Thiên tai diễn biến phức tạp, khốc liệt và khó dự đoán hơn

TMO - Theo dự báo của Trung tâm Dự báo Khí tượng Thủy văn Quốc gia, trong thời gian tới, nhiều nguy cơ thiên tai sẽ diễn ra phức tạp, khốc liệt và khó dự đoán hơn năm 2021.

Trong năm 2022 do ảnh hưởng của Lanina (Hài Đồng nữ - là sự xuất hiện lớp nước biển bề mặt ở khu vực xích đạo Thái Bình Dương) nên nhiều nguy cơ thiên tai sẽ diễn ra phức tạp, khốc liệt và khó dự đoán hơn năm 2021, đặc biệt là mùa mưa bão sắp tới. Dự báo tình hình mưa lớn còn tiếp diễn và dồn dập vào thời điểm cuối năm. Các cơn bão cũng có nhiều nguy cơ khó lường hơn bởi những quỹ đạo, cường độ bất thường.

Dự báo từ nay đến cuối năm 2022, trên khu vực Biển Đông có khoảng 10-12 cơn bão và áp thấp nhiệt đới, trong đó có 5-7 cơn cơn có khả năng ảnh hưởng trực tiếp đến nước ta; cần đề phòng bão xảy ra dồn dập và có cường độ mạnh trong các tháng cuối năm.

Trong các tháng mùa mưa bão, lượng mưa tại Bắc Bộ có xu hướng cao hơn trung bình nhiều năm (tập trung từ tháng 7-9). Trong khi đó, tại khu vực Tây Nguyên và Nam Bộ lượng mưa có xu hướng thiếu hụt so với trung bình nhiều năm. 

Theo báo cáo mới nhất về tình hình thiên tai tại Việt Nam của Văn phòng thường trực Ban chỉ đạo quốc gia về Phòng chống thiên tai, chỉ tính riêng tháng 5/2022, nước ta đã chịu ảnh hưởng của 49 trận mưa lớn; 15 trận mưa dông, lốc, sét; 13 vụ sạt lở bờ sông; 17 trận động đất. Khiến 35 người chết, mất tích; 15 người bị thương. Ngoài ra, thiên tai cũng gây thiệt hại về kinh tế ước tính khoảng 483 tỉ đồng.

Sạt lở taluy âm đường ĐH 04 đoạn qua thôn Cầu Cháy, xã Vĩnh Lợi, huyện Sơn Dương, tỉnh Tuyên Quang 

Một số trận thiên tai điển hình trong tháng 5/2022 như đợt mưa lớn từ ngày 10 đến sáng 15/5 tại khu vực miền núi phía Bắc. Lượng mưa tại một số nơi như Đảo Cái Chiên (Quảng Ninh) 304mm; Lộc Bình (Lạng Sơn) 268mm; Thượng Quan (Bắc Kạn) 266mm, Đình Cả (Thái Nguyên) 237mm, chủ yếu tập trung trong ngày 10/5.

Mưa lớn ngày 10/5 đã gây lũ trên thượng lưu các sông suối, ngập lụt ven sông, sạt lở đất mái dốc, đường giao thông tại các địa phương. Trong đó mực nước sông trên địa bàn các tỉnh Lạng Sơn, Bắc Giang ở mức báo động 2, một số sông trên mức báo động 3.

Trong các ngày 29 đến sáng 31/5, thành phố Hà Nội và tỉnh Thái Nguyên đã có mưa cường suất rất lớn, gây ngập lụt nghiêm trọng khu vực nội thành Hà Nội. Cụ thể: Láng (Hà Nội) 132mm/2 giờ (từ 14-16h/29/5); Nam Hoà (Thái Nguyên) 302mm/5 giờ (20h/30/5 đến 1h/31/5).

Thiên tai trong tháng 5/2022 đã làm 35 người chết, mất tích, 15 người bị thương; 24 nhà sập, 738 nhà hư hỏng, tốc mái, 3.078 nhà ngập; 55.725 ha lúa, hoa màu, 2.375 ha cây trồng khác thiệt hại; 49.434 con gia súc, gia cầm bị chết, cuốn trôi; 150 lồng bè và hơn 1.210 ha nuôi trồng thủy sản thiệt hại. Ngoài ra, thiên tai còn làm nhiều kè, kênh mương, bờ sông, bờ biển sạt lở... Thiệt hại về kinh tế ước tính khoảng 483 tỷ đồng. 

