Quy hoạch khai thác, sử dụng bền vững tài nguyên vùng bờ

TMO - Mới đây Phó Thủ tướng Chính Phủ đã ký, ban hành Quyết định phê duyệt Quy hoạch tổng thể khai thác, sử dụng bền vững tài nguyên vùng bờ thời kỳ 2021 – 2030. Kế hoạch được ban hành nhằm triển khai hiệu quả Quyết định số 1117/QĐ-TTg ngày 7/10/2024 của Thủ tướng Chính phủ, đồng thời xác định các nhiệm vụ, giải pháp trọng tâm, danh mục các chương trình, dự án ưu tiên cho giai đoạn đến năm 2030…

Theo đó, Phó Thủ tướng Chính phủ đã ký Quyết định số 236/QĐ-TTg ngày 25/1/2025 ban hành Kế hoạch thực hiện Quy hoạch tổng thể khai thác, sử dụng bền vững tài nguyên vùng bờ thời kỳ 2021 - 2030, tầm nhìn đến năm 2050. Mục đích của Kế hoạch nhằm triển khai hiệu quả Quyết định số 1117/QĐ-TTg ngày 07 tháng 10 năm 2024 của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Quy hoạch tổng thể khai thác, sử dụng bền vững tài nguyên vùng bờ thời kỳ 2021 - 2030, tầm nhìn đến năm 2050 (Quy hoạch tổng thể khai thác, sử dụng bền vững tài nguyên vùng bờ).

Đồng thời xác định được lộ trình tổ chức thực hiện bảo đảm đạt được các mục tiêu của Quy hoạch tổng thể khai thác, sử dụng bền vững tài nguyên vùng bờ. Xác định các nhiệm vụ, giải pháp trọng tâm, danh mục các chương trình, dự án ưu tiên cho giai đoạn đến năm 2030.

Phân bổ, sử dụng nguồn lực và nhiệm vụ, sự phối hợp giữa các bộ, ngành, địa phương có biển trong việc triển khai thực hiện Quy hoạch tổng thể khai thác, sử dụng bền vững tài nguyên vùng bờ; thúc đẩy việc triển khai các chương trình, dự án có liên quan trong phạm vi vùng bờ đã được Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ phê duyệt. Kế hoạch đưa ra các nhiệm vụ trọng tâm đến năm 2030 gồm: Hoàn thiện thể chế, chính sách; triển khai phân vùng khai thác, sử dụng tài nguyên và phát triển các ngành kinh tế biển ở vùng bờ;

Điều tra, đánh giá tài nguyên vùng bờ phục vụ nhu cầu bảo tồn và phát triển kinh tế - xã hội; hoàn thiện cơ sở hạ tầng phục vụ phát triển kinh tế - xã hội ở vùng bờ. Bảo vệ môi trường, phòng chống thiên tai và ứng phó với biến đổi khí hậu, nước biển dâng; ứng dụng khoa học công nghệ và tăng cường phát triển nguồn nhân lực.

Trong đó, Kế hoạch thực hiện tổ chức thực hiện phân vùng khai thác, sử dụng tài nguyên vùng bờ trong quy hoạch vùng, quy hoạch tỉnh; hoàn thành việc thiết lập và cắm mốc hành lang bảo vệ bờ biển tại các tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương có biển theo quy định của Luật Tài nguyên, môi trường biển và hải đảo. Khảo sát, điều tra, đánh giá và xác định các khu vực có thể lấn biển để phát triển bền vững, thịnh vượng vùng bờ Việt Nam theo Nghị quyết số 48/NQ-CP ngày 03 tháng 4 năm 2023 của Chính phủ phê duyệt Chiến lược khai thác, sử dụng bền vững tài nguyên, bảo vệ môi trường biển và hải đảo đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2050.

Triển khai thực hiện hiệu quả Đề án mở rộng, thành lập mới các khu bảo tồn biển, khu bảo vệ nguồn lợi thuỷ sản, phục hồi các hệ sinh thái biển đến năm 2030 để đảm bảo diện tích các khu bảo tồn biển, ven biển đạt 6% diện tích tự nhiên vùng biển Việt Nam theo Quyết định số 1539/QĐ-TTg ngày 10 tháng 12 năm 2024 của Thủ tướng Chính phủ. Đồng thời, thực hiện xây dựng hệ thống cơ sở hạ tầng ven biển đa mục tiêu, đồng bộ, hiện đại, thích ứng với biến đổi khí hậu, nước biển dâng theo các quy hoạch ngành quốc gia liên quan đã được Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ phê duyệt.

