Thúc đẩy tăng trưởng thương mại tại thị trường Trung Quốc

TMO- Khai thác hiệu quả những lợi thế về vị trí địa lý, hàng hóa đa dạng, thương mại giữa Việt Nam – Trung Quốc đã ghi nhận tăng trưởng vượt trội, theo đó Trung Quốc tiếp tục là đối tác thương mại lớn nhất và thị trường xuất khẩu lớn thứ hai của Việt Nam trong năm 2021. Đồng thời, Việt Nam cũng là thị trường xuất khẩu lớn thứ 5 và thị trường nhập khẩu lớn thứ 9 của Trung Quốc trên thế giới.

Bộ Công Thương cho biết, thương mại 2 chiều Việt Nam - Trung Quốc tiếp tục có bước phát triển đáng kể, đạt 147,7 tỷ USD sau 10 tháng của năm 2022. Trung Quốc là thị trường xuất khẩu lớn thứ 2 của nước ta, chỉ sau Mỹ với kim ngạch xuất khẩu 10 tháng đạt 47 tỷ USD. Đồng thời là thị trường nhập khẩu lớn nhất của Việt Nam, với 100,7 tỷ USD, nhập siêu 10 tháng từ Trung Quốc là 53,7 tỷ USD, tăng 18,8% so với cùng kỳ năm trước. Nhập siêu từ thị trường này 10 tháng năm 2022 đã gần bằng cả năm ngoái. Việt Nam nhập khẩu từ Trung Quốc rất nhiều mặt hàng nguyên liệu phục vụ sản xuất, bên cạnh đó là rau củ quả, thực phẩm, hàng tiêu dùng…  

Hiện nay, Trung Quốc là thị trường xuất khẩu quan trọng đối với một số mặt hàng nông sản của Việt Nam (thị trường xuất khẩu lớn nhất đối với nhóm hàng rau quả, sắn và các sản phẩm từ sắn, caosu; thị trường xuất khẩu lớn thứ ba với nhóm hàng thủy sản, chỉ sau Mỹ, Nhật Bản). Một số nhóm mặt hàng như thủy sản, trái cây, cà phê của Việt Nam đều nằm trong top 10 quốc gia xuất khẩu lớn nhất vào Trung Quốc, nhiều mặt hàng như cá tra, cá basa, cá mực, quả thanh long, quả vải, hạt điều đều chiếm thị phần gần như tuyệt đối về khối lượng cũng như kim ngạch nhập khẩu.

Trung Quốc là thị trường xuất khẩu quan trọng đối với nhiều mặt hàng nông sản của Việt Nam (thủy sản, trái cây, cà phê). Ảnh: VQ 

Gần đây, Trung Quốc đã mở cửa nhập khẩu chính ngạch với sầu riêng của Việt Nam, đồng thời sau gần 6 năm đàm phán, Tổng cục Hải quan Trung Quốc đã đồng ý nhập khẩu thí điểm quả chanh leo Việt Nam bắt đầu từ tháng 7/2022. Tới đây dự kiến, khoai lang và một số sản phẩm nông nghiệp khác cũng được xem xét nhập khẩu chính ngạch. Cục Bảo vệ Thực vật (Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn), cho biết cơ quan chức năng Việt Nam đã nộp hồ sơ để mở cửa xuất khẩu chính ngạch khoai lang, bưởi và dừa vào thị trường Trung Quốc. 

Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu Thủy sản Việt Nam (VASEP) cho biết: Trong 9 tháng của năm 2022, xuất khẩu cá tra thu về 1,97 tỷ USD, tăng 83% so với cùng kỳ năm 2021. Trong khi các thị trường khác có xu hướng giảm vì lạm phát thì thị trường Trung Quốc trong tháng 9 vẫn đạt trị giá 49 triệu USD, tăng 190% so với cùng kỳ năm 2021. Tính chung 10 tháng, Trung Quốc là thị trường tiêu thụ cá tra lớn nhất với trị giá 590 triệu USD, tăng 111% so với cùng kỳ năm ngoái. 

