Thúc đẩy chuyển đổi số, ứng dụng công nghệ trong chống khai thác IUU

TMO - Việc thúc đẩy ứng dụng công nghệ, chuyển đổi số trong hoạt động quản lý, khai thác thuỷ hải sản tại tỉnh Bà Rịa-Vũng Tàu là bước tiến đột phá để tiến tới gỡ thẻ vàng IUU về chống khai thác thủy sản bất hợp pháp, không báo cáo và không theo quy định tại địa phương này.

Theo Chi cục Thủy sản tỉnh Bà Rịa-Vũng Tàu, tính đến ngày 21/8, toàn tỉnh có 4.354 tàu cá đã đăng ký và quản lý trên phần mềm VNfishbase, Đại diện Sở NN&PTNT tỉnh Bà Rịa-Vũng Tàu cho biết, các cơ quan chức năng và địa phương đang nỗ lực hết mình để hoàn thiện các khuyến nghị của Ủy ban châu Âu (EC).

Để chung tay cùng cả nước gỡ thẻ vàng IUU, tỉnh Bà Rịa-Vũng Tàu đã số hóa việc quản lý đội tàu cá từ phần mềm giám sát hành trình tàu cá, truy xuất nguồn gốc (eCDT), xử lý vi phạm của Trung ương; đến phần mềm quản lý tàu cá riêng của tỉnh.

Bên cạnh đó, việc chuyển đổi số trong công tác chống khai thác IUU đang được triển khai đồng bộ ở các địa phương, cơ quan chức năng, ngư dân và các cảng cá trong việc quản lý đội tàu cá, giám sát sản lượng, truy xuất nguồn gốc thủy sản khai thác. Hiện Sở NN&PTNT tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu có 3 phần mềm độc lập quản lý nghề cá là: phần mềm quản lý cảng cá, quản lý tàu cá (thông qua hệ thống giám sát hành trình) và phần mềm xử lý vi phạm IUU.

Các phần mềm trên đã được sử dụng với một số tính năng cơ bản như: giám sát, tra cứu tàu cá; quản lý cảnh báo, báo cáo thống kê vi phạm, tích hợp hệ thống cảnh báo thông minh; quản lý hoạt động khai thác trên biển và tàu nằm bờ theo từng địa bàn và theo kích thước tàu.

Với việc số hóa quản lý này, mọi chuyển biến của tàu cá đều hiển thị rõ ràng trên phần mềm từ tình trạng tàu cá đang nằm bờ hay hoạt động trên biển, đánh bắt loại hải sản nào, sản lượng bao nhiêu, có bật kết nối giám sát hành trình (VMS), đánh bắt đúng vùng khai thác không…

Từ đó kịp thời có những biện pháp xử lý, ngăn chặn các trường hợp tàu cá vi phạm IUU. Đáng chú ý, hiện nay hầu hết các tàu cá ở Bà Rịa – Vũng Tàu đều sử dụng phần mềm eCDT VN - hệ thống truy xuất nguồn gốc điện tử quốc gia - để khai báo, nhập dữ liệu làm hồ sơ cho tàu cá xuất, nhập cảng. Thông qua phần mềm này, cảng cá cũng báo cáo số lượng tàu cá ra, vào cảng mỗi ngày, có đủ giấy tờ hợp lệ, số lượng hải sản bốc dỡ qua cảng và cấp giấy xác nhận nguồn gốc hải sản khai thác cho doanh nghiệp thu mua nguyên liệu chế biến, xuất khẩu qua thị trường Liên minh châu Âu.

Lãnh đạo Ban Quản lý cảng cá tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu cho biết, phần mềm eCDT VN được cài đặt trên thiết bị thông minh và được cài đặt trên thiết bị của thuyền trưởng, chủ phương tiện. Phần mềm này giống như sổ nhật ký khai thác. Trước đây khi triển khai phần mềm này thì ngư dân chưa quen và điều kiện sóng gió trên biển nên ngại khai báo qua phần mềm.

