Nâng cao hiệu quả công tác thu gom và xử lý rác thải

TMO - Đối với công tác thu gom, xử lý rác thải trên địa bàn, UBND tỉnh Bắc Giang yêu cầu các địa phương, đơn vị tiếp tục tuyên truyền, nhân rộng đề án của hội phụ nữ, vận động, hướng dẫn hội viên phụ nữ thực hiện thu gom, phân loại tốt các loại rác từ hộ gia đình để chuyển đến các bãi tập kết, phấn đấu xử lý rác triệt để.

Theo đánh giá của UBND tỉnh Bắc Giang, sau hơn 3 năm triển khai thực hiện Chỉ thị số 17-CT/TU ngày 27/02/2020 của Ban Thường vụ Tỉnh ủy về việc huy động toàn dân tập trung thu gom, xử lý triệt để rác thải ra môi trường (sau đây viết tắt là Chỉ thị số 17-CT/TU) và sau 02 năm thực hiện Kết luận số 99-KL/TU ngày 18/5/2021 của Ban Thường vụ Tỉnh ủy về việc tập trung đẩy mạnh thực hiện Chỉ thị số 17-CT/TU (sau đây viết tắt là Kết luận số 99-KL/TU), hoạt động thu gom, xử lý rác thải của tỉnh đã đạt được những kết quả tích cực: 18/18 mục tiêu đề ra trong Kết luận số 99-KL/TU đã hoàn thành; mạng lưới thu gom, vận chuyển rác thải trên địa bàn toàn tỉnh đã được củng cố và nâng cao hiệu quả hoạt động; nhiều cơ chế, chính sách đã được ban hành kịp thời; nhiều lò đốt, khu xử lý được hình thành, hoạt động hiệu quả; thành phố Bắc Giang đã lựa chọn xong nhà đầu tư xây dựng Nhà máy xử lý rác và phát điện Bắc Giang; tỷ lệ rác thải được thu gom toàn tỉnh đạt 94,4%, tương đương 880,97 tấn/ngày; tỷ lệ rác thải thu gom được xử lý toàn tỉnh đạt 93,1%, tương đương 820,4 tấn/ngày.

Tuy nhiên, hiện nay tiến độ thu hút đầu tư, xây dựng Nhà máy xử lý rác thải tập trung tại xã Lan Mẫu, huyện Lục Nam và xã Đông Lỗ, huyện Hiệp Hòa còn chậm; huyện Tân Yên không hoàn thành lắp đặt 02 lò đốt rác thải đã đăng ký hỗ trợ theo Nghị quyết số 06/2020/NQ-HĐND ngày 09/7/2020 của HĐND tỉnh1 (sau đây viết tắt là Nghị quyết số 06/2020/NQ-HĐND). Huyện Việt Yên, huyện Yên Dũng chậm hoàn thiện các thủ tục lựa chọn nhà đầu tư thuê đất trực tiếp xây dựng và vận hành Khu xử lý rác thải xã Thượng Lan và Khu xử lý rác thải tại thị trấn Nham Biền. Tỷ lệ thu giá dịch vụ vệ sinh môi trường đạt 89,7% chủ yếu thực hiện ở khu vực đô thị và trung tâm các xã, một số địa phương (Lục Ngạn, Lục Nam, Sơn Động, Yên Thế, Tân Yên) chưa mở rộng phạm vi ở khu vực nông thôn.

UBND tỉnh yêu cầu các ngành chức năng triển khai đồng bộ các giải pháp khắc phục hạn chế trong công tác thu gom, xử lý rác thải. 

Nguyên nhân của những tồn tại, hạn chế nêu trên có cả khách quan và chủ quan, trong đó nguyên nhân chủ quan là chính, đó là: Công tác lãnh đạo, chỉ đạo triển khai thực hiện Chỉ thị số 17-CT/TU, Kết luận số 99-KL/TU của các cấp ủy, chính quyền cấp huyện (điển hình như Lục Nam, Tân Yên), cấp xã chưa thực sự quyết liệt, tập trung cao, chưa thể hiện được quyết tâm chính trị trong công tác thu gom, xử lý rác thải, chưa coi đây là nhiệm vụ trọng tâm để đánh giá kết quả thực hiện của người đứng đầu cấp ủy, chính quyền. 

