Phát triển du lịch gắn với làng nghề truyền thống

TMO - Hà Nội là vùng đất có nhiều làng nghề được hình thành từ hàng trăm năm, các làng nghề không chỉ mang lại sinh kế ổn định cho người dân địa phương mà còn góp phần quảng bá rộng rãi, đưa ngành du lịch của thành phố phát triển. Tại xã Quảng Phú Cầu (huyện Ứng Hòa) – làng nghề làm tăm hương là một trong những ví dụ điển hình trong phát triển du lịch gắn với làng nghề truyền thống.

Theo thống kê của Hiệp hội Làng nghề Việt Nam, Hà Nội là địa phương tập trung số lượng làng nghề lớn nhất cả nước với 1.350 làng nghề và làng có nghề. Trong đó, có 331 làng nghề, nghề truyền thống và làng nghề truyền thống đã được UBND thành phố Hà Nội công nhận, thuộc địa bàn 25 quận, huyện, thị xã.

Làng nghề đã và đang góp phần phát triển kinh tế nông thôn, tạo công ăn việc làm và tăng thu nhập cho người dân, đồng thời là nơi chứa đựng các giá trị về văn hóa truyền thống và các di sản văn hóa khác vốn là nguồn tài nguyên vô giá để phát triển thủ công mỹ nghệ và du lịch văn hóa, vốn là lĩnh vực cấu thành nên ngành công nghiệp văn hóa.

Tại xã Quảng Phú Cầu – nơi có làng nghề làm tăm hương truyền thống đã mang những bản sắc riêng, góp phần phát triển ngành du lịch của Thủ đô văn hiến. Cách trung tâm Hà Nội khoảng 35 km về phía nam thành phố. Xã Quảng Phú Cầu (huyện Ứng Hoà, TP. Hà Nội) có 6 thôn: Xà Cầu, Quảng Nguyên, Phú Lương Thượng, Phú Lương Hạ, Cầu Bầu và Đạo Tú.

Thời gian gần đây, làng tăm hương Quảng Phú Cầu trở thành địa chỉ du lịch ở ngoại thành Hà Nội bởi vẻ đẹp bình yên với những sắc màu rực rỡ của tăm hương. Đến đây, du khách sẽ có những bức ảnh đẹp không khác gì những làng hương nổi tiếng ở  tỉnh Thừa Thiên - Huế. Theo các cao niên trong làng, nghề hương truyền thống ở xã đã có khoảng hơn 100 năm tuổi với sản phẩm chính là chân hương, tăm hương.

Sau này, để phục vụ nhu cầu thị trường, bà con mới làm thêm các sản phẩm khác như hương thành phẩm, tăm tre, chổi tre…Chủ một cơ sở sản xuất hương sạch, tại xã Quảng Phú Cầu cho biết, bên cạnh màu đỏ, màu vàng đơn thuần, người dân đã tìm hiểu và sử dụng những nguyên liệu tự nhiên để giúp chân hương có được nhiều màu sắc nổi bật, tươi mới. Trước đây, để làm ra được những que hương, người thợ phải thực hiện các công đoạn hoàn toàn thủ công.

Nghề làm hương tại Quảng Phú Cầu đã hình thành từ lâu. (Ảnh minh hoạ: TD).

Những năm trở lại đây, nhiều hộ gia đình làm hương đã quyết định đầu tư máy móc hiện đại giúp tăng hiệu quả công việc. Nếu trước đây, những cây nứa, vầu sẽ được người thợ chẻ, tuốt và vót bằng tay. Điều này khiến người dân tốn nhiều nhân lực, hiệu quả đem lại không cao.

Bây giờ đơn đặt hàng ngày càng nhiều, nếu không áp dụng công nghệ hiện đại vào hỗ trợ sản xuất để tăng năng suất, khó đáp ứng hết các đơn hàng trong và ngoài nước. Bên cạnh đó người dân còn thường xuyên tham gia cùng xã giới thiệu sản phẩm nghề truyền thống tại các hội chợ, festival làng nghề, giới thiệu sản phẩm OCOP do Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Hà Nội, Văn phòng Điều phối Chương trình xây dựng nông thôn mới TP Hà Nội, Sở Du lịch Hà Nội tổ chức giới thiệu hình ảnh làng nghề hương.

Từ đó, nhiều người dần biết đến làng nghề hương Quảng Phú Cầu và thu hút đông khách hơn. Hiện nay, việc duy trì làm tăm hương tại xã Quảng Phú Cầu không chỉ mang đến sự ổn định về kinh tế mà còn đang tạo nên một diện mạo mới cho xã.

