khi được địa phương xác định nhà ở đó đã tồn tại trước thời điểm nhà nước công bố quy hoạch và hộ gia đình, cá nhân thuộc diện hộ nghèo theo chuẩn của TP, không có nhà ở nào khác.

Hoàng Nguyên