Nghệ An tập trung khai thác tiềm năng năng lượng tái tạo

TMO - Với lợi thế gió, nắng và địa hình rộng mở, Nghệ An đang biến tiềm năng thiên nhiên thành động lực phát triển kinh tế xanh. Với những thuận lợi đó, địa phương đã và đang thu hút các nhà đầu tư trong lĩnh vực năng lượng tái tạo,  mở ra hướng đi bền vững cho địa phương trong kỷ nguyên chuyển đổi năng lượng.

Nghệ An là một trong những địa phương có nhiều tiềm năng phát triển năng lượng tái tạo nhờ lợi thế tự nhiên phong phú. Trong đó, số giờ nắng trung bình khoảng 1.800 - 2.000 giờ mỗi năm, đặc biệt, tại các vùng thuộc các huyện, thị cũ ven biển như Quỳnh Lưu, Diễn Châu, Nghi Lộc, Hoàng Mai rất phù hợp để phát triển các dự án điện mặt trời, một số khu vực trên địa bàn với địa hình đồi núi, thung lũng rộng và khu vực ven biển có lượng gió ổn định cũng mở ra cơ hội đầu tư các dự án điện gió.

Không những thế, Nghệ An có hệ thống sông ngòi phân bố trải dài, nổi bật là sông Cả, sông Hiếu.. có hệ thống suối dày đặc, do vậy, có thể khai thác nguồn thủy điện nhỏ một cách hiệu quả mà ít ảnh hưởng tới môi trường.

Do đó, Chính quyền tỉnh cũng chú trọng ban hành các chính sách hỗ trợ, cải thiện hạ tầng, tạo điều kiện cho nhà đầu tư triển khai nhanh chóng. Không chỉ dừng lại ở việc bổ sung nguồn điện sạch, các dự án năng lượng tái tạo sẽ góp phần tạo việc làm, nâng cao thu nhập cho người dân địa phương, đồng thời đóng góp quan trọng vào tăng trưởng kinh tế.

 Đặc biệt, chiến lược phát triển năng lượng tái tạo gắn liền với mục tiêu giảm phát thải khí nhà kính, bảo vệ môi trường, phù hợp với xu thế chuyển đổi xanh mà cả nước đang hướng tới. Từ đó, Nghệ An không chỉ phát huy tối đa lợi thế sẵn có mà còn mở rộng cơ hội hợp tác quốc tế, trở thành điểm sáng trong bản đồ năng lượng sạch của Việt Nam.

Một trong những dự án trọng điểm đang được triển khai là Nhà máy sản xuất viên nén sinh khối tại xã Yên Xuân, với tổng vốn hơn 400 tỷ đồng, áp dụng công nghệ tiên tiến từ Đức. Khi đi vào hoạt động trong quý III/2025, nhà máy sẽ tận dụng nguyên liệu từ rừng trồng để sản xuất viên nén gỗ, loại nhiên liệu sạch ngày càng được ưa chuộng. Có thể nói, sự phát triển của ngành năng lượng sinh khối tại Nghệ An không chỉ mang lại giá trị kinh tế, mà còn góp phần nâng cao giá trị rừng trồng, thúc đẩy người dân bảo vệ và phát triển rừng theo hướng bền vững.

Nghệ An có nhiều tiềm năng để phát triển điện gió. (Ảnh: Internet). 

Song song với sinh khối, Nghệ An đang tập trung thúc đẩy các dự án điện mặt trời và điện gió - hai lĩnh vực then chốt trong chiến lược chuyển dịch năng lượng toàn cầu. Do đó, UBND tỉnh Nghệ An hiện đang chỉ đạo hoàn tất thủ tục đầu tư hai dự án điện mặt trời nổi tại hồ Vực Mấu (160 MW) và hồ Khe Gỗ (200 MW).

Điểm nổi bật của các dự án này là tận dụng diện tích mặt hồ chứa sẵn có, giúp tiết kiệm quỹ đất, đồng thời nâng cao hiệu quả quản lý nguồn nước và khai thác hạ tầng. Đây cũng là hướng đi mới mẻ, phù hợp với điều kiện tự nhiên của Nghệ An và xu hướng phát triển điện mặt trời nổi trên thế giới. Không dừng lại ở đó, Nghệ An đang xúc tiến hai dự án điện gió quy mô lớn: Nhà máy điện gió Nam Đàn (200 MW) và Nhà máy điện gió Quỳnh Lập (70 MW).

Với lợi thế địa hình đồi núi và ven biển, cùng tốc độ gió ổn định, Nghệ An có nhiều tiềm năng để phát triển điện gió công nghiệp. Khi hoàn thành, các dự án này sẽ bổ sung đáng kể nguồn năng lượng sạch cho hệ thống điện quốc gia, đồng thời mở ra cơ hội hình thành các cụm công nghiệp phụ trợ phục vụ thiết bị điện gió trong tương lai.