Tài nguyên vùng bờ của Việt Nam khá đa dạng, nhiều giá trị. (Ảnh minh hoạ). 

Tập trung nguồn lực để triển khai các chương trình, dự án, nhiệm vụ về phát triển thông tin liên lạc biển, hạ tầng kinh tế số vùng ven biển theo Quy hoạch hạ tầng thông tin và truyền thông thời kỳ 2021 - 2030, tầm nhìn đến năm 2050 và các quy hoạch khác có liên quan đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt. Đẩy mạnh chuyển đổi số trong công tác quản lý, khai thác, sử dụng tài nguyên biển, hải đảo và vùng bờ.

Phấn đấu đến năm 2025 hoàn thiện, kết nối liên thông hệ thống thông tin và cơ sở dữ liệu về tài nguyên, môi trường biển, hải đảo quốc gia tập trung, thống nhất. Xây dựng và triển khai Đề án nâng cao mức sống và bảo đảm sinh kế cho người dân ở dải ven biển Việt Nam theo hướng chuyển đổi nghề từng bước và tạo sinh kế bền vững cho cộng đồng dân cư ven biển....

Tại Quyết định số 1117/QĐ-TTg ngày 07 tháng 10 năm 2024 của Thủ tướng Chính phủ nêu rõ, tầm nhìn đến năm 2050, tài nguyên vùng bờ được quản lý và khai thác, sử dụng hiệu quả, bền vững để phát triển toàn diện các ngành kinh tế biển, góp phần đưa vùng bờ trở thành trung tâm phát triển kinh tế - văn hóa sôi động, thu hút đầu tư, là cửa ngô kết nối không gian phát triển giữa đất liền với biển, kết nối giao thương giữa Việt Nam với quốc tế; xây dựng các vùng ven biển thành chỗ dựa vững chắc để tiến ra biển và tạo động lực cho các vùng khác trong cả nước cùng phát triển; có môi trường trong lành, an toàn và các giá trị tự nhiên, sinh thái, cảnh quan, văn hóa, lịch sử được bảo vệ, giữ gìn và phát triển; bảo đảm vững chắc quốc phòng, an ninh, hướng tới mục tiêu đưa nước ta trở thành quốc gia mạnh về biển, giàu từ biển, phát triển bền vững, thịnh vượng, an ninh và an toàn, đạt mức phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050.

Vùng bờ là vùng tương tác của đất và biển, chịu tác động của các quá trình sinh học và vật lý cả trên biển và đất liền, được xác định là khu vực quan trọng cho quản lý sử dụng tài nguyên thiên nhiên. Nhiều ngành kinh tế sử dụng vùng bờ để phát triển.

Đây cũng là nơi sinh sống của hàng triệu cư dân. Quản lý, khai thác, sử dụng bền vững vùng bờ là phương thức quản lý nhằm tối ưu hóa lợi ích của tài nguyên này. Vùng biển ven bờ Việt Nam có tổng trữ lượng hải sản ước tính khoảng 407 nghìn tấn, chiếm 10% tổng trữ lượng nguồn lợi hải sản toàn vùng biển, nhưng lại đóng vai trò quan trọng trong nghề cá, là nơi có các bãi giống, bãi đẻ, bãi con non, bãi ươm dưỡng các loài thủy sản và là “cái nôi” cung cấp nguồn lợi thủy sản cho vùng lộng và vùng khơi.

Tiềm năng diện tích cho phát triển nuôi trồng thủy sản ven bờ khoảng 153.300 ha nuôi vùng bãi triều ven biển (nuôi cá biển, nhuyễn thể…); 79.790 ha diện tích tiềm năng nuôi tại vũng, vịnh, eo ngách và ven đảo; 67.000 ha tiềm năng nuôi trên các vùng biển ven bờ khác.

Việc ban hành Quyết định về Kế hoạch thực hiện Quy hoạch tổng thể khai thác, sử dụng bền vững tài nguyên vùng bờ thời kỳ 2021 – 2030 là cơ sở để tiếp tục hoàn thiện khuôn khổ pháp lý, nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý tổng hợp tài nguyên, môi trường biển, kết hợp với củng cố tiềm lực quốc phòng, an ninh, bảo đảm lợi ích quốc gia trên biển, góp phần đưa Việt Nam trở thành quốc gia mạnh về biển, giàu từ biển.

Xuân Bách