Nhiều ha hoa màu của người dân bị cuốn trôi, thiệt hại do mưa lũ 

Theo báo cáo từ đầu năm đến nay, nước ta đã xảy ra 70 trận mưa lớn, 74 trận dông lốc, 24 vụ sạt lở bờ sông, 107 trận động đất và 2 đợt rét đậm, rét hại. Hệ quả, đã có 61 người chết, mất tích, 35 người bị thương. Thiệt hại về kinh tế ước khoảng 3.875 tỉ đồng. 

Nhằm chủ động ứng phó, giảm thiểu tối đa thiệt hại thiên tai trong thời gian tới, Văn phòng thường trực Ban Chỉ đạo Quốc gia về phòng, chống thiên tai đề nghị các tỉnh, thành phố thực hiện nghiêm Chỉ thị số 09/CT-TTg ngày 1/6/2022 của Thủ tướng Chính phủ về tăng cường công tác phòng, chống thiên tai và tìm kiếm cứu nạn, trong đó tập trung vào việc thực hiện nâng cao chất lượng dự báo, cảnh báo thiên tai, xác định công tác cứu hộ là "nhiệm vụ chiến đấu trong thời bình" và rà soát phương án phòng, chống lũ, giảm ngập lụt ở hạ du.

Thủ tướng Chính phủ yêu cầu Ban chỉ đạo quốc gia về phòng, chống thiên tai chủ trì, phối hợp với Ủy ban quốc gia ứng phó sự cố, thiên tai và tìm kiếm cứu nạn tổ chức kiểm tra, đánh giá công tác chuẩn bị phòng, chống thiên tai và tìm kiếm cứu nạn trước mùa mưa lũ của các ngành, địa phương; đánh giá công tác phòng, chống thiên tai cấp tỉnh thông qua Bộ chỉ số.

Ủy ban quốc gia ứng phó sự cố, thiên tai và tìm kiếm cứu nạn chỉ đạo nâng cao chất lượng huấn luyện, đào tạo lực lượng cứu hộ, cứu nạn; kiểm tra công tác phòng chống cháy nổ, cháy rừng, thực hiện quy chế ứng phó sự cố tràn dầu, sự cố chất thải và tìm kiếm cứu nạn của một số địa phương; chỉ đạo ứng trực, kịp thời điều động lực lượng, phương tiện của các Bộ, ngành và địa phương ứng phó sự cố, thiên tai và tìm kiếm cứu nạn.

Bộ NN&PTNT chỉ đạo, hướng dẫn các địa phương chuyển đổi mùa vụ, cơ cấu cây trồng, vật nuôi phù hợp để chủ động thích ứng, giảm thiệt hại do thiên tai, gắn xây dựng cộng đồng an toàn trước thiên tai với xây dựng nông thôn mới bền vững; đẩy nhanh tiến độ đầu tư, nâng cấp, khắc phục sự cố đê điều, công trình phòng, chống thiên tai đảm bảo an toàn trong mùa mưa lũ; chỉ đạo xây dựng, triển khai phương án bảo vệ trọng điểm đê điều, hồ đập.

Đồng thời, tiến hành rà soát phương án phòng, chống lũ, giảm ngập lụt ở hạ du cho một số lưu vực sông lớn tại khu vực Nam Trung Bộ, Tây Nguyên; phối hợp với các ngành, địa phương triển khai kiểm soát an toàn thiên tai, xử lý vi phạm lấn chiếm lòng dẫn ảnh hưởng đến thoát lũ, gia tăng ngập lụt nhất là các lưu vực sông miền Trung và đồng bằng Bắc Bộ.

Bộ Tài nguyên và Môi trường tổ chức theo dõi, dự báo, cảnh báo, kịp thời cung cấp thông tin về tình hình thiên tai phục vụ công tác chỉ đạo, ứng phó; tiếp tục nâng cao chất lượng dự báo thiên tai bảo đảm kịp thời, chính xác hơn...

Đồng thời, Thủ tướng Chính phủ yêu cầu các Bộ ngành, địa phương phải lồng ghép nội dung phòng, chống thiên tai vào quy hoạch, kế hoạch, chương trình, dự án, nhất là các quy hoạch, dự án phát triển khu đô thị, nông thôn, kết cấu hạ tầng giao thông; rà soát quy hoạch sử dụng đất, quy hoạch xây dựng, bố trí, sắp xếp dân cư phù hợp với đặc điểm thiên tai từng vùng; bảo vệ và nâng cao chất lượng rừng phòng hộ đầu nguồn, rừng ngập mặn ven biển.

Hoàng Hải