Quảng Ngãi: Khai thác tối đa hiệu quả hệ thống quan trắc môi trường tự động

TMO - Thời gian qua, tỉnh Quảng Ngãi đang tận dụng tối đa hiệu quả hệ thống quan trắc môi trường tự động nhằm kiểm soát ô nhiễm, minh bạch dữ liệu và hỗ trợ cơ quan chức năng trong việc triển khai các chính sách bảo vệ môi trường, phù hợp với thực tế tại các địa phương.

Trong những năm gần đây, Quảng Ngãi đã chú trọng đầu tư, mở rộng hệ thống quan trắc môi trường tự động tại các khu công nghiệp, khu xử lý chất thải và vùng dân cư tập trung. Hệ thống này được kết nối trực tuyến với Sở Nông nghiệp và Môi trường, cho phép giám sát liên tục các thông số như chất lượng nước, không khí, tiếng ồn, khí thải…

Việc áp dụng công nghệ hiện đại giúp địa phương kịp thời phát hiện những bất thường trong hoạt động sản xuất, xử lý vi phạm và cảnh báo sớm nguy cơ ô nhiễm. Ngoài ra, dữ liệu quan trắc được công khai minh bạch, tạo điều kiện để người dân và doanh nghiệp cùng tham gia giám sát, nâng cao ý thức bảo vệ môi trường.

Nhờ đó, công tác quản lý tài nguyên, kiểm soát ô nhiễm tại Quảng Ngãi ngày càng hiệu quả hơn. Theo Sở Nông nghiệp và Môi trường (NN&MT) Quảng Ngãi, hệ thống quan trắc môi trường tự động, liên tục không chỉ giúp cơ quan quản lý nhà nước giám sát chặt chẽ, phát hiện sớm các hành vi vi phạm môi trường, mà còn nâng cao nhận thức BVMT của doanh nghiệp (DN), cơ sở sản xuất. Trên cơ sở đó, nhiều DN đã chú trọng đầu tư, vận hành, bảo trì, bảo dưỡng hệ thống xử lý môi trường đảm bảo đạt yêu cầu trước khi phát thải ra môi trường.

Đồng thời, tối ưu quy trình sản xuất, góp phần giảm thiểu và phòng ngừa sự cố môi trường. Lãnh đạo Sở NN&MT cho rằng, việc lắp đặt, sử dụng hệ thống quan trắc môi trường tự động, liên tục thể hiện tính chủ động trong công tác quản lý, BVMT, phục vụ kịp thời cho việc đánh giá, xử lý môi trường, công khai thông tin đến người dân. Mặt khác, việc vận hành hiệu quả hệ thống quan trắc tự động, liên tục cũng giúp minh bạch, công khai thông tin, tạo điều kiện để người dân phối hợp theo dõi, giám sát về chất lượng môi trường.

Đến nay, ngoài Hệ thống tiếp nhận, quản lý dữ liệu quan trắc môi trường tự động, liên tục do Sở NN&MT vận hành, toàn tỉnh hiện có 56 trạm quan trắc tự động (nước thải 33 trạm, khí thải 22 trạm, nước mặt 1 trạm) của 19 DN đầu tư lắp đặt.

Các trạm quan trắc kết nối, truyền dữ liệu về Sở NN&MT và Bộ NN&MT để theo dõi, giám sát. Điều này giúp cơ quan chức năng kiểm soát liên tục, tự động các hoạt động phát thải của DN, kịp thời đưa ra các biện pháp xử lý, ngăn chặn hoạt động phát thải vượt giới hạn cho phép. Tuy nhiên, số DN, cơ sở trên địa bàn tỉnh lắp đặt trạm quan trắc tự động môi trường còn ít.

Các trạm quan trắc môi trường tự động giúp cơ quan quản lý nhà nước của tỉnh Quảng Ngãi giám sát chặt chẽ, phát hiện sớm các hành vi vi phạm môi trường. (Ảnh: Internet).

Do đó, Sở NN&MT cần tăng cường thanh, kiểm tra, giám sát và đôn đốc các đơn vị khẩn trương lắp đặt quan trắc theo quy định. Thực hiện Chỉ thị số 20/CT-TTg ngày 12/7/2025 của Thủ tướng Chính phủ về đẩy mạnh công tác BVMT trong thời kỳ mới, UBND tỉnh yêu cầu Sở NN&MT công khai danh sách các cơ sở sản xuất phải lắp đặt, đã lắp đặt, chưa lắp đặt thiết bị quan trắc môi trường tự động, liên tục trên các phương tiện thông tin đại chúng và cổng thông tin điện tử tỉnh. Đồng thời có biện pháp xử lý đối với các chủ đầu tư dự án, cơ sở, khu sản xuất, kinh doanh, dịch vụ tập trung, cụm công nghiệp chưa thực hiện đúng quy định về Bảo vệ môi trường.

Đối với ngành nông nghiệp, để triển khai hiệu quả mục tiêu trên cùng với việc đẩy mạnh sản xuất, Quảng Ngãi chú trọng công tác quan trắc, cảnh báo môi trường đối với hoạt động nuôi trồng thủy sản tại các địa phương. Theo đó, Chủ tịch UBND tỉnh giao Sở Nông nghiệp và Môi trường chủ trì, phối hợp chặt chẽ với các đơn vị liên quan triển khai hiệu quả kế hoạch quan trắc môi trường phục vụ nuôi trồng thủy sản trên địa bàn tỉnh.

Sở Nông nghiệp và Môi trường hàng năm rà soát, bổ sung các điểm, thông số và tần suất quan trắc, đảm bảo phù hợp với tình hình sản xuất thực tế và bám sát các chương trình, văn bản hướng dẫn của Bộ Nông nghiệp và Môi trường. Đồng thời, tham mưu UBND tỉnh ban hành kế hoạch cụ thể về công tác quan trắc, cảnh báo môi trường trong nuôi trồng thủy sản…

Việc khai thác tối đa hiệu quả hệ thống quan trắc môi trường tự động không chỉ giúp Quảng Ngãi chủ động kiểm soát các nguồn gây ô nhiễm mà còn mở ra hướng quản lý môi trường hiện đại, minh bạch và bền vững. Dữ liệu được thu thập liên tục, chính xác giúp cơ quan chức năng có cơ sở khoa học để đánh giá tác động môi trường, kịp thời xử lý sự cố và hoạch định chính sách phù hợp.

Đồng thời, việc công khai thông tin góp phần nâng cao trách nhiệm của doanh nghiệp trong tuân thủ quy định về bảo vệ môi trường, đồng hành cùng chính quyền trong nỗ lực phát triển kinh tế xanh. Với định hướng chuyển đổi số trong quản lý tài nguyên và môi trường, Quảng Ngãi đang từng bước khẳng định sự tiên phong trong ứng dụng công nghệ hiện đại để bảo vệ môi trường, từ đó hướng tới mục tiêu phát triển bền vững, hài hòa giữa kinh tế – xã hội và thiên nhiên.

Thanh Hoa