Tây Ninh khai thác tiềm năng từ năng lượng tái tạo

TMO - Tỉnh Tây Ninh đang tập trung khai thác tiềm năng lớn từ năng lượng tái tạo, đặc biệt là điện mặt trời và phát điện từ bã mía, khoai mì… nhằm đáp ứng nhu cầu phát triển kinh tế - xã hội gắn với bảo vệ môi trường.

Với điều kiện tự nhiên thuận lợi, tỉnh đã thu hút nhiều dự án đầu tư vào lĩnh vực năng lượng sạch, từng bước hình thành nguồn cung ổn định, góp phần chuyển dịch cơ cấu năng lượng theo hướng bền vững và giảm phát thải khí nhà kính.

Tây Ninh sở hữu lợi thế lớn về khí hậu và địa hình để phát triển các nguồn năng lượng tái tạo như điện mặt trời và điện gió. Những năm gần đây, địa phương đã tích cực kêu gọi và thu hút các doanh nghiệp đầu tư vào lĩnh vực này. Nhiều dự án điện mặt trời quy mô lớn đã đi vào vận hành, đóng góp đáng kể vào lưới điện quốc gia và tạo thêm nguồn thu ngân sách cho tỉnh. Bên cạnh đó, Tây Ninh cũng đang khảo sát tiềm năng phát triển điện gió, từng bước đa dạng hóa nguồn cung năng lượng sạch.

Công tác quy hoạch phát triển năng lượng tái tạo được lồng ghép chặt chẽ với chiến lược phát triển kinh tế – xã hội và bảo vệ môi trường. Tỉnh ưu tiên các dự án ứng dụng công nghệ hiện đại, bảo đảm hiệu quả sử dụng đất và an toàn vận hành. Song song đó, công tác đào tạo nguồn nhân lực, hỗ trợ nhà đầu tư tháo gỡ vướng mắc cũng được chú trọng. Việc khai thác hiệu quả tiềm năng năng lượng tái tạo đang mở ra hướng phát triển bền vững cho Tây Ninh trong giai đoạn mới.

Đặc biệt việc khai thác năng lượng tái tạo từ phụ phẩm nông nghiệp được Tây Ninh đẩy mạnh triển khai. Tây Ninh là thủ phủ mía đường lớn của cả nước. Mùa vụ 2024-2025, toàn tỉnh có trên 17.000ha mía nguyên liệu do Công ty cổ phần Thành Thành Công - Biên Hòa (TTC AgriS, xã Tân Hưng, huyện Tân Châu, tỉnh Tây Ninh) ký kết hợp đồng đầu tư, bao tiêu thu mua. TTC AgriS là nhà cung cấp sản phẩm mía đường đứng đầu Việt Nam.

Là tỉnh có diện tích mía nguyên liệu lớn, 1 số doanh nghiệp trên địa bàn Tây Ninh đã tận dụng bã mía để sản xuất, phát điện. 

Với quy mô sản xuất lớn nên doanh nghiệp cũng có lượng bã mía thải ra khổng lồ. Do đó, từ nhiều năm qua, nhà máy đường TTC Tây Ninh của công ty đã tận dụng bã mía làm nhiên liệu đốt lò hơi để chạy máy phát điện. Nhà máy có 2 tổ máy phát điện sử dụng năng lượng từ bã mía có công suất 37MW. Sản lượng điện do máy phát điện từ bã mía của công ty không những phục vụ cho nhu cầu của nhà máy, mà còn có dư ra để hòa vào lưới điện quốc gia.

Lãnh đạo Nhà máy đường TTCS Tây Ninh cho biết, bã mía sau khi được dùng làm nhiên liệu chạy máy phát điện và cung cấp nhiệt lượng cho hệ thống sấy sẽ sinh ra tro mía, và đây cũng là nguyên liệu làm phân bón trở lại cho cây rất tốt. Có thể thấy, bã mía trước kia vốn chỉ được xem như phế phẩm, còn nay thì tạo ra giá trị kinh tế lớn.

Bên cạnh đó, Tây Ninh cũng là tỉnh có diện tích và sản lượng khoai mì đứng đầu cả nước. Từ khoai mì được chế biến thành nhiều sản phẩm, thực phẩm khác nhau, trong đó có đặc sản bánh tráng.

