Quảng Trị: Khai thác tiềm năng hướng tới trở thành trung tâm năng lượng sạch của khu vực

TMO - Với lợi thế về vị trí địa lý, quỹ đất và nguồn tài nguyên nắng, gió quanh năm, tỉnh Quảng Trị đặt mục tiêu phát huy tối đa tiềm năng để hình thành trung tâm năng lượng của khu vực. Các dự án điện năng lượng tái tạo được triển khai đồng bộ, tạo nền tảng vững chắc cho phát triển kinh tế – xã hội, đồng thời khẳng định vai trò của tỉnh trên bản đồ năng lượng quốc gia.

Quảng Trị đang từng bước khẳng định vị thế mới trên bản đồ năng lượng khi tập trung khai thác đồng bộ các nguồn lợi thế sẵn có. Nằm ở vị trí cửa ngõ của miền Trung, tỉnh hội tụ điều kiện thuận lợi để phát triển nhiều loại hình năng lượng, từ gió đến điện mặt trời hay thuỷ điện, nhiệt điện khí thiên nhiên hóa lỏng…

Những năm gần đây, hàng loạt dự án quy mô lớn đã được đầu tư, hình thành các cụm, khu năng lượng tập trung, góp phần gia tăng sản lượng điện và tạo động lực cho tăng trưởng kinh tế. Bên cạnh yếu tố tự nhiên, Quảng Trị còn chủ động cải thiện hạ tầng, đơn giản hóa thủ tục đầu tư và kêu gọi các doanh nghiệp chiến lược, đảm bảo tiến độ và chất lượng dự án.

Việc phát triển ngành năng lượng không chỉ đem lại nguồn thu ngân sách ổn định, tạo việc làm cho lao động địa phương mà còn giúp tỉnh từng bước hiện thực hóa mục tiêu trở thành trung tâm năng lượng của khu vực miền Trung, đóng góp tích cực vào an ninh năng lượng quốc gia.

Theo Quy hoạch phát triển điện lực quốc gia, Quy hoạch điện VIII điều chỉnh, tỉnh Quảng Trị được định hướng phát triển nguồn điện với tổng công suất đạt khoảng 14.475MW đến năm 2030 và giai đoạn 2031-2035 dự kiến bổ sung thêm 3.872,8MW. Điều này thể hiện tầm nhìn và chiến lược dài hạn của Quảng Trị trong việc phát huy lợi thế tự nhiên, đặc biệt là năng lượng gió, mặt trời, phù hợp với định hướng giảm phát thải carbon, phát triển năng lượng xanh và bền vững của Chính phủ.

Là địa phương có nắng, gió quanh năm, Quảng Trị có nhiều tiềm năng để triển khai năng lượng tái tạo. 

Theo Giám đốc Sở Công thương Quảng Trị, để hiện thực hóa mục tiêu trở thành trung tâm năng lượng của khu vực miền Trung, tỉnh đang đẩy mạnh phát triển cả nguồn điện tái tạo, nhiệt điện và hệ thống truyền tải; từng bước hoàn thiện hạ tầng năng lượng theo đúng định hướng Quy hoạch điện VIII điều chỉnh. Tính đến thời điểm hiện tại, trên địa bàn tỉnh có 1.459,8MW công suất phát điện chính thức đưa vào vận hành thương mại, gồm: 21 dự án nhà máy điện gió với tổng công suất 994MW;

Dự án thủy điện với tổng công suất 181,5MW; 4 dự án điện mặt trời mặt đất với tổng công suất 159MW (tương đương 199MWp); 1.204 hệ thống điện mặt trời mái nhà (ĐMTMN) với tổng công suất 126,7MW. Con số này minh chứng rõ nét cho hiệu quả thu hút đầu tư và việc triển khai nhanh chóng các dự án năng lượng trên địa bàn tỉnh. Đây cũng là nền tảng quan trọng để Quảng Trị khẳng định vai trò trong bản đồ năng lượng quốc gia.

Quảng Trị nằm trong khu vực có bức xạ mặt trời cao, gió biển ổn định nên hội tụ điều kiện lý tưởng để phát triển điện gió và điện mặt trời. Tỉnh cũng được Chính phủ, Bộ Công thương đánh giá là điểm sáng trong chuyển dịch năng lượng sạch. Ngoài tiềm năng tự nhiên, thời gian qua, UBND tỉnh luôn đồng hành và có chính sách trong việc hỗ trợ giải phóng mặt bằng, đầu tư hạ tầng truyền tải, cải cách thủ tục hành chính nhằm thu hút nhà đầu tư lớn trong và ngoài nước.

