TMO - Tỉnh Tây Ninh đang triển khai các biện pháp giám sát chặt chẽ hơn như sử dụng công nghệ giám sát thông minh, bao gồm hệ thống camera giám sát trực tuyến tại các mỏ khai thác, ứng dụng dữ liệu viễn thám để phát hiện khai thác trái phép...

Theo thống kê của Sở Nông nghiệp và Môi trường Tây Ninh, trữ lượng khoáng sản trên địa bàn tỉnh bao gồm 49,1 triệu m³ đá xây dựng, 18,7 triệu m³ cát xây dựng, 9,1 triệu m³ sỏi cuội, 276 triệu m³ đất san lấp và 2,6 triệu m³ than bùn. Nhằm đáp ứng nhu cầu đến năm 2030, tỉnh đã quy hoạch khai thác hợp lý, tránh tình trạng khai thác tràn lan làm ảnh hưởng đến môi trường.

Năm 2024, UBND tỉnh cấp 57 giấy phép hoạt động khoáng sản gồm: 2 giấy phép khai thác khoáng sản; 1 giấy phép chuyển nhượng quyền khai thác khoáng sản; điều chỉnh 24 giấy phép khai thác khoáng sản; 7 giấy phép thăm dò khoáng sản; 9 quyết định phê duyệt trữ lượng khoáng sản; phê duyệt 8 đề án đóng cửa mỏ khoáng sản; 6 quyết định đóng cửa mỏ khoáng sản. Trong năm 2024, UBND tỉnh điều chỉnh 12 giấy phép khai thác khoáng sản cát xây dựng. Hiện trên địa bàn tỉnh có 14 giấy phép khai thác khoáng sản cát xây dựng, trong đó: sông Vàm Cỏ Đông có 1 giấy phép và khu vực lòng hồ Dầu Tiếng trên địa bàn tỉnh Tây Ninh có 13 giấy phép.

Trong năm 2025, nhu cầu sử dụng vật liệu xây dựng dự kiến gồm 2 triệu m³ đá, 1,75 triệu m³ cát, 1,5 triệu m³ đất sét và 20 triệu m³ vật liệu san lấp. Để đảm bảo cung ứng ổn định, tỉnh đã xác định các khu vực khai thác cụ thể và tăng cường kiểm soát hoạt động khai thác, xử lý nghiêm các trường hợp khai thác trái phép. Nhằm phục vụ các công trình lớn như cao tốc TP.HCM - Mộc Bài, đường vành đai, khu công nghiệp và khu đô thị mới, Tây Ninh đã quy hoạch 9 điểm mỏ đất san lấp với tổng diện tích 378,7 ha và trữ lượng 44,67 triệu m³.

Tỉnh Tây Ninh tăng cường công tác giám sát hoạt động khai thác, vận chuyển khoáng sản.

Tuy nhiên, hoạt động khai thác khoáng sản trong tỉnh diễn ra chủ yếu dưới dạng khai thác quy mô nhỏ lẻ, manh mún; diện tích các khu vực khai thác vật liệu san lấp thường không lớn dưới 10 ha; trong cùng một khu vực liền kề khai thác, theo quy định cấp phép khai thác cũ, các diện tích mỏ khác nhau lại có chiều sâu khai thác khác nhau, trong khi có cùng điều kiện về địa chất, thuỷ văn, gây lãng phí tài nguyên. Hiện tại, nhiều mỏ đã ngừng khai thác nhưng chưa làm thủ tục đóng cửa mỏ, chưa hoàn thiện cải tạo môi trường sau khai thác.v

Dự báo đến năm 2030, nhu cầu vật liệu xây dựng sẽ tiếp tục tăng mạnh với 12,2 triệu m³ đá xây dựng, 10,8 triệu m³ cát và 55,3 triệu m³ vật liệu san lấp. Để đáp ứng nhu cầu dài hạn, tỉnh đã bổ sung 22 khu vực khai thác tiềm năng, nâng tổng trữ lượng khai thác lên 134,6 triệu m³. Đồng thời, tỉnh yêu cầu các doanh nghiệp khai thác thực hiện đầy đủ nghĩa vụ cải tạo, phục hồi môi trường sau khai thác.

Nhằm nâng cao hiệu quả quản lý, Tây Ninh đang áp dụng các biện pháp giám sát chặt chẽ hơn như sử dụng công nghệ giám sát thông minh, bao gồm hệ thống camera giám sát trực tuyến tại các mỏ khai thác, ứng dụng dữ liệu viễn thám để phát hiện khai thác trái phép và phần mềm quản lý khai thác khoáng sản nhằm theo dõi sản lượng khai thác theo thời gian thực.

Ngoài ra, tỉnh cũng tăng cường thanh tra định kỳ và có thể đình chỉ hoặc thu hồi giấy phép đối với các doanh nghiệp vi phạm nghiêm trọng. Tỉnh cũng yêu cầu các doanh nghiệp thực hiện nghĩa vụ phục hồi môi trường sau khai thác, đồng thời phối hợp chặt chẽ giữa các sở, ngành và địa phương để kiểm soát hoạt động khai thác.

Thường xuyên rà soát lại công suất các tàu ghe khai thác; bến bãi bảo đảm đúng theo quy định; thiết kế các hồ lắng cát theo quy định bảo đảm giảm ô nhiễm làm đục nguồn nước tại bến bãi; tàu khai thác phải gắn camera hành trình; chỉ cho phép hoạt động khai thác cát trở lại đối với những doanh nghiệp có đầy đủ thủ tục pháp lý và chấp hành tốt các quy định của pháp luật.

Tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra hoạt động khoáng sản, tập trung vào công tác bảo vệ môi trường trong khai thác, chế biến khoáng sản, đặc biệt là hoạt động khai thác, sử dụng cát, sỏi lòng sông; kiên quyết dừng khai thác, đóng cửa mỏ, cải tạo, phục hồi môi trường đối với những khu vực khai thác không hiệu quả, gây ô nhiễm môi trường theo quy định pháp luật; xử lý nghiêm hoạt động khai thác, buôn bán, vận chuyển, xuất khẩu khoáng sản trái phép; rà soát, kiểm tra công tác đóng cửa mỏ đối với các giấy phép khai thác khoảng sản đã hết hiệu lực theo quy định.

Công tác bảo vệ môi trường trong khai thác và phục hồi môi trường sau khai thác khoáng sản được đẩy mạnh triển khai. Trong đó, đối với việc khai thác cát xây dựng, đất san lấp: Việc khai thác cát xây dựng, tỉnh yêu cầu chủ giấy phép giải toả bến bãi, phục hồi cảnh quan môi trường, sửa chữa đường vận chuyển, che phủ vải bạt.

Đối với hoạt động khai thác đất san lấp, nếu địa hình dương thì yêu cầu trồng cây, phục hồi cảnh quan tiếp tục sản xuất nông nghiệp, nếu địa hình âm thì yêu cầu lập hàng rào bảo vệ khai thác, đào đắp taluy cải tạo thành ao nuôi trồng thuỷ sản hoặc hồ chứa nước. Tiến hành trồng cây xanh xung quanh bờ mỏ và dọc hai bên đường vận chuyển ngoài mỏ; thực hiện công tác giám sát môi trường.../.

Thanh Thúy