Nghiên cứu, chế tạo thành công máy gieo hạt đa năng

TMO - Trước thực tế tại khu vực đồng bằng sông Cửu Long gần như chưa có máy gieo trồng đậu, ngô trên nền đất lúa, nhóm các nhà khoa học thuộc Viện lúa đồng bằng sông Cửu Long đã nghiên cứu và chế tạo máy gieo hạt, làm đất đa năng với năng suất có thể thay thế 10 lao động.

Đồng bằng sông Cửu Long (ĐBSCL) là vùng trọng điểm sản xuất lương thực và kinh tế nông nghiệp, đóng góp rất lớn vào đảm bảo an ninh lương thực và kim ngạch xuất khẩu nông thủy sản của quốc gia. ĐBSCL được thiên nhiên ưu đãi với diện tích tự nhiên hơn 4.000ha trong đó có hơn 2.500ha đất dùng cho sản xuất cây nông nghiệp (chiếm 60% diện tích).

Do đó người dân sống chủ yếu bằng nghề nông. Trong bối cảnh công nghiệp hoá, hiện đại hoá, nông dân vùng ĐBSCL cũng tích cực ứng dụng cơ giới hoá vào quá trình sản xuất nông nghiệp. Mặc dù diện tích trồng cây nông nghiệp của vùng đồng bằng sông Cửu Long rất lớn tuy nhiên hiện nay, hầu như chưa có máy gieo trồng đậu, ngô trên nền đất lúa. Trong khi đó, diện tích canh tác cây màu ngày càng ít do chi phí lao động thủ công tăng cao và bị thiếu hụt. 

Trước thực tế đó, nhóm nghiên cứu do thạc sĩ Nguyễn Ngọc Hoàng, Trưởng bộ môn cơ điện và công nghệ sau thu hoạch, Viện lúa đồng bằng sông Cửu Long và các cộng sự đã thực hiện nghiên cứu, sáng tạo ra mẫu máy mới phục vụ chuyển đổi cơ cấu cây trồng trong sản xuất màu, trên nền đất lúa tại Hậu Giang và các tỉnh Tây Nam Bộ. Sau quá trình sáng chế, máy gieo hạt đa năng với năng suất bằng 10 lao động truyền thống đã ra đời.

Máy gieo hạt đa năng có 6 bộ phận chính gồm động cơ diesel công suất 16 HP, liên kết khung máy, hệ thống điều khiển thủy lực, cụm gieo hạt, khung liên kết cụm gieo, bộ phận phay đất. Để chế tạo, nhóm tận dụng các bộ phận có sẵn như động cơ diesel, hộp số máy công nông, hệ thống di chuyển. Phần còn lại, nhóm tập trung thiết kế bộ phận xới theo hàng, bộ phận gieo, lấp hạt và bộ phận nâng hạ.

Máy có chức năng thực hiện đồng thời việc phay đất, rạch hàng, gieo hạt, lấp đất với khoảng cách hàng gieo và loại hạt giống thay đổi linh hoạt. Ưu điểm là máy khá gọn, gieo nhiều loại hạt, trong đó kể cả hạt bắp đã qua ngâm ủ.

Trước khi gieo người dùng xác định loại hạt giống, khoảng cách hàng, mật độ để chọn đĩa gieo thích hợp và điều chỉnh khoảng cách hàng phay, độ sâu phay. Khi máy làm việc, hệ dao sẽ phay đất tạo luống. Đĩa có nhiệm vụ rạch hàng tạo rãnh giữa luống phay. Đĩa gieo hạt nhận chuyển động từ bánh gieo thông qua bộ truyền động làm cho đĩa quay và các lỗ gieo nhận hạt từ khoang phụ dịch chuyển đến vị trí nhả hạt. Tại đây có cơ cấu nhấn hạt cưỡng bức tránh hạt kẹt trong lỗ đĩa. Hạt sẽ trượt trong ống gieo và rơi vào giữa hai đĩa rạch hàng và được cần gạt kéo đất phủ lên hạt.

Máy gieo hạt đa năng được nhóm nghiên cứu triển khai thực tế trên địa bàn tỉnh Hậu Giang và TP.Cần Thơ. 

Máy có bề rộng làm việc 1,2 m, số hàng gieo từ 2 - 4 hàng với khoảng cách điều chỉnh 300 - 800 mm, độ sâu phay 30 - 100 mm. Máy có tỷ lệ sót (hốc không hạt) dưới 3%, có thể điều chỉnh được số lượng hạt mỗi hốc và khoảng cách hốc theo loại đĩa gieo. Năng suất khi gieo bắp là 0,1 ha mỗi giờ (2 hàng gieo) và với đậu nành là 0,2 ha mỗi giờ (4 hàng gieo). Máy thay thế được cho khoảng 10 lao động

Về kỹ năng điều khiển máy, thông tin từ nhóm nghiên cứu cho biết, người sử dụng không cần lo lắng vì máy vận hành đơn giản, dễ thao tác. Nông dân từng sử dụng các máy làm đất, sau khi hướng dẫn sử dụng sẽ dễ dàng vận hành. Tuy nhiên, người dùng cần được đào tạo cơ bản về cơ khí để khâu bảo trì, bảo dưỡng vận hành được hiệu quả, đúng kỹ thuật và an toàn. Máy gieo hạt đa năng có giá dự kiến khoảng 80 triệu đồng.

Ưu điểm máy gieo được nhiều loại hạt, mật độ, khoảng cách thay đổi nhưng việc này khiến người sử dụng phải mất thời gian chỉnh tổ hợp lưỡi phay, mũi rạch hàng, cửa nhả lấp hạt trên một đường thẳng. Để giảm tải trọng máy, nhóm không thiết kế ghế ngồi lái cho người vận hành. Họ phải đi bộ sau máy.  Hiện máy gieo hạt đa năng đã được thử nghiệm thực tế ở Cần Thơ và Hậu Giang. Tuy nhiên theo đại diện nhóm nghiên cứu, cần phải triển khai nhiều vụ trên nhiều tỉnh thành khác để có đánh giá khách quan nhất.

Trong thời gian gần đây, hoạt động nghiên cứu, sáng tạo các sản phẩm, thiết bị hiện đại phục vụ trong nông nghiệp ở vùng ĐBSCL cũng như trên cả nước có những chuyển biến tích cực. Với điều kiện thiên nhiên thuận lợi để phát triển nông nghiệp, việc đẩy mạnh sáng chế máy móc, ứng dụng công nghệ trong nông nghiệp dần có sức lan tỏa, giúp tiết kiệm thời gian sức lao động của người dân. Từ đó, tạo động lực bứt phá, mở ra hướng đi mới góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế cho toàn vùng.

Thiên Lý