Ngoài các mặt hàng nông sản, xuất khẩu điện thoại và linh kiện sang Trung Quốc tăng vọt. Cụ thể, số liệu từ Tổng cục Hải quan công bố cho thấy xuất khẩu của Việt Nam sang khu vực châu Á trong 9 tháng năm 2022 đạt trị giá 131,61 tỷ USD, tăng 13,9% so với cùng kỳ năm trước. Trong đó, xuất khẩu sang Trung Quốc dẫn đầu với trị giá 41,22 tỷ USD, tăng 6,4% so với 9 tháng của năm 2021.

Đặc biệt, xuất khẩu điện thoại các loại và linh kiện sang thị trường Trung Quốc đạt trị giá 10,07 tỷ USD, tăng vọt 42,1% so với cùng kỳ năm trước. Đây là mức tăng rất cao trong khi xuất khẩu điện thoại và linh kiện sang thị trường EU giảm 7,4% hay sang Hàn Quốc có mức tăng thấp hơn là 16,8%... 

Cùng với các hàng hóa khác, xuất khẩu linh kiện của Việt Nam sang thị trường Trung Quốc ghi nhận giá trị vượt trội 

Việt Nam trong 9 tháng qua đã xuất khẩu máy vi tính, sản phẩm điện tử và linh kiện sang thị trường Trung Quốc đạt 8,88 tỷ USD, tăng 12,8%; sang thị trường Hồng Kông đạt 4,54 tỷ USD, tăng 2,5% so với cùng kỳ năm trước. Kế đến là kim ngạch xuất khẩu nhóm hàng máy móc, thiết bị, dụng cụ, phụ tùng sang Trung Quốc đạt 2,66 tỷ USD, tăng 39,8% so với cùng kỳ năm trước. Hay xuất khẩu gỗ và sản phẩm gỗ sang thị trường này cũng tăng đến 43,9% khi đạt 1,62 tỷ USD, tăng 43,9%... 

Bộ Công Thương nhận định, Việt Nam còn nhiều dư địa để khai thác thị trường Trung Quốc. Với dân số hơn 1,4 tỷ người, chiếm 18,7% tổng dân số toàn thế giới, nhu cầu nhập khẩu hàng hóa, đặc biệt các sản phẩm nông, thủy sản của thị trường Trung Quốc phục vụ nhu cầu tiêu dùng nội địa cũng như sản xuất chế biến hàng xuất khẩu là rất lớn và đa dạng, phong phú.

Thời gian qua,  Bộ Công Thương đã triển khai nhiều giải pháp để thúc đẩy quan hệ giao thương giữa hai quốc gia. Cụ thể, Bộ Công Thương và Bộ Thương mại Trung Quốc thường xuyên tổ chức các kỳ họp trong khuôn khổ Ủy ban Hợp tác kinh tế thương mại Việt Nam - Trung Quốc. Mới đây, Bộ Công Thương đã phối hợp với Bộ Thương mại Trung Quốc tổ chức Kỳ họp lần thứ 11 Ủy ban Hợp tác kinh tế thương mại Việt Nam - Trung Quốc theo hình thức trực tuyến.

Bên cạnh đó, Bộ Công Thương cũng chủ trì, phối hợp với các bộ ngành khác đàm phán và đưa Hiệp định RCEP vào thực thi từ ngày 01/01/2022 đang mở ra những cơ hội mới cho các doanh nghiệp hai nước Việt Nam - Trung Quốc tham gia các chuỗi giá trị và sản xuất mới trong khu vực. Hiệp định RCEP được thực thi tạo nên một thị trường lớn với quy mô 2,2 tỷ người tiêu dùng, chiếm khoảng 30% dân số thế giới, với GDP xấp xỉ 26.200 tỷ USD, chiếm khoảng 30% GDP toàn cầu, trở thành khu vực thương mại tự do lớn nhất thế giới.

Thực hiện cam kết trong Hiệp định thương mại tự do ASEAN - Trung Quốc, đến nay, Trung Quốc đã giảm thuế cho hơn 8.000 mặt hàng nhập khẩu từ Việt Nam, trong đó có nông sản, trái cây tươi, mở ra nhiều cơ hội để các doanh nghiệp Việt Nam tiếp cận thị trường rộng lớn này.  

Vũ Long