Quảng Trị: Nâng cao hiệu quả quản lý hoạt động khai thác khoáng sản

TMO - Để bảo vệ nguồn tài nguyên thiên nhiên, thời gian qua, xã Tuyên Hóa (tỉnh Quảng Trị) đã tăng cường công tác quản lý khoáng sản, đẩy mạnh tuyên truyền pháp luật và kiểm tra thực địa. Việc siết chặt hoạt động khai thác trái phép không chỉ giúp giảm thiểu tác động môi trường mà còn góp phần đảm bảo an ninh trật tự địa phương.

Tại xã Tuyên công tác quản lý tài nguyên khoáng sản đang được chính quyền địa phương đặc biệt chú trọng nhằm ngăn chặn tình trạng khai thác trái phép và bảo vệ môi trường sinh thái. Thời gian qua, UBND xã đã phối hợp chặt chẽ với các cơ quan chuyên môn của huyện tăng cường tuần tra, kiểm tra các khu vực có nguy cơ khai thác trái phép, đồng thời tuyên truyền để người dân hiểu rõ tác hại của việc khai thác tự phát đối với môi trường và đời sống cộng đồng.

 Bên cạnh đó, xã cũng đẩy mạnh quản lý, lập hồ sơ, bản đồ khoáng sản để kiểm soát chặt nguồn tài nguyên. Nhờ các biện pháp đồng bộ, tình trạng khai thác khoáng sản không phép từng bước được đẩy lùi, nhận thức của người dân được nâng cao. Đây là hướng đi trong tâm của Tuyên Hóa trong nỗ lực bảo vệ tài nguyên thiên nhiên, giữ vững an ninh trật tự và tạo nền tảng phát triển kinh tế – xã hội.

Theo thống kê, trên địa bàn xã Tuyên Hóa có 6 mỏ đá vôi làm VLXD thông thường, 3 mỏ đá vôi làm nguyên liệu sản xuất xi măng; 8 tổ chức và cá nhân được cấp giấy phép khai thác cát, 1 mỏ đất san lấp cũng đã được cấp phép.

Xác định công tác quản lý nhà nước về tài nguyên khoáng sản (TNKS) là nhiệm vụ chính trị quan trọng, UBND xã đã ban hành các văn bản chỉ đạo việc kiểm tra, giám sát và tăng cường công tác quản lý hoạt động khai thác. Lãnh đạo UBND xã Tuyên Hóa cho biết, để công tác quản lý nhà nước về TNKS đi vào nền nếp, đoàn liên ngành của xã cùng các cơ quan chức năng đã thường xuyên kiểm tra, giám sát chặt chẽ các đơn vị, cá nhân được cấp phép; kịp thời phát hiện, ngăn chặn, xử lý nghiêm các trường hợp khai thác TNKS trái phép.

Lực lượng chức năng kiểm tra hoạt động khai thác cát trên địa bàn. (Ảnh: BTT). 

Bên cạnh đó, UBND xã đẩy mạnh công tác tuyên truyền, nâng cao nhận thức, hiểu biết cho người dân về Luật Khoáng sản. Đối với các đơn vị có điểm mỏ, UBND xã yêu cầu niêm yết bản đồ khu vực và kế hoạch khai thác để Nhân dân và các cơ quan biết, giám sát. Nhờ sự quản lý chặt chẽ, các đơn vị, cá nhân khai thác TNKS trên địa bàn đều tuân thủ quy định của pháp luật;

Đồng thời thực hiện đúng theo hồ sơ đã được phê duyệt, bảo đảm an toàn giao thông, an toàn lao động và vệ sinh môi trường trong quá trình khai thác, vận chuyển. Theo chia sẻ của đơn vị doanh nghiệp khai thác khoáng sản trên địa bàn xã Tuyên Hoá cho biết, để hạn chế tối đa ảnh hưởng đến môi trường, đơn vị luôn chấp hành tốt các quy định của pháp luật về khai thác TNKS, như: Giờ nổ mìn, vận chuyển, trọng tải xe cho đến việc đầu tư hệ thống tưới phun trong toàn bộ dây chuyền sản xuất đá, xe tưới nước chuyên dụng để rửa đường, giảm bụi trong quá trình vận chuyển…Nhờ tuân thủ nghiêm túc các hoạt động khai thác TNKS nên việc sản xuất, kinh doanh của công ty ngày càng hiệu quả, quyền lợi của người lao động được quan tâm.

Hiện, công ty đang tạo việc làm thường xuyên cho 35 lao động và 40 lao động thời vụ. Năm 2024, tổng doanh thu của công ty đạt gần 23 tỷ đồng, nộp thuế nhà nước trên 1,7 tỷ đồng. Thời gian qua, UBND huyện Tuyên Hóa (cũ) và các địa phương thuộc xã Tuyên Hóa (mới) đã thực hiện nhiều biện pháp quản lý nhưng việc khai thác, vận chuyển, tập kết, kinh doanh cát, sỏi lòng sông trái phép vẫn diễn ra. Tình trạng này gây bức xúc trong dư luận, ảnh hưởng đến môi trường, thất thoát nguồn TNKS.

