Quảng Ngãi: Tăng cường kiểm tra giám sát, ổn định giá cát

TMO - Trước nhu cầu cát xây dựng tăng cao, thời gian qua, tỉnh Quảng Ngãi chú trọng siết chặt công tác quản lý, tăng cường giám sát việc kinh doanh và hoạt động khai thác. Những nỗ lực này nhằm giữ thị trường ổn định, hạn chế rủi ro khan hiếm cục bộ, bảo đảm quyền lợi cho người tiêu dùng.

Tỉnh Quảng Ngãi đã triển khai nhiều biện pháp quyết liệt nhằm ổn định giá cát xây dựng, đáp ứng nhu cầu phát triển hạ tầng và đô thị. Trước thực trạng giá cát có dấu hiệu biến động, các cơ quan chức năng tăng cường kiểm tra hoạt động khai thác, quản lý chặt khâu vận chuyển, kinh doanh để ngăn chặn tình trạng đầu cơ, găm hàng.

Đặc biệt, tỉnh yêu cầu các mỏ khai thác niêm yết giá công khai, minh bạch, đồng thời theo dõi sát nguồn cung để kịp thời có giải pháp điều tiết. Chính quyền địa phương cũng khuyến khích doanh nghiệp khai thác đúng công suất được cấp phép, không vượt trữ lượng nhằm tránh ảnh hưởng đến môi trường và nguồn tài nguyên.

Song song đó, lực lượng quản lý thị trường phối hợp với các ngành liên quan xử lý nghiêm các hành vi vi phạm. Nhờ vậy, giá cát trên địa bàn từng bước được kiểm soát, góp phần bảo đảm tiến độ nhiều dự án xây dựng, đồng thời giảm áp lực chi phí cho người dân và doanh nghiệp.

Là một trong những tỉnh có trữ lượng cát lớn nhất cả nước, những năm trước, Quảng Ngãi có ít mỏ được cấp phép do thủ tục cấp phép kéo dài… Nhiều doanh nghiệp trúng đấu giá mỏ cát tăng gấp hàng trăm lần so với giá khởi điểm, nên buộc phải bán giá cao... Tuy nhiên, từ đầu năm 2025 đến nay, giá cát ở Quảng Ngãi đã được giữ ổn định, trong khi các địa phương lân cận như Đà Nẵng, giá cát cao kỷ lục với khoảng 800.000/m3. Theo lãnh đạo Sở Nông nghiệp và Môi trường Quảng Ngãi (NNMT), trước đây, có tình trạng các doanh nghiệp khi tham gia đấu giá đã đẩy giá lên thật cao đến khi trúng đấu giá thì lại bỏ mỏ, không khai thác.

Vì vậy, cơ quan chức năng phải mất ít nhất 6 tháng để tổ chức đấu giá lại, gây lãng phí thời gian và thiếu hụt nguồn vật liệu cung cấp cho thị trường, giá cả leo thang, ảnh hưởng đến các công trình xây dựng đang thi công và người dân có nhu cầu sử dụng. Bên cạnh đó, các doanh nghiệp không có nhu cầu sử dụng có thể thao túng, đẩy giá mỏ khoáng sản lên cao bất thường ở các buổi đấu giá.

Quảng Ngãi đẩy mạnh kiểm tra, giám sát hoạt động khai thác, kinh doanh cát để ổn định thị trường, đảm bảo nhu cầu vật liệu xây dựng cho các công trình trọng điểm. (Ảnh: BCP). 

Hoặc có hiện tượng các doanh nghiệp mặc cả, thỏa thuận với các doanh nghiệp có nhu cầu thực sự để vụ lợi. Để phòng tránh tình trạng trên, năm 2025, đơn vị đã đưa ra tiêu chí phù hợp hơn để lựa chọn các doanh nghiệp có nhu cầu sử dụng mỏ khoáng sản thật sự, chứng minh được năng lực tài chính, thiết bị, con người… tham gia đấu giá.

Đặc biệt, Sở NNMT đã mời lực lượng Công an giám sát sâu vào quá trình đấu thầu, nếu thấy hiện tượng thao túng, đẩy giá đấu thầu lên cao bất thường, sẽ xử lý tại chỗ. Cũng theo lãnh đạo Sở NNMT, nếu các doanh nghiệp tham gia trúng thầu nhưng bỏ thầu, đơn vị sẽ tham mưu cho UBND tỉnh Quảng Ngãi có chế tài xử phạt hành chính, cấm tham gia đấu thầu từ 6 tháng đến 5 năm…Lãnh đạo Sở Xây dựng tỉnh Quảng Ngãi  cho biết, giá và nguồn cung cấp cát xây dựng trên địa bàn tỉnh Quảng Ngãi vẫn được giữ ổn định.