Đến nay, sau thời gian vận động, tuyên truyền thì hầu hết chủ tàu, ngư dân đã cài đặt và thao tác trên phần mềm rất thuận lợi. Theo chia sẻ của một số người dân, việc áp dụng khai báo trên eCDT hiện rất phổ biến trong ngư dân và ý thức của ngư dân cũng tăng lên. Vì qua nhiều lần EC kiểm tra, thực hiện áp dụng Luật thủy sản thì ngư dân đã có những chuyển biến rất tốt trong quá trình khai thác thuỷ sản. Ứng dụng eCDT giống như một sổ nhật ký điện tử, tàu cá đánh bắt loại hải sản nào, bao nhiêu tấn, tạ chỉ cần nhấn vào hệ thống tự động cập nhật, khi vào cảng rất thuận lợi khi khai báo.

Tính đến tháng 7/2024 tỉnh Bà Rịa-Vũng Tàu đã hướng dẫn chủ tàu thực hiện xác nhận trên phần mềm eCDT 5.020 lượt tàu rời cảng và 3.854 lượt tàu cập cảng. (Ảnh minh hoạ: NL). 

Đại diện Sở NN&PTNT tỉnh Bà Rịa-Vũng Tàu thông tin thêm, từ tháng 7/2024 đến nay, các cảng cá đã hướng dẫn chủ tàu và thực hiện xác nhận trên phần mềm eCDT VN cho 5.020 lượt tàu rời cảng và 3.854 lượt tàu cập cảng. Bên cạnh đó, nhằm đẩy mạnh triển khai, giám sát các hoạt động khai thác thuỷ sản, phòng chống khai thác IUU, UBND tỉnh chỉ đạo Bộ Chỉ huy Bộ đội Biên phòng tỉnh, Ban Quản lý các cảng cá và địa phương tăng cường công tác kiểm tra, tuyệt đối không để tàu cá chưa đủ điều kiện xuất bến khai thác hải sản trên biển; thường xuyên rà soát, theo dõi, cập nhật vị trí, hình ảnh tàu neo đậu, nằm bờ.

Đồng thời, các cơ quan chức năng của tỉnh Bà Rịa- Vũng Tàu đang phân loại các nguyên nhân tàu cá chưa đủ giấy phép khai thác, hỗ trợ ngư dân hoàn thiện các loại giấy tờ để đủ điều kiện ra khơi. Riêng với tàu cá “3 không”, tỉnh đã cấp và vẽ số tạm cho 100% tàu.

Sau khi kiểm tra, đo đạc thực tế, Chi cục Thủy sản đã cấp giấy chứng nhận đăng ký cho 600 tàu. Lãnh đạo tỉnh đã chỉ đạo Cục Thuế, Chi cục Thủy sản và các địa phương hỗ trợ ngư dân nhanh chóng hoàn thiện các thủ tục để hoàn thành việc cấp đăng ký cho tàu cá “3 không” trong năm 2024. Ngoài ra, tỉnh đã hoàn thành việc trang bị máy tính bảng hệ điều hành Android cho các cảng cá và đồn/trạm biên phòng để hỗ trợ ngư dân và doanh nghiệp truy cập, sử dụng hệ thống phần mềm truy xuất điện tử nguồn gốc thủy sản khai thác (eCDT VN).

Việc đẩy mạnh ứng dụng công nghệ, chuyển đổi số trong quản lý tàu cá, phòng chống khai thác IUU tại tỉnh Bà Rịa-Vũng Tàu có ý nghĩa rất quan trọng trong công tác quản lý tàu cá, giám sát sản lượng qua cảng, cảnh báo các tàu thuyền vi phạm, thể hiện sự minh bạch trong công tác xác nhận, chứng nhận truy xuất nguồn gốc thủy sản khai thác, góp phần khắc phục tồn tại theo khuyến cáo của Ủy ban châu Âu (EC). Đồng thời, qua đó nâng cao nhận thức của cộng đồng, ngư dân trong công tác chống khai thác IUU. Quan trọng hơn là giúp ngành thủy sản của tỉnh thực hiện đúng các quy định mới của Luật Thủy sản, hướng tới phát triển nghề cá bền vững.

Lan Hương