Phát triển nghề nuôi tôm theo hướng công nghệ cao

TMO - Thời gian gần đây, nông dân tỉnh Ninh Bình đã chuyển dần từ nuôi tôm truyền thống sang nuôi tôm thâm canh ứng dụng công nghệ cao, mang lại hiệu quả kinh tế ổn định. Trong đó, nhiều mô hình ứng dụng nuôi tôm công nghệ cao mang lại lợi nhuận hàng tỷ đồng và giảm phát thải, hướng đến phát triển nghề nuôi tôm theo hướngbền vững.

Tỉnh Ninh Bình xác định, khoa học công nghệ là nền tảng của quá trình phát triển và là khâu đột phá để nâng cao năng suất, sản lượng cũng như giá trị ngành tôm. Do đó, tỉnh chủ trương phát triển ngành tôm theo hướng hợp tác liên kết chuỗi giá trị sản phẩm từ sản xuất nguyên liệu đến chế biến tiêu thụ, gắn với xây dựng thương hiệu và mở rộng thị trường tiêu thụ sản phẩm, nhằm nâng cao hiệu quả tối ưu cho sản phẩm thủy sản.

Do đó, tỉnh Ninh Bình đã và đang áp dụng khoa học công nghệ trong nuôi tôm góp phần nâng cao hiệu quả kinh tế, hạn chế ô nhiễm môi trường. Những đột phá trong công nghệ nuôi tôm đã từng bước đối phó với biến đổi khí hậu, kiểm soát dịch bệnh, cho tỷ lệ thành công cao. Nắm bắt được nhu cầu của thị trường, một số người dân tại  xã Kim Hải, huyện Kim Sơn đã bỏ ra hàng tỷ đồng đầu tư xây dựng mô hình nuôi tôm công nghệ cao với hệ thống nhà kính một cách bài bản trên diện tích 2.200 m2.

Nếu như trước kia, với cách nuôi truyền thống, mỗi năm cũng chỉ thu hoạch được 1 vụ, giờ đây nhờ áp dụng các biện pháp kỹ thuật nuôi tôm công nghệ cao, mỗi năm gia đình này thu hoạch được 3 vụ. Với sản lượng 6-8 tấn/vụ, doanh thu ước đạt khoảng 4-5 tỷ đồng/năm. Nhờ sản xuất trái vụ cộng thêm việc tôm được nuôi theo quy trình an toàn sinh học, sử dụng các chế phẩm sinh học, hoàn toàn không có kháng sinh và hóa chất nên sản phẩm đầu ra tiêu thụ dễ dàng và giá bán cao hơn so với tôm nuôi thông thường.

So với các ao nuôi đối chứng bên ngoài với cùng một đàn tôm giống và cùng một quy trình xử lý như nhau, tôm nuôi trong nhà kính có hệ số sử dụng thức ăn tốt hơn, năng suất cao hơn, thời gian nuôi ngắn hơn. Với hệ thống quản lý tự động, điều khiển từ xa, mô hình nuôi tôm ứng dụng công nghệ cao của một gia đình khác thuộc khối 1, thị trấn Bình Minh, huyện Kim Sơn cũng cho hiệu quả kinh tế cao. Tuy nhiên, với mô hình này, càng về sau càng gặp khó khăn do nhiều yếu tố, nhất là vấn đề dịch bệnh.

Sau khi tham quan học hỏi một số mô hình nuôi tôm công nghệ cao trong nhà kính của một số hộ quanh vùng, người dân đã quyết định cải tạo lại khu nuôi, làm 4 nhà kính với diện tích 2.000 m2. Với khí hậu miền Bắc, tôm quảng canh chỉ nuôi được 1 vụ chính, 1 vụ phụ; trong đó, vụ phụ bấp bênh vì thường vào mùa mưa bão.

Bên cạnh đó, nuôi tôm quảng canh mật độ thả tôm giống thưa, sản lượng thấp do chịu tác động lớn bởi thời tiết, hơn nữa giá cả thường bấp bênh, dễ bị ép giá do vào chính vụ. Nuôi tôm công nghệ cao, không chỉ giúp người nuôi chủ động thời vụ mà thay vì sử dụng thuốc kháng sinh, người nuôi bắt buộc phải sử dụng men vi sinh để phòng trừ dịch bệnh.

Không những hạn chế được dịch bệnh, người nuôi còn có được sản phẩm tôm sạch, không có dư lượng kháng sinh. Nhận thấy tiềm năng lớn của thị trường tôm vụ Đông, người nuôi tôm ven biển huyện Kim Sơn đã tìm tòi, nghiên cứu và đưa vào ứng dụng công nghệ nuôi tôm trong nhà kính cho thu nhập từ 9-10 tỷ đồng/ha.

Mô hình nuôi tôm công nghệ cao này được triển khai từ năm 2016 với quy mô ban đầu chỉ 0,6 ha, đến nay, diện tích nuôi tôm công nghệ cao của huyện Kim Sơn đã phát triển lên gần 75 ha. Đại diện Trạm Thủy sản, Chi cục Thủy sản tỉnh Ninh Bình cho biết, khắc phục thách thức từ thời tiết, rủi ro của dịch bệnh và ô nhiễm môi trường, người nuôi tôm tại Kim Sơn đã có nhiều cách làm khác nhau, tuy nhiên, mô hình xây dựng nhà kính được đánh giá là ưu việt nhất và đang được nhiều hộ dân ưu tiên áp dụng.