Được biết bã khoai mì hiện cũng được nhiều cơ sở chế biến tinh bột, sản xuất bánh tráng ở Tây Ninh tận dụng ủ thành khí gas sinh học (biogas) làm nhiên liệu để hấp bánh và sấy bánh, nhờ đó giảm lượng củi hoặc điện, tiết kiệm chi phí. Bên cạnh các nguồn năng lượng nêu trên, Tây Ninh là địa phương nằm trong tốp đầu cả nước đầu tư điện mặt trời. Hiện nay toàn tỉnh đã có 10 nhà máy điện mặt trời đang hoạt động, với tổng công suất hơn 808MW.

Trong đó đáng chú ý là cụm nhà máy điện mặt trời Dầu Tiếng 1, 2, 3 xây dựng ở các vùng bán ngập ở hồ Dầu Tiếng, hiện là nhà máy điện mặt trời lớn nhất Đông Nam Á. Quy hoạch tỉnh Tây Ninh giai đoạn 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050 đặt ra nhiệm vụ phát triển kinh tế gắn với bảo vệ môi trường, xây dựng “Tây Ninh xanh”. Trong đó, yếu tố xanh vừa là mục tiêu, vừa là phương tiện phát triển của tỉnh.

Cùng với việc phát điện từ các phế phẩm nông nghiệp, nguồn điện từ mặt trời cũng được người dân Tây Ninh tích cực áp dụng vào sản xuất. Theo chia sẻ của người ân thuộc ấp Trảng Sa, xã Đôn Thuận, huyện Trảng Bàng, họ đã sử dụng nhiệt lượng của mặt trời vào hệ thống sấy để làm bánh tráng.

Các mô hình điện mặt trời mái nhà được người dân Tây Ninh tích cực sử dụng. 

Trước đây, để sấy bánh tráng, người dân hoàn toàn sử dụng củi làm nhiên liệu đốt lò hơi, tạo nhiệt sấy khô bánh. Năm 2017, trong một dịp đi tham quan làng nghề làm bánh tráng ở Củ Chi (TPHCM), hộ gia đình này được biết có nhiều cơ sở nơi đây tận dụng sức nóng mặt trời để sấy bánh, nhờ đó giảm chi phí sản xuất.

Mặc dù năng lượng mặt trời chỉ là nguồn cung cấp nhiệt bổ sung và hệ thống sấy cần có các năng lượng khác hỗ trợ những lúc thiếu nắng, nhưng giúp tiết kiệm chi phí sản xuất không nhỏ. Vì thế, người dân tiếp tục mạnh dạn đầu tư dây chuyền sản xuất bánh tráng kết hợp sử dụng năng lượng mặt trời với lò hơi công suất hơn 2 tấn sản phẩm/ngày. Khi sử dụng nhiệt lượng từ mặt trời, cơ sở đã tiết kiệm đáng kể chi phí sử dụng năng lượng. Vào những lúc trời nắng, chỉ cần sức nóng mặt trời cũng đủ làm khô sản phẩm mà không cần gia nhiệt thêm từ lò hơi đốt bằng các nhiên liệu như củi, gas, điện...

Tập trung khai thác tiềm năng năng lượng tái tạo không chỉ giúp Tây Ninh phát triển nguồn điện ổn định, giảm áp lực lên hệ thống điện truyền thống mà còn góp phần thực hiện mục tiêu tăng trưởng xanh và phát triển bền vững. Với định hướng đúng đắn, tỉnh đang từng bước khẳng định vai trò là địa phương năng động trong chuyển dịch cơ cấu năng lượng, từ phụ thuộc vào nhiên liệu hóa thạch sang sử dụng các nguồn năng lượng sạch, thân thiện môi trường. Các dự án điện mặt trời và điện mặt trời của người dân không chỉ tạo ra giá trị kinh tế mà còn góp phần cải thiện hạ tầng và thúc đẩy phát triển khu vực nông thôn.

Để phát huy tối đa tiềm năng sẵn có, Tây Ninh tiếp tục hoàn thiện quy hoạch, đẩy mạnh cải cách thủ tục hành chính, hỗ trợ nhà đầu tư trong triển khai dự án và nâng cao chất lượng nguồn nhân lực phục vụ ngành năng lượng. Hiện nay, Tây Ninh đang tạo nền tảng vững chắc để trở thành điểm sáng về phát triển năng lượng tái tạo ở khu vực phía Nam, đóng góp thiết thực vào mục tiêu phát triển năng lượng quốc gia.

Thu Thuỷ