Tháo gỡ khó khăn về vật liệu san lấp cho các công trình trọng điểm phía Nam

TMO - Việc bảo đảm vật liệu san lấp là điều kiện quyết định đến tiến độ của các dự án giao thông trọng điểm phía Nam nói riêng và quốc gia nói chung đang được triển khai trên cả nước.   

Bộ Giao thông vận tải (GTVT) cho biết, giai đoạn 2021-2025, khu vực đồng bằng sông Cửu Long (ĐBSCL) và Đông Nam Bộ triển khai thi công 16 dự án, dự án thành phần giao thông trọng điểm được áp dụng chính sách đặc thù cho việc khai thác khoáng sản làm vật liệu xây dựng thông thường. Tổng nhu cầu vật liệu đắp nền đường cho các dự án trên khoảng 70 triệu m3 (trong đó đất đắp khoảng 7 triệu m3, cát đắp khoảng 63 triệu m3).

Đối với đất đắp, nguồn cung chủ yếu tại các tỉnh Đồng Nai, Bà Rịa - Vũng Tàu, đến nay đã xác định được nguồn cung cho 2/7 triệu m3, cấp Bản xác nhận 02/02 triệu m3, đủ điều kiện khai thác. Với vật liệu cát, nguồn cung đảm bảo chất lượng tập trung chủ yếu tại các tỉnh có sông Tiền và sông Hậu đi qua, trong đó trữ lượng lớn có tại các tỉnh An Giang, Đồng Tháp, Vĩnh Long, Sóc Trăng, Tiền Giang. Đến nay đã xác định được nguồn cung cho 37/63 triệu m3, còn thiếu 26 triệu m3 chưa xác định được nguồn, cấp Bản xác nhận 29,5/37triệu m3, đủ điều kiện khai thác 18,3 triệu m3.

Các dự án giao thông trọng điểm phía Nam còn thiếu 26 triệu m3 cát. 

Dự án cao tốc Bắc - Nam phía Đông đoạn Cần Thơ - Cà Mau có tổng nhu cầu cát cho dự án khoảng 18,5 triệu m3. Đến nay, các tỉnh An Giang, Đồng Tháp, Vĩnh Long đã xác định nguồn cung và cấp Bản xác nhận khối lượng khai thác 16/18,5 triệu m3, còn thiếu 2,98 triệu m3; đủ điều kiện để khai thác 12,4 triệu m3. Tuy nhiên công suất khai thác của các mỏ chưa đáp ứng tiến độ thi công; chưa đủ điều kiện khai thác 3,6 triệu m3.

Công suất khai thác trung bình hiện đạt khoảng 20.000m3/ngày, trường hợp hoàn thành các thủ tục (khai thác 03 mỏ tại Vĩnh Long, 01 mỏ tại An Giang và nâng công suất 05 mỏ trên địa bàn tỉnh Đồng Tháp) để đưa tất cả các mỏ vào khai thác trong tháng 5-2024 thì công suất bình quân 42.000m3/ngày. Hiện đã khai thác đưa về dự án được 5,3 triệu m3 (gồm cát thương mại). 

Để đảm bảo hoàn thành công tác gia tải tuyến chính đến 31/8/2024 phải đưa về dự án thêm 9,6 triệu m3 cát (trung bình 91.000m3/ngày). Bộ GTVT cho biết, với công suất hiện tại chỉ đáp ứng thêm tối đa khoảng 4,3 triệu m3, còn thiếu khoảng 5,3 triệu m3. Do vậy, cần phải có giải pháp (cấp thêm mỏ mới, tăng công suất các mỏ) để bổ sung thêm công suất 49.000 m3/ngày.

Để đáp ứng nhu cầu theo tiến độ, Bộ GTVT kiến nghị, đối với dự án cao tốc Cần Thơ - Cà Mau, tỉnh Vĩnh Long phối hợp với chủ đầu tư, nhà thầu để giải quyết dứt điểm tình trạng người dân cản trở việc khai thác cát đối với 3 mỏ cát trên địa bàn tỉnh để đưa vào khai thác trước ngày 15.5.2024.

Tỉnh Đồng Tháp chỉ đạo các sở, ngành sớm hoàn thành việc thẩm định, phê duyệt hồ sơ tăng công suất đối với 5 mỏ, hỗ trợ thủ tục để khai thác trở lại mỏ cát An Nhơn trong tháng 5.2024 như kiến nghị của Bộ GTVT. Tỉnh An Giang, Vĩnh Long rà soát các mỏ đang khai thác, khu vực mỏ mới để cấp đủ khối lượng còn thiếu (An Giang 1 triệu m3, Vĩnh Long 2 triệu m3). Đối với các mỏ đã cấp cho dự án, đề nghị rà soát, đánh giá lại ĐTM để có thể tăng tối đa công suất khai thác (từ 5 mỏ của tỉnh An Giang và 3 mỏ của tỉnh Vĩnh Long).

