Tăng cường kiểm soát khí thải xe mô tô, xe gắn máy

TMO - Sở Tài nguyên và Môi trường thành phố Đà Nẵng cho biết, trên cơ sở tổng kết hiện trạng Chương trình “Thí điểm kiểm soát xe mô tô, xe gắn máy đang lưu hành trên địa bàn thành phố, góp phần xây dựng Đà Nẵng - thành phố môi trường” (Chương trình), thành phố sẽ xây dựng kế hoạch dài hạn để kiểm soát khí thải xe mô tô, xe máy, tăng cường kiểm soát ô nhiễm môi trường không khí trên địa bàn.

Mới đây, tại Hội thảo tham vấn dự thảo Chương trình “Thí điểm kiểm soát khí thải xe mô tô, xe gắn máy đang lưu hành trên địa bàn thành phố Đà Nẵng”, Sở Tài nguyên và Môi trường thành phố cho biết, sau khoảng thời gian triển khai từ tháng 2/2022 đến nay kết quả cho thấy, trên tổng số 3.754 xe máy có tuổi đời trên 5 năm cho thấy tỷ lệ xe không đạt TCVN 6438:2018 mức 1 là 25,44% và không đạt mức 2 là 30,09%.

Đà Nẵng là một trong những địa phương có tốc độ đô thị hóa và sự gia tăng dân số nhanh, thành phố cũng đang đối mặt với nhiều vấn đề về môi trường không khí và biện pháp kiểm soát môi trường không khí. Mật độ hoạt động của các phương tiện giao thông ngày một gia tăng là một trong những nguồn thải phát thải các chất gây ô nhiễm không khí. Trong khi khí thải của các phương tiện ô tô đã được chú ý thì kiểm soát phát thải đối với các phương tiện cá nhân là xe mô tô, xe gắn máy hầu như còn bỏ ngỏ. 

Theo ước tính của Sở GTVT Đà Nẵng, đến tháng 12/2020, Đà Nẵng có hơn 1 triệu xe máy, chiếm khoảng 91% tổng số phương tiện giao thông đường bộ, đặc biệt số xe máy đã sử dụng trên 10 năm chiếm 59% và sẽ làm gia tăng mức phát thải chất gây ô nhiễm không khí nếu các xe không được bảo dưỡng theo khuyến cáo của nhà sản xuất.

Trước thực trạng gia tăng mức độ ô nhiễm môi trường không khí trên địa bàn thành phố, cuối tháng 2/2022 Đà Nẵng là một trong ba địa phương của cả nước khởi động Chương trình “Thí điểm kiểm soát khí thải xe máy đang lưu hành trên địa bàn thành phố”. Chương trình gồm các hoạt động: Đo kiểm khí thải và hỗ trợ bảo dưỡng đối với xe máy; tham vấn ý kiến người dân và chuyên gia, cùng các cơ quan ban ngành liên quan; đánh giá tác động kinh tế, xã hội và môi trường của việc kiểm soát khí thải xe máy và đề xuất các giải pháp kiểm soát. 

Kết quả của việc triển khai Chương trình là cơ sở để thành phố xây dựng kế hoạch dài hạn để kiểm soát khí thải xe mô tô, xe máy, kiểm soát ô nhiễm môi trường không khí trên địa bàn. 

Kết quả của việc triển khai Chương trình cũng chỉ ra, nếu Đà Nẵng áp dụng chính sách kiểm soát khí thải xe máy thông qua kiểm tra, bảo dưỡng định kỳ sẽ thu được nhiều lợi ích như có thể kiểm soát tốt lượng khí thải và đồng thời giảm mức tiêu hao nhiên liệu của xe.

Hàng năm, mỗi xe sẽ tiết kiệm được 6,87 lít nhiên liệu (ước tính 190.000 đồng - khoản tiền này sẽ giúp bù đắp đáng kể chi phí kiểm định và bảo dưỡng định kỳ) và toàn thành phố sẽ tiết kiệm được khoảng 7,27 nghìn lít nhiên liệu (ước tính 202 tỷ đồng).

Ngoài ra, chính sách này còn giúp thành phố giảm 6,521 tấn CO (11,77% tổng lượng CO), và 556 tấn HC (12,43% tổng lượng HC) phát thải hàng năm do hoạt động giao thông. Chính sách còn giúp giảm gánh nặng ngân sách từ các dịch vụ y tế cho việc khắc phục hậu quả do tác động của ô nhiễm không khí và từ đó nâng cao chất lượng cuộc sống.

Để góp phần nâng cao hiệu quả Chương trình, nhiều ý kiến cho rằng thành phố cần có phương thức vận động, khuyến khích riêng biệt đối với người lao động tự do và thu nhập thấp. Những người này thường sử dụng xe cũ, có tỷ lệ không đạt tiêu chuẩn khí thải cao. Địa phương có thể sử dụng giải pháp về mặt kỹ thuật, xã hội như công cụ kinh tế như hỗ trợ về tiền, phí đăng ký xe mới… để khuyến khích người dân thay thế xe cũ. 

Sở Tài nguyên và Môi trường TP. Đà Nẵng cho biết việc thí điểm kiểm soát khí thải xe máy đang lưu hành là hoạt động phù hợp với định hướng của Chính phủ cũng như hướng đến mục tiêu xây dựng Đà Nẵng là thành phố môi trường. Chương trình cũng có ý nghĩa quan trọng để thu thập thông tin về mức phát thải khí thải của các phương tiện xe mô tô, xe gắn máy đang lưu hành; góp phần cung cấp thông tin thực tiễn để xây dựng các chính sách pháp luật, các quy chuẩn khí thải cho xe mô tô, xe gắn máy. Đây sẽ là nền tảng, động lực lớn để TP. Đà Nẵng tiếp tục hướng đến mục tiêu xây dựng thành phố môi trường giai đoạn 2021 – 2030. 

Minh Thanh