Hiện tại, trên địa bàn tỉnh có các dự án nguồn điện, lưới điện truyền tải đã được cấp chủ trương đầu tư và đang triển khai thực hiện có tiến độ vận hành đến năm 2030, gồm: Về nhiệt điện than có dự án Nhà máy Nhiệt điện Quảng Trạch 1 do Tập đoàn Điện lực Việt Nam làm chủ đầu tư, công suất 1.403MW, mỗi năm cung cấp khoảng 8,5 tỷ kWh. Hiện dự án đang thi công gấp rút để đốt dầu chạy thử vào ngày 19/8/2025, dự kiến vận hành thương mại vào tháng 5/2026.

Nhiệt điện khí thiên nhiên hóa lỏng (LNG) và khí tự nhiên có các dự án: LNG Hải Lăng 1 có công suất 1.500MW, cung cấp khoảng 9,75 tỷ kWh/năm, dự kiến vận hành thương mại giai đoạn 2028-2029; LNG Quảng Trạch 2 có công suất 1.500MW, đang lập báo cáo nghiên cứu khả thi, dự kiến vận hành vào năm 2030; Nhà máy Nhiệt điện khí chu trình hỗn hợp Quảng Trị công suất 340MW, dự kiến vận hành năm 2030.

Về điện gió, hiện trên địa bàn tỉnh có 11 dự án đã được cấp chủ trương đầu tư và đang triển khai đầu tư với tổng công suất 424MW; trong đó, có 3 dự án với tổng công suất 108MW sẽ đưa vào vận hành vào cuối quý III/2025, các dự án còn lại sẽ đưa vào vận hành trong năm 2026, 2027.

Quảng Trị cũng có nhiều tiềm năng về thuỷ điện. (Ảnh: TH). 

Lãnh đạo Sở Công Thương cho biết thêm, về thủy điện có dự án La Trọng với công suất 22MW, dự kiến vận hành tháng 10/2025 và 7 dự án nhỏ với tổng công suất 93MW đang tổ chức thi công, dự kiến hoàn thành vào năm 2026, 2027. Điện rác có dự án hợp phần phát điện của Nhà máy xử lý rác thải và phân bón khoáng hữu cơ, công suất 17MW. Đây là điểm sáng về tích hợp năng lượng-môi trường tại tỉnh.

Cùng với nguồn điện, Quảng Trị đang triển khai đồng bộ hệ thống truyền tải, bảo đảm giải tỏa công suất các dự án điện lớn, như: Dự án Trạm biến áp 500kV Quảng Trị và đường dây đấu nối tại xã Diên Sanh, dự kiến hoàn thành quý III/2025; cụm dự án 500kV Lao Bảo - Quảng Trị 2 dự kiến hoàn thành năm 2027; trạm biến áp 110kV-63MVA Mỹ Thủy và đường dây 110kV Diên Sanh-Mỹ Thủy dự kiến tiến độ hoàn thành, đóng điện vận hành trong quý IV/2026. Với chiến lược phát triển năng lượng rõ ràng và tầm nhìn dài hạn, Quảng Trị đang từng bước tiến gần mục tiêu trở thành trung tâm năng lượng của khu vực.

Sự kết hợp hài hòa giữa tiềm năng tự nhiên, hạ tầng được đầu tư đồng bộ và chính sách thu hút đầu tư cởi mở đã tạo nên nền tảng vững chắc cho ngành năng lượng của tỉnh bứt phá. Các dự án điện gió, điện mặt trời, thủy điện và điện khí không chỉ đáp ứng nhu cầu tiêu thụ trong nước mà còn mở ra cơ hội xuất khẩu, gia tăng giá trị kinh tế.

Song song với đó, việc phát triển năng lượng xanh, sạch còn góp phần giảm phát thải, bảo vệ môi trường và hướng tới mục tiêu tăng trưởng bền vững. Trong tương lai, khi các dự án trọng điểm hoàn thiện và đi vào vận hành ổn định, Quảng Trị sẽ không chỉ đóng vai trò là nguồn cung năng lượng quan trọng, mà còn khẳng định vị thế trên bản đồ năng lượng quốc gia, góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế – xã hội của tỉnh và khu vực.

Huyền Anh