Việc bố trí kinh phí của các địa phương chưa thật sự chủ động, còn trông chờ vào ngân sách hỗ trợ của tỉnh. Công tác quy hoạch, bố trí điểm tập kết, khu xử lý rác thải sinh hoạt tập trung tại các địa phương gặp nhiều khó khăn do không được người dân đồng thuận. Việc thu hút đầu tư các Nhà máy xử lý rác thải tập trung tại các huyện Lục Nam, Hiệp Hoà còn lúng túng trong lựa chọn hình thức thu hút đầu tư.

Để tiếp tục tập trung đẩy mạnh thực hiện có hiệu quả Chỉ thị số 17-CT/TU, Kết luận số 99-KL/TU, tạo sự chuyển biến mạnh mẽ, thực chất hơn nữa trong công tác thu gom, xử lý rác thải trên địa bàn tỉnh Bắc Giang thời gian tới, Chủ tịch UBND tỉnh Bắc Giang yêu cầu các Sở, ngành, địa phương triển khai có hiệu quả các nhiệm vụ:

Sở Tài nguyên và Môi trường chủ trì, phối hợp với cơ quan liên quan, UBND các huyện, thành phố tổ chức rà soát, tham mưu UBND tỉnh phê duyệt điều chỉnh đề án “Thu gom, vận chuyển, xử lý rác thải trên địa bàn tỉnh Bắc Giang, giai đoạn 2017-2020, định hướng đến năm 2030” ban hành kèm theo Quyết định số 955/QĐ-UBND ngày 28/12/2017, xong trong tháng 11/2023. Sở Xây dựng chủ trì, phối hợp với Sở Tài chính, cơ quan liên quan, UBND các huyện, thành phố nghiên cứu, tham mưu UBND tỉnh phê duyệt điều chỉnh Đơn giá dịch vụ thu gom, vận chuyển và xử lý rác thải sinh hoạt trên địa bàn tỉnh Bắc Giang đã ban hành tại Quyết định số 111/2017/QĐ-UBND ngày 01/3/2017, xong trong tháng 11/2023.

Sở Kế hoạch và Đầu tư có trách nhiệm hướng dẫn UBND huyện Lục Nam, UBND huyện Hiệp Hoà thực hiện các thủ tục về đầu tư dự án khu xử lý rác thải tại địa phương (xã Đông Lỗ, huyện Hiệp Hoà và xã Lan Mẫu, huyện Lục Nam); kịp thời báo cáo, đề xuất Chủ tịch UBND tỉnh biện pháp tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc phát sinh (nếu có) đối với thủ tục nêu trên theo quy định. Sở Tài chính có trách nhiệm: Hằng năm tổ chức kiểm tra, đánh giá việc phân bổ, thanh quyết toán kinh phí hỗ trợ từ ngân sách cấp tỉnh theo Nghị quyết số 06/2020/NQ-HĐND đối với hoạt động thu gom, xử lý rác thải sinh hoạt tại các huyện; kết quả báo cáo Chủ tịch UBND tỉnh và gửi Sở Tài nguyên và Môi trường trước ngày 31/12.

Bắc Giang tập trung triển khai xây dựng, lắp đặt lò đốt rác và nhà máy xử lý rác thải, giảm nguy cơ phát sinh ô nhiễm. Ảnh: TS. 

UBND các huyện, thành phố tiếp tục lãnh đạo, chỉ đạo, tổ chức duy trì liên tục hoạt động thu gom, xử lý triệt để rác thải phát sinh trên địa bàn theo yêu cầu của Ban Thường vụ Tỉnh uỷ tại Chỉ thị số 17-CT/TU, Kết luận số 99-KL/TU và các kế hoạch, đề án, quy định của UBND tỉnh đối với công tác thu gom, xử lý rác thải sinh hoạt. Duy trì thường xuyên các phong trào vệ sinh môi trường tại các cộng đồng dân cư, thu hút sự tham gia đông đảo của người dân. Tuyên truyền, vận động, hướng dẫn người dân thu gom, phân loại, đổ rác đúng nơi quy định.

Tập trung hoàn thành các thủ tục đầu tư, xây dựng và đưa vào vận hành Nhà máy xử lý rác và phát điện Bắc Giang, Nhà máy xử lý rác thải tập trung tại xã Đông Lỗ, huyện Hiệp Hoà và xã Lan Mẫu, huyện Lục Nam trong năm 2025; hoàn thành cho thuê cơ sở hạ tầng đối với khu xử lý rác thải xã Thượng Lan, huyện Việt Yên và hoàn thành cho thuê tài sản công theo hình thức đấu giá đối với khu xử lý rác thải thị trấn Nham Biền, huyện Yên Dũng trong năm 2023.