Sở Xây dựng yêu cầu các chủ mỏ cát phải niêm yết công khai tại mỏ, do đó các chủ mỏ không được phép tùy tiện tăng giá. Hiện Sở Xây dựng chưa phát hiện chủ mỏ nào tự tăng giá bán so với giá niêm yết. Theo Sở NNMT tỉnh Quảng Ngãi, hiện toàn tỉnh có 135 điểm mỏ khoáng sản được cấp phép và đang hoạt động khai thác, trong đó khu vực phía đông có 74 điểm mỏ và phía Tây 64 điểm mỏ.

Bên cạnh đó, có 37 điểm mỏ trúng đấu giá quyền khai thác khoáng sản, các tổ chức, cá nhân đang thực hiện thủ tục pháp lý để cấp giấy phép khai thác. Từ đầu tháng 1/2025 đến nay, Sở NNMT đã tham mưu UBND tỉnh cấp 20 giấy phép thăm dò khoáng sản; công nhận kết quả thăm dò của 4 báo cáo kết quả thăm dò khoáng sản; cấp 10 giấy phép khai thác khoáng sản; gia hạn 8 giấy phép khai thác khoáng sản...

Mới đây, Sở NNMT phối hợp tổ chức thành công 2 đợt đấu giá các mỏ khoáng sản làm vật liệu xây dựng thông thường và tham mưu UBND tỉnh phê duyệt kết quả trúng đấu giá đợt 1. Đối với phiên đấu giá đợt 2 được tổ chức vào ngày 5/9/2025, có 13 doanh nghiệp trúng quyền khai thác khoáng sản tại 13/15 mỏ khoáng sản, hiện nay Sở NNMT đang hoàn thiện thủ tục để thông báo kết quả.

Việc đấu giá cùng lúc nhiều điểm mỏ với trữ lượng và chủng loại đa dạng, phân bổ rộng, góp phần đáp ứng nguồn vật liệu cho thị trường, đảm bảo tiến độ thi công các công trình, dự án.

Quảng Ngãi mới đây đã đấu giá thành công mỏ khoáng sản làm vật liệu xây dựng thông thường, góp phần hạn chế tình trạng khan hiếm cát. (Ảnh minh hoạ). 

Đáng chú ý, UBND tỉnh Quảng Ngãi vừa ban hành Công văn số 2845/UBND-NNMT về việc triển khai các hoạt động đấu giá khai thác khoáng sản trên địa bàn. Công văn yêu cầu cầu Sở Nông nghiệp và Môi trường chủ trì, phối hợp các Sở ngành, đơn vị liên quan tiếp tục rà soát các nội dung, trình tự, thủ tục tổ chức đấu giá quyền khai thác khoáng sản trên địa bàn tỉnh, đảm bảo chặt chẽ, đúng theo quy định pháp luật, nhất là việc công khai, minh bạch, đảm bảo tính cạnh tranh đối với việc đấu giá quyền khai thác khoáng sản; đồng thời khuyến khích ứng dụng công nghệ thông tin, tổ chức đấu giá trực tuyến để không xảy ra tiêu cực…

Việc Quảng Ngãi kiên quyết tăng cường kiểm tra, giám sát để giữ ổn định giá cát cho thấy quyết tâm của tỉnh trong quản lý nguồn tài nguyên và bình ổn thị trường vật liệu xây dựng. Những nỗ lực này không chỉ giúp ngăn chặn tình trạng thao túng giá, hạn chế lợi dụng khan hiếm để trục lợi mà còn tạo môi trường kinh doanh minh bạch, công bằng.

Ổn định giá cát cũng góp phần đảm bảo tiến độ các dự án trọng điểm, hỗ trợ phát triển hạ tầng, từ đó thúc đẩy kinh tế – xã hội địa phương. Về lâu dài, tỉnh Quảng Ngãi cần tiếp tục duy trì cơ chế giám sát chặt chẽ, đồng thời khuyến khích áp dụng công nghệ trong quản lý khai thác, vận chuyển cát để tăng hiệu quả và tính bền vững.

Văn Thuỷ