Cụ thể, từ tháng 7/2025 đến nay, trên địa bàn xã đã phát hiện, xử lý 5 vụ với 5 đối tượng liên quan đến khai thác, vận chuyển cát, sỏi lòng sông trái phép, tổng số tiền xử phạt và tang vật vi phạm trên 180 triệu đồng. Đơn cử, ngày 8/8/2025, thực hiện kế hoạch kiểm tra, xử lý các hành vi khai thác, vận chuyển, tập kết cát, sỏi lòng sông trái phép trên địa bàn, Công an xã Tuyên Hóa chủ trì phối hợp Đội Cảnh sát đường thủy số 2 (Phòng Cảnh sát Giao thông Công an tỉnh) tổ chức tuần tra trên sông Gianh, ngay sau đó Tổ công tác đã phát hiện 1 thuyền khai thác cát vi phạm, và yêu cầu chủ thuyền chấm dứt hành vi; đồng thời lập biên bản, củng cố hồ sơ để xử lý theo quy định của pháp luật.

Đại diện phòng Kinh tế xã Tuyên Hóa cho biết, dù UBND xã đã có nhiều nỗ lực nhưng vẫn chưa giải quyết dứt điểm tình trạng khai thác cát, sỏi trái phép trên địa bàn. Nguyên nhân do lực lượng tuần tra, kiểm soát mỏng, hoạt động kiêm nhiệm; việc huy động các lực lượng ngoài cán bộ, công chức tại xã khó khăn do thiếu kinh phí.

Các mỏ khai thác khoáng sản phải cam kết khai thác đúng trữ lượng và đảm bảo yếu tố môi trường. (Ảnh: TT). 

 Các tàu, thuyền thường khai thác cát, sỏi trái phép vào ban đêm tại các vùng giáp ranh với các xã khác nên khó khăn cho việc kiểm tra, xử lý”. Để nâng cao hiệu quả công tác quản lý nhà nước đối với TNKS trên địa bàn, xã Tuyên Hóa đã lắp đặt 4 camera dọc bờ sông để theo dõi, nắm bắt tình hình.

Lãnh đạo UBND xã Tuyên Hoá cho biết, xã đã tuyên truyền, vận động, tổ chức cho người dân, doanh nghiệp ký cam kết chấp hành việc khai thác TNKS đúng quy định, không khai thác cát, sỏi dưới lòng sông trái phép; chỉ đạo lực lượng Công an cùng đoàn liên ngành, cơ quan chức năng tăng cường tuần tra, kiểm soát việc khai thác TNKS tại các nơi được cấp phép và có nguy cơ xảy ra hoạt động khai thác, vận chuyển cát, sỏi trái phép, nếu phát hiện trường hợp nào vi phạm sẽ xử lý nghiêm.

Bảo vệ TNKS là bước đi cần thiết và kịp thời của tỉnh Quảng Trị nhằm đảm bảo phát triển kinh tế đi đôi với bảo vệ môi trường. Để cụ thể hóa mục tiêu này, UBND tỉnh Quảng Trị đã phê duyệt Kế hoạch  số 2982/QĐ-UBND về việc phê duyệt kế hoạch đấu giá quyền khai thác khoáng sản trên địa bàn tỉnh năm 2025 với 15 điểm mỏ thuộc khu vực chưa thăm dò khoáng sản, chưa bồi thường, giải phóng mặt bằng.  Kế hoạch  số 2982/QĐ-UBND  nêu rõ, các khu vực đấu giá quyền khai thác khoáng sản có 9 điểm mỏ đất làm vật liệu xây dựng, và 3 điểm mỏ cát, sỏi.

Ngoài ra còn có 1 điểm mỏ sét đổi khu vực Khe Ván. Thời gian sẽ được thực hiện trong năm 2025. Nếu các khu vực mỏ chưa thực hiện đấu giá quyền khai thác khoáng sản hết trong năm 2025 thì chuyển sang đấu giá trong các năm tiếp theo.

Việc nâng cao hiệu quả quản lý TNKS tại xã Tuyên Hóa cho thấy sự quyết tâm của chính quyền Quảng Trị trong bảo vệ nguồn tài nguyên quý giá của địa phương. Khi công tác giám sát được tăng cường, ý thức người dân được nâng lên sẽ góp phần giúp môi trường tự nhiên sẽ được phục hồi, hạn chế sạt lở và ô nhiễm nguồn nước.

Trong thời gian tới, Tuyên Hóa đặt mục tiêu tiếp tục hoàn thiện hệ thống quản lý số liệu khoáng sản, ứng dụng công nghệ để giám sát khai thác, đồng thời lồng ghép phát triển kinh tế với bảo vệ môi trường. Đây là nền tảng quan trọng giúp Tuyên Hoá nói riêng và toàn tỉnh Quảng Trị nói chung phát triển ổn định, hướng đến mục tiêu sử dụng tài nguyên hợp lý.

Trần Nam