Thu hoạch tôm nuôi ứng dụng công nghệ cao hiệu quả tại tỉnh Ninh Bình. (Ảnh minh hoạ: HT).

Để giúp bà con chăn nuôi an toàn, trước khi bước vào vụ Đông, ngành chuyên môn đã phối hợp với địa phương tổ chức tập huấn cho các hộ nuôi về phương pháp nuôi, xử lý ao đầm, phòng chống dịch bệnh cũng như thường xuyên lấy mẫu quan trắc môi trường đất, nước, thông báo rộng rãi kết quả để làm cơ sở cho bà con có biện pháp xử lý phù hợp. Kim Sơn là địa phương ven biển duy nhất của tỉnh Ninh Bình, có diện tích mặt nước lớn với nhiều lợi thế nuôi trồng thủy sản, mở ra hướng phát triển an toàn, bền vững, đem lại thu nhập cao cho người dân nơi đây.

Để phát triển thủy sản theo hướng bền vững, Kim Sơn đã tích cực tuyên truyền cho người dân phát triển các mô hình sản xuất thâm canh ứng dụng công nghệ cao như: Sử dụng nhà kính nuôi 3 vụ/năm; dùng chế phẩm vi sinh cải tạo môi trường nuôi; sử dụng hệ thống sục khí để tăng mật độ con nuôi…Các mô hình này đều đem lại hiệu quả kinh tế cao hơn nhiều lần so với nuôi quảng canh truyền thống.

Nếu trước đây nuôi tôm quảng canh chỉ thu được 2 tấn/ha nhưng khi ứng dụng công nghệ cao năng suất có thể đạt trung bình hơn 10 tấn/ha và có thể nuôi 3 vụ/năm, chất lượng con tôm luôn được đảm bảo. Các mô hình nuôi tôm thâm canh, siêu thâm canh ứng dụng công nghệ cao đã góp phần thay đổi bộ mặt ngành thủy sản tỉnh Ninh Bình. Để đảm bảo xây dựng vùng nuôi bài bản, ổn định, hạn chế dịch bệnh, chính quyền địa phương và Chi cục Thủy sản Ninh Bình đã hướng dẫn và xây dựng các quy trình xử lý nước đầu vào và đầu ra.

Đối với các mô hình nuôi thâm canh, đều được thực hiện theo quy trình tuần hoàn, khép kín, sử dụng công nghệ vi sinh để đảm bảo môi trường nuôi an toàn. Hàng năm, Chi cục Thủy sản thường xuyên phối hợp với huyện Kim Sơn cử cán bộ xuống cơ sở để hỗ trợ, hướng dẫn cho bà con về kỹ thuật, quy trình sản xuất và phương pháp phòng trừ dịch bệnh.

 Đồng thời đẩy mạnh tuyên truyền cho người dân phát triển các mô hình sản xuất thâm canh ứng dụng công nghệ cao, đẩy nhanh hoàn thiện các vùng an toàn dịch bệnh góp phần đem lại hiệu quả kinh tế cao hơn nhiều lần so với nuôi quảng canh truyền thống. Theo kế hoạch phát triển sản xuất nuôi tôm của Ninh Bình đến năm 2025 được UBND tỉnh phê duyệt thì sản xuất nuôi tôm của tỉnh đặt mục tiêu đến năm 2025 đạt diện tích 2.500 ha, sản lượng 2.500 tấn và giá trị sản xuất tôm đạt 234 tỷ đồng (theo giá so sánh năm 2010).

Để đạt được mục tiêu này, việc ứng dụng công nghệ cao vào sản xuất được xác định là khâu đột phá. Đồng thời, tỉnh Ninh Bình tiếp tục thực hiện Nghị định số 67/2014/NĐ-CP ngày 7/7/2014 của Chính phủ về chính sách phát triển thủy sản. Hiện nghề nuôi tôm của Ninh Bình vẫn giữ vững tốc độ phát triển khá bền vững. Nhiều mô hình nuôi tôm công nghệ cao mang lại hiệu quả rất lớn, đáp ứng nhu cầu thị trường.

Trong thời gian tới, theo khuyến cáo các cơ quan chuyên môn, nhà khoa học nông dân cần tiếp tục sử dụng các giải pháp về mặt kỹ thuật, sử dụng các công nghệ nuôi, sử dụng các chế phẩm, các công nghệ sinh học, công nghệ cao trong phát triển nuôi tôm bền vững nhằm giảm chi phí sản xuất đầu vào.

Đồng thời, quản lý tốt môi trường nuôi tôm, dịch bệnh. Từ đó, có thể tổ chức sản xuất một cách hiệu quả nhất là ứng dụng công nghệ cao để nâng cao năng suất, chất lượng, giảm phát thải ra môi trường và phát triển bền vững.

Hải Yến