Sơn La: Kiểm soát chặt nguồn khoáng sản chưa khai thác

TMO - Hiện nay, tỉnh Sơn La đang tăng cường các biện pháp kiểm soát chặt chẽ nguồn khoáng sản chưa khai thác. Đặc biệt, UBND tỉnh yêu cầu các địa phương lắp đặt hệ thống camera giám sát tại các khu vực mỏ, điểm mỏ nhằm quản lý hiệu quả, minh bạch và đảm bảo an ninh tài nguyên khoáng sản trên địa bàn.

Nhằm tăng cường hiệu lực, hiệu quả quản lý Nhà nước về hoạt động khoáng sản, đảm bảo đồng bộ, hiệu quả, ngăn chặn và xử lý kịp thời các hành vi vi phạm, UBND tỉnh Sơn La yêu cầu các chủ Giấy phép khai thác khoáng sản chấp hành nghiêm các quy định của pháp luật về khoáng sản và các quy định của pháp luật khác có liên quan và các nội dung đã ký cam kết với Chủ tịch UBND tỉnh. Các đơn vị tuyệt đối không lợi dụng thăm dò để khai thác khoáng sản.

Không khai thác khoáng sản ngoài phạm vi ranh giới giấy phép được cấp phép; lập đầy đủ sổ sách, chứng từ, thống kê, kiểm kê trữ lượng, xác định sản lượng khoáng sản khai thác thực tế hàng năm đúng theo quy định để làm cơ sở thực hiện nghĩa vụ tài chính. Quá trình khai thác khoáng sản tuân thủ nội dung Giấy phép khai thác khoáng sản được cấp, thiết kế mỏ được phê duyệt theo quy định; thực hiện đầy đủ nghĩa vụ tài chính với Nhà nước, có biện pháp đảm bảo an toàn lao động, an ninh trật tự, bảo vệ môi trường trong khai thác khoáng sản.

Đặc biệt, từ tháng  2/2025, UBND tỉnh Sơn La yêu cầu các chủ giấy phép khai thác khoáng sản chuyển thông tin khoáng sản từ trạm cân, camera giám sát về cơ quan quản lý nhà nước để theo dõi, giám sát. Theo báo cáo của UBND huyện Mường La, trên địa bàn huyện hiện có 9 vị trí quy hoạch mỏ cát, đá, sỏi.

UBND tỉnh Sơn La chỉ đạo lắp camera giám sát tại các điểm khoáng sản chưa khai thác. 

Đến nay, UBND tỉnh đã cấp phép cho 4 đơn vị hoạt động khai thác cát, đá, sỏi làm vật liệu xây dựng (VLXD) thông thường. Lãnh đạo UBND huyện Mường La cho biết, ngay từ đầu năm nay, UBND huyện đã tổ chức ký kết giao ước thi đua về tăng cường vai trò, trách nhiệm người đứng đầu UBND cấp xã với UBND cấp huyện trong quản lý, bảo vệ khoáng sản.

Trong đó, căn cứ vào mức độ các vụ việc vi phạm sẽ tiến hành xử lý trách nhiệm Chủ tịch UBND các xã, thị trấn nếu để xảy ra khai thác, vận chuyển, tập kết khoáng sản trái phép. Đồng thời, chỉ đạo các xã tổ chức ký cam kết với từng hộ dân không thực hiện khai thác, vận chuyển, tập kết khoáng sản trái phép. Bố trí lực lượng công an, dân quân tự vệ tại các xã phối hợp kiểm tra, giám sát việc khai thác, buôn bán, vận chuyển khoáng sản trái phép. Tuy nhiên, do đặc thù địa hình huyện có nhiều sông, suối, nơi được bồi đắp trữ lượng cát, sỏi làm VLXD thông thường nhiều dẫn đến còn tình trạng một số đối tượng lợi dụng vùng sâu, vùng xa, nơi tiếp giáp với các huyện khác hoặc đêm tối để khai thác, vận chuyển cát trái phép. 

UBND huyện đã chỉ đạo các xã phối hợp với lực lượng công an kiểm tra, xử phạt nghiêm vi phạm về đất đai, khoáng sản. Tổ chức xử lý các đối tượng khai thác trái phép, thu giữ các tang vật phục vụ hành vi vi phạm. Huyện Mường La đề nghị UBND tỉnh giao Công an tỉnh tăng cường lực lượng nắm bắt địa bàn; sớm bổ sung vào quy hoạch các điểm mỏ mới phát hiện để nâng cao hiệu quả quản lý tài nguyên khoáng sản. Trước thực tế đó, Lãnh đạo UBND tỉnh Sơn La giao Sở Nông nghiệp và Môi trường, UBND huyện, xã tập trung cao cho công tác tuyên truyền, phổ biến pháp luật về đất đai, khoáng sản.