Một điểm sáng khác trong các dự án năng lượng sạch của Nghệ An là sự tham gia chủ động của các tập đoàn, doanh nghiệp lớn trong quá trình xanh hóa sản xuất. Điển hình đó là việc triển khai hệ thống điện mặt trời áp mái và hệ thống năng lượng lạnh công suất 1.900 RT tại KCN Đông Hồi. Hệ thống này không chỉ giúp giảm hơn 30% lượng điện tiêu thụ cho làm mát, tránh phát thải 14.000 tấn CO₂ mỗi năm, đáp ứng yêu cầu khắt khe về tiêu chuẩn môi trường trong chuỗi cung ứng toàn cầu.

Bên cạnh năng lượng tái tạo, Nghệ An còn được Chính phủ giao nhiệm vụ triển khai Nhà máy Điện khí LNG Quỳnh Lập, một dự án chiến lược trong Quy hoạch điện VIII. Với công suất thiết kế 1.500 MW, tổng vốn đầu tư 2,15 tỷ USD, dự án dự kiến tiêu thụ khoảng 1,15 triệu tấn LNG/năm và đi vào vận hành thương mại trước 2030. LNG, dù vẫn là nhiên liệu hóa thạch, nhưng có ưu thế rõ rệt so với than đá: lượng phát thải CO₂ thấp hơn, giảm thiểu bụi mịn và các chất độc hại.

Nhiệt điện LNG Quỳnh Lập là dự án chiến lược trong Quy hoạch điện VIII. (Ảnh minh hoạ). 

Việc phát triển LNG phù hợp với cam kết quốc tế của Việt Nam về chuyển đổi điện than sang năng lượng sạch, đồng thời bảo đảm nguồn điện ổn định trong giai đoạn hệ thống điện quốc gia chưa thể hoàn toàn dựa vào năng lượng tái tạo.

Đây là một trong những dự án nguồn điện trọng điểm, nằm trong danh mục ưu tiên thực hiện theo Quy hoạch phát triển điện lực quốc gia thời kỳ 2021 - 2030, tầm nhìn đến năm 2050 (Quy hoạch điện VIII), được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt tại Quyết định số 500/QĐ-TTg ngày 15/5/2023 và Kế hoạch thực hiện theo Quyết định số 262/QĐ-TTg ngày 1/4/2024.

Dự án này không chỉ góp phần đảm bảo an ninh năng lượng quốc gia mà còn tạo động lực thúc đẩy các lĩnh vực đi kèm như logistics, dịch vụ cảng biển và công nghiệp phụ trợ. Có thể thấy, với việc đồng thời phát triển các nguồn điện sinh khối, điện mặt trời, điện gió, LNG và các giải pháp tiết kiệm năng lượng trong sản xuất, Nghệ An đang hình thành một hệ sinh thái năng lượng đa dạng và bền vững.

Ngoài ra, ngày 19/02/2025, UBND tỉnh Nghệ An đã ban hành Văn bản số 1157/UBND-CN, giao Sở Công Thương chủ trì, phối hợp với các cơ quan, đơn vị liên quan thực hiện Kế hoạch triển khai Tuyên bố toàn cầu về chuyển đổi điện than sang năng lượng sạch theo Quyết định số 266/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ.

Đây là xu hướng tất yếu, phù hợp với chiến lược năng lượng quốc gia, đồng thời mở ra triển vọng để Nghệ An trở thành trung tâm năng lượng sạch của khu vực Bắc Trung Bộ. Sự kết hợp hài hòa giữa khai thác tiềm năng tự nhiên, ứng dụng công nghệ hiện đại, thu hút đầu tư nước ngoài và phát huy vai trò doanh nghiệp trong nước sẽ tạo nên nền tảng vững chắc cho quá trình chuyển dịch năng lượng..

Trong dài hạn, các dự án năng lượng sạch không chỉ bảo đảm cung ứng điện ổn định, giảm áp lực phụ thuộc vào than đá và năng lượng nhập khẩu, mà còn tạo công ăn việc làm, nâng cao kỹ năng lao động, thúc đẩy công nghiệp phụ trợ và dịch vụ đi kèm.

Chuyển đổi năng lượng xanh, năng lượng tái tạo là hành trình còn nhiều thách thức, nhưng với tầm nhìn, sự quyết tâm và chung tay của tỉnh Nghệ An nói riêng và của Nhà nước, doanh nghiệp, người dân và cộng đồng quốc tế, Việt Nam hoàn toàn có thể thực hiện thành công tiến trình này, bảo đảm an ninh năng lượng cho phát triển kinh tế, xã hội.

Bình Thanh