Theo đó, đến với Quảng Phú Cầu, du khách sẽ được trải nghiệm xem người dân vót tre, nhuộm chân hương với đủ màu sắc và phơi tăm hương ở sân đình, trên đường làng. Để thu hút khách du lịch, sân đình Cầu Bầu đã trở thành không gian quảng bá, giới thiệu sản phẩm tăm hương của Quảng Phú Cầu.

Nhiều gia đình làm hương tại Quảng Phú Cầu đã tổ chức khu vực phơi, bày tăm hương với nhiều hình đẹp mắt. (Ảnh minh hoạ: TD). 

Nhiều gia đình trong xã cũng tổ chức khu vực phơi, bày tăm hương với nhiều hình đẹp mắt như: Hình Quốc kỳ, hình bản đồ Việt Nam...Lãnh đạo UBND xã Quảng Phú Cầu cho biết, sức hút từ hoạt động du lịch khiến bà con thay đổi tư duy làm làng nghề. Người dân ý thức hơn trong việc giữ gìn vệ sinh đường làng ngõ xóm, trang trí khu vực phơi, bày tăm hương đẹp mắt.

Điều này cũng thúc đẩy quá trình xây dựng nông thôn mới của xã. Để bảo vệ môi trường, UBND xã cũng phối hợp với công ty môi trường thu gom phế liệu, rác thải; đồng thời, giao các tổ tự quản, các hộ tham gia di chuyển rác không tái chế được về nơi thu gom.

Xã Quảng Phú Cầu đã xây dựng các phương án giảm thiểu tối đa tình trạng gây ô nhiễm môi trường như tuyên truyền về quy định bảo vệ môi trường trong nhân dân, xử phạt nghiêm đối với các hành vi đốt rác, xả thải rác không đúng quy định. Theo UBND huyện Ứng Hòa, làng hương Quảng Phú Cầu đang trở thành một trong những điểm du lịch chính của huyện.

Huyện đang tập trung đầu tư hạ tầng, đường sá, cải tạo cảnh quan, không gian... để tăng sức hấp dẫn cho du khách tại xã Quảng Phú Cầu. Trong năm 2024, huyện Ứng Hoà đã phối hợp với Sở Du lịch Hà Nội ra mắt tuyến du lịch trung tâm Hà Nội - Thanh Oai - Ứng Hòa - Mỹ Đức với chủ đề “Con đường di sản Nam Thăng Long - Hà Nội”.

Trong tuyến du lịch này, làng tăm hương Quảng Phú Cầu sẽ là một trong những điểm nhấn, kết nối giữa các địa phương trong vùng. Lãnh đạo Sở Du lịch Hà Nội thông tin, Hà Nội có tiềm năng và lợi thế để phát triển du lịch nông nghiệp, nông thôn. Bên cạnh đó, với số lượng nghề và làng nghề truyền thống phong phú, có giá trị đối với hoạt động du lịch, Hà Nội đang hướng tới mục tiêu phát triển du lịch nông nghiệp, nông thôn theo hướng du lịch xanh, có trách nhiệm và bền vững.

Trong đó mô hình làng nghề với nền tảng là việc xây dựng nông thôn mới đã được các đơn vị làm du lịch tư vấn cho người dân xã Quảng Phú Cầu khai thác mang lại hiệu quả. Theo Phòng Văn hóa - Thông tin huyện Ứng Hòa, tới đây, địa phương sẽ hoàn thiện, nâng cấp hạ tầng, môi trường, cảnh quan, các khu giới thiệu sản phẩm OCOP tại Quảng Phú Cầu để hấp dẫn du khách hơn.

Với thế mạnh và tiềm năng vốn có, huyện Ứng Hoà nói chung và xã Quảng Phú Cầu nói riêng đã và đang tập trung đẩy mạnh liên kết các địa phương có lợi thế về du lịch, đồng thời liên kết trao đổi học hỏi kinh nghiệm với các điểm du lịch khác trên địa bàn. Phát triển làng nghề gắn với du lịch là hướng đi tất yếu để vừa giữ gìn những giá trị văn hóa đặc sắc của từng địa phương, vừa thúc đẩy du lịch phát triển. Do vậy, trong giai đoạn tiếp theo làng nghê Quảng Phú Cầu cần đẩy mạnh hoạt động tuyên truyền, xúc tiến, quảng bá du lịch làng nghề; quy hoạch, đầu tư phát triển hạ tầng; phát triển thương hiệu cho các sản phẩm làng nghề một cách bài bản…

Xuân Thuỷ