Phối hợp với Sở Tài nguyên và Môi trường tổ chức rà soát, đánh giá khối lượng rác thải sinh hoạt phát sinh trên địa bàn, quy hoạch phạm vi vùng thu gom rác để đảm bảo nguồn rác cung cấp đủ cho các Nhà máy xử lý rác khi đi vào hoạt động. Các địa phương chủ động bố trí quỹ đất xây dựng các điểm tập kết, trung chuyển rác (ga rác) đảm bảo thuận lợi cho việc đầu tư xây dựng và thu gom, vận chuyển rác về Nhà máy xử lý rác khi đi vào hoạt động.

Đẩy mạnh việc thu tiền giá dịch vụ vệ sinh môi trường nhằm nâng cao trách nhiệm, sự chia sẻ của người dân với nhà nước trong công tác thu gom, vận chuyển, xử lý rác thải. Đến hết năm 2025 mở rộng phạm vi cung ứng dịch vụ thu gom, vận chuyển, xử lý rác thải thực hiện tại 90% các xã, thị trấn; nâng tỷ lệ thu giá dịch vụ đạt tối thiểu 92%. Ưu tiên bố trí nguồn vốn ngân sách và tập trung chỉ đạo triển khai thực hiện các nhiệm vụ thu gom, xử lý rác thải trên địa bàn đảm bảo mục tiêu, nhiệm vụ đề ra. Tăng cường công tác thu gom rác thải dọc các trục đường giao thông, không để rác thải tồn lưu trên địa bàn2 gây mất vệ sinh môi trường và mỹ quan đô thị; tăng cường công tác hướng dẫn, đảm bảo vệ sinh môi trường tại các khu, điểm du lịch trên địa bàn tỉnh (thực hiện các nội dung theo chỉ đạo của Chủ tịch UBND tỉnh tại Công văn số 2917/UBND-KGVX ngày 01/6/2023).

Trước đó, theo báo cáo của Sở TN&MT đến hết quý I/2023 toàn tỉnh đã đạt 18/18 mục tiêu đề ra tại Kết luận số 99-KL/TU ngày 18/5/2021 của Ban Thường vụ Tỉnh ủy và Kế hoạch số 278/KH-UBND ngày 18/6/2021 của UBND tỉnh về thực hiện Chỉ thị 17- CT/TU của Ban Thường vụ Tỉnh ủy về huy động toàn dân tham gia thu gom, xử lý rác thải sinh hoạt.  Công tác tuyên truyền, vận động cán bộ, hội viên, đoàn viên và nhân dân trên địa bàn tỉnh tham gia thu gom, xử lý rác đạt kết quả tích cực.

Các cấp hội phụ nữ tiếp tục duy trì hoạt động của 4.332 mô hình câu lạc bộ “Xây dựng gia đình 5 không, 3 sạch”,  câu lạc bộ, tổ, nhóm vệ sinh môi trường, tổ thu gom, xử lý rác thải… qua đó góp phần giải tỏa các điểm chứa rác không hợp vệ sinh. Tỷ lệ rác thải được thu gom toàn tỉnh đạt 94,4%, tương đương 880,93 tấn/ngày. Với 78 lò đốt công nghệ đang vận hành, tỷ lệ rác thải được xử lý đạt 93,1%, tương đương khoảng 820,48 tấn/ngày. Tỷ lệ thu phí vệ sinh môi trường toàn tỉnh đạt 89,44%.

Đối với công tác thu gom, xử lý rác thải trên địa bàn toàn tỉnh, các địa phương, đơn vị tiếp tục tuyên truyền, nhân rộng đề án của hội phụ nữ, vận động, hướng dẫn hội viên phụ nữ thực hiện thu gom, phân loại tốt các loại rác từ hộ gia đình để chuyển đến các bãi tập kết, phấn đấu xử lý rác triệt để. Các huyện trong phạm vi cấp rác thải cho nhà máy xử lý rác và phát điện sau này cần chủ động rà soát, bố trí quỹ đất để xây dựng các điểm tập kết, ga rác hợp lý, bảo đảm việc vận chuyển thuận lợi nhưng không làm ảnh hưởng đến cảnh quan  môi trường, đô thị, nông thôn. 

Lâm Nguyễn