Đối với việc sử dụng cát biển cho dự án, Bộ GTVT đã chỉ đạo chủ đầu tư, nhà thầu hoàn tất các thủ tục khảo sát, lập hồ sơ đăng ký khu vực và khối lượng khai thác; hồ sơ cam kết bảo vệ môi trường, phương án khai thác trình UBND tỉnh Sóc Trăng. 

Bộ TN&MT đã có văn bản về giao diện tích, khu vực khai thác cát biển phục vụ dự án cao tốc Bắc - Nam phía Đông. Ngày 8/5/2024, UBND tỉnh Sóc Trăng có văn bản chấp thuận lập hồ sơ, thủ tục đăng ký, khai thác cát biển theo cơ chế đặc thù phục vụ Dự án (2 khu vực mỏ) và có văn bản đề nghị Bộ TN&MT xem xét giao khu vực biển cho Nhà thầu khai thác (do khu vực biển khai thác không thuộc thẩm quyền quản lý  của địa phương). Dự kiến Sóc Trăng sẽ cấp Bản xác nhận khối lượng khai thác trước ngày 15-5-2024 và sau khi được Bộ TN&MT giao khu vực biển, nhà thầu hoàn thành các nghĩa vụ tài chính (thuế, phí), sẽ khai thác trong tháng 5-2024.

Các bộ, ngành, địa phương phải xác định rõ các mỏ, trữ lượng, nguồn cung, công suất khai thác và xây dựng cụ thể kế hoạch khai thác. 

Bộ GTVT cho biết, dự án Châu Đốc - Cần Thơ - Sóc Trăng (công suất khai thác hiện nay khoảng 17.000m3/ngày) tiến độ hoàn thành sau dự án trục dọc 1 năm (2026), các nhà thầu tham gia thi công cùng lúc 2 dự án, do vậy đề nghị xem xét điều phối toàn bộ khối lượng khai thác được từ các mỏ cát UBND tỉnh An Giang cấp cho 3 dự án thành phần 3 để phục vụ thi công Dự án cao tốc đoạn Cần Thơ - Cà Mau từ ngày 15.5.2024 đến ngày 30.8.2024. Qua đó, giải quyết được khối lượng cát khoảng 1,5 triệu m3; khối lượng còn lại sẽ cân đối từ các nguồn cát biển (được khoảng 2,7 triệu m3), tăng công suất và nguồn mỏ cấp mới (An Giang, Vĩnh Long cấp thêm mỏ để đủ chỉ tiêu được giao).

Với Dự án cao tốc Châu Đốc - Cần Thơ - Sóc Trăng, các tỉnh An Giang, Bến Tre, Tiền Giang tiếp tục rà soát, thực hiện việc điều phối nguồn vật liệu, đảm bảo việc cung ứng đáp ứng kế hoạch triển khai hoàn thành các dự án thành phần 1,2 và 3 từ nguồn các mỏ chưa khai thác, nâng công suất và tận thu sản phẩn từ các dự án nạo vét trên địa bàn các tỉnh.

Với Dự án Vành Đai 3, TP.HCM chỉ đạo chủ đầu tư hướng dẫn nhà thầu phối hợp chặt chẽ với các tỉnh Bến Tre, Tiền Giang thực hiện thủ tục đăng ký khai thác khoáng sản theo cơ chế đặc thù để kịp thời đáp ứng nhu cầu cát cho giai đoạn đầu của Dự án từ nguồn các mỏ chưa khai thác, tận thu sản phẩn từ các dự án nạo vét.

Dự án cao tốc Biên Hòa - Vũng Tàu, tỉnh Đồng Nai chỉ đạo các sở, ban ngành khẩn trương rà soát, hướng dẫn các nhà thầu thi công hoàn thiện thủ tục để sử dụng vật liệu san lấp tại khu vực quy hoạch xây dựng nhà ga T3 Cảng hàng không quốc tế Long Thành; sớm hoàn thành thủ tục khai thác 2 mỏ” theo cơ chế đặc thù nhằm bảo đảm nguồn đất phục vụ thi công Dự án Biên Hòa - Vũng Tàu. Các dự án Mỹ An - Cao Lãnh và An Hữu - Cao Lãnh, đến nay, đã cơ bản xác định được nguồn cung (riêng đoạn Mỹ An Cao Lãnh đến năm 2025 mới sử dụng cát), UBND tỉnh Đồng Tháp đảm bảo việc cung ứng theo tiến độ triển khai các dự án.

Đức Huy