Tăng cường kiểm tra, xử lý vi phạm; giám sát việc triển khai ký cam kết về quản lý, bảo vệ tài nguyên môi trường giữa huyện với xã, giữa xã với bản, giữa bản với hộ gia đình, cá nhân. Khẩn trương lắp camera an ninh tại khu vực có khoáng sản chưa khai thác, phân công cán bộ trực, truyền hình ảnh dữ liệu về huyện, xã. Giao Sở Nông nghiệp và Môi trường hướng dẫn huyện Mường La xử lý vi phạm về đất đai, khoáng sản.

Sơn La tăng cường bảo vệ, giám sát hoạt động khai thác khoáng sản tự nhiên. 

Đề xuất, tham mưu UBND tỉnh bổ sung quy hoạch khoáng sản với những điểm mỏ chưa được hoạch định, cấp phép. Nghiên cứu, đề xuất với Cục viễn thám để sử dụng ảnh viễn thám nhằm nâng cao hiệu quả quản lý khoáng sản chưa khai thác. Tham mưu UBND tỉnh ban hành chỉ thị nâng cao trách nhiệm các cấp, các ngành trong quản lý nhà nước về khoáng sản;  Đồng thời đề nghị Công an tỉnh chỉ đạo công an xã hỗ trợ các địa phương phát hiện, xử lý kịp thời các vi phạm về an ninh trật tự, hoạt động khoáng sản trên địa bàn. Tăng cường lực lượng bám nắm địa bàn có khoáng sản, nhất là khoáng sản chưa khai thác.

Sơn La là địa phương có tài nguyên khoáng sản sử dụng làm vật liệu xây dựng thông thường tương đối đa dạng, trữ lượng lớn, sẵn có như: Đá vôi, đất san lấp, đá làm cát nhân tạo, cát lòng sông... với hơn 160 mỏ khoáng sản đã được tỉnh quy hoạch. Bên cạnh đó, 17 mỏ khoáng sản phân tán nhỏ lẻ được Bộ Nông nghiệp và Môi trường bàn giao cho UBND tỉnh quản lý, đã được cập nhật vào quy hoạch tỉnh.

Năm 2025 tỉnh Sơn La sẽ tập trung chỉ đạo Sở Nông nghiệp và Môi trường tổ chức đánh giá lại toàn bộ kết quả công tác quản lý khoáng sản, đặc biệt là những nội dung đã ký cam kết giữa các đơn vị; không để lợi dụng việc khai thác khoáng sản dẫn đến thất thoát ngân sách nhà nước, khai thác vượt số lượng, hoặc khai thác nhưng không gắn với việc phòng, chống thiên tai, phòng, chống, ứng phó với biến đổi khí hậu cũng như bảo vệ môi trường sinh thái.

Ngoài ra, tỉnh Sơn La cũng đã chỉ đạo các cơ quan chuyên môn triển khai các nhiệm vụ tăng cường công tác quản lý hoạt động khoáng sản, theo dõi tổng thể trên các lĩnh vực đầu tư, đất đai, khoáng sản, môi trường, thiết kế… Tập trung khoanh định các khu vực cấm hoạt động khoáng sản, khu vực tạm thời cấm hoạt động khoáng sản; đề xuất các biện pháp bảo vệ khoáng sản chưa khai thác; thống kê, kiểm kê trữ lượng khoáng sản đã được phê duyệt và định kỳ báo cáo theo quy định; khoanh định khu vực có khoáng sản phân tán nhỏ lẻ... góp phần nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý khoáng sản trên toàn tỉnh.

Với việc triển khai đồng bộ các giải pháp quyết liệt trong việc bảo vệ nguồn tài nguyên khoáng sản cũng như khoáng sản chưa khai thác, hiện nay, UBND tỉnh Sơn La đã lập phương án quy hoạch thăm dò, khai thác, chế biến và sử dụng khoáng sản tỉnh Sơn La đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2050, tích hợp vào quy hoạch tỉnh với 162 mỏ khoáng sản làm VLXD thông thường. Đến thời điểm hiện tại, toàn tỉnh có 27/59 mỏ đến bước chủ trương đầu tư, trong đó 13 mỏ đã nộp, đang thực hiện cấp chủ trương đầu tư, gồm: 4 mỏ đá vôi; 4 mỏ cát sỏi tự nhiên; 1 mỏ đá làm nguyên liệu sản xuất cát; 3 mỏ đất san lấp; 1 mỏ sét gạch ngói.

Trần Anh