Nâng cao hiệu quả công tác quản lý, xử lý chất thải rắn

TMO - Thời gian tới, bên cạnh triển khai hiệu quả công tác thu gom, vận chuyển, xử lý chất thải rắn, tỉnh Quảng Ninh tiếp tục huy động nguồn lực, đầu tư, hoàn thiện hạ tầng thu gom, xử lý chất thải tại các địa phương trên địa bàn tỉnh, qua đó góp phần thực hiện thắng lợi các mục tiêu về bảo vệ môi trường trong quá trình phát triển kinh tế-xã hội.

Theo thống kê của Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh Quảng Ninh, tổng lượng chất thải rắn sinh hoạt (CTRSH), bao gồm cả đô thị và nông thôn, phát sinh trên địa bàn tỉnh Quảng Ninh là 1247,4 tấn/ngày, trong đó ở khu vực đô thị là 988,0 tấn/ngày, ở khu vực nông thôn 259,4 tấn/ngày. Tổng lượng CTRSH được thu gom tương ứng khoảng 1.133,9 tấn/ngày và tỷ lệ thu gom CTRSH toàn tỉnh trung bình đạt 90,9%. 

Đến nay, hoạt động xử lý chất thải rắn (CTR) sinh hoạt trên địa bàn tỉnh đang chủ yếu áp dụng bằng hai phương pháp chôn lấp và đốt. Trên địa bàn toàn tỉnh có 20 lò đốt rác thải sinh hoạt, trong đó có 9 lò đốt áp dụng công nghệ Nhật Bản với quy mô xử lý cho cấp xã, phường và 11 lò đốt với quy mô xử lý cấp huyện, thị xã và thành phố. Tỉnh có 5 địa phương thực hiện xử lý rác thải sinh hoạt trên địa bàn bằng cả 2 phương pháp đốt và chôn lấp, 4 địa phương hoàn toàn bằng phương pháp đốt, 4 địa phương hoàn toàn bằng phương pháp chôn lấp, và 2 địa phương được tập kết tại trung tâm xử lý rác thải để lưu giữ tạm thời khi lò đốt chưa đi vào hoạt động.

Hệ thống lò đốt chất thải tại Trung tâm xử lý chất thải rắn TP Hạ Long 

Hiện nay phần lớn CTRSH được xử lý bằng phương pháp chôn lấp, cụ thể với 70% tổng lượng CTRSH, tương đương với 787 tấn/ngày, được xử lý bằng phương pháp chôn lấp, không bao gồm lượng bã thải và tro xỉ từ các cơ sở chế biến phân compost và tro, xỉ thải ra sau quá trình đốt. Bên cạnh đó, 26% tổng lượng CTRSH, tương đương 295 tấn/ngày, được xử lý bằng công nghệ đốt tại các cơ sở xử lý CTRSH cấp tỉnh, lò đốt CTRSH các đô thị và lò đốt CTRSH tại các xã nông thôn. Một số công trình xử lý CTRSH mới dự kiến đi vào hoạt động sẽ giúp tăng tỷ lệ CTRSH được xử lý bằng công nghệ đốt. Phần còn lại là 2–4% lượng CTRSH, tương đương với 22 tấn/ngày, được xử lý bằng phương pháp tái chế thu hồi nhựa và chế biến phân compost.

Các khu xử lý rác cấp tỉnh phục vụ các đô thị phân bố tại thành phố Hạ Long, thị xã Đông Triều, huyện Đầm Hà, thành phố Uông Bí, thành phố Móng Cái, huyện Ba Chẽ. Các khu xử lý khu vực nông thôn phân bố tại các địa phương gồm Huyện Ba Chẽ, huyện Vân Đồn, thành phố Móng Cái, huyện Cô Tô, huyện Bình Liêu, huyện Hải Hà. Một số địa phương trong tỉnh chưa có khu vực xử lý riêng mà đang dùng chung hệ thống xử lý chất thải rắn với các địa phương khác là thị xã Quảng Yên, thành phố Cẩm Phả và huyện Tiên Yên. Nhìn tổng quan toàn tỉnh cho thấy các khu xử lý trên địa bàn tỉnh Quảng Ninh được phân bố đều tại các địa phương. Các khu xử lý được xây dựng phát triển tại khu vực xa khu dân cư, tránh gây ô nhiễm môi trường cũng như ảnh hưởng đến cuộc sống của người dân

Theo dự báo đến năm 2030, tổng khối lượng CTR phát sinh khoảng 2.948.074 tấn/năm, trong đó, khối lượng CTR sinh hoạt phát sinh khoảng 1.445.620 tấn/năm, khối lượng CTR công nghiệp phát sinh khoảng 1.319.273 tấn/năm, khối lượng CTR y tế phát sinh khoảng 4.551 tấn/năm, khối lượng CTR xây dựng phát sinh khoảng 21.124 tấn/năm, khối lượng phân bùn bể tự hoại và bùn thải hệ thống thoát nước thải phát sinh khoảng 100.331 tấn/năm. 

Thời gian tới, tỉnh Quảng Ninh tiếp tục hoàn thiện, nâng công suất các nhà máy xử lý rác đối tại các địa phương. Ảnh: PL.  

Quy hoạch tỉnh Quảng Ninh thời kỳ 2021-2020, tầm nhìn đến năm 2050 vừa được phê duyệt nhấn mạnh đến mục tiêu trong công tác bảo vệ môi trường mà địa phương này cần triển khai hiệu quả: Tỷ lệ thu gom và xử lý chất thải rắn sinh hoạt tại các đô thị, các xã đảo, xã có hoạt động du lịch, dịch vụ bảo đảm tiêu chuẩn, quy chuẩn đạt trên 99% và tại các khu vực nông thôn đạt 90%; tỷ lệ chất thải nguy hại được thu gom, vận chuyển và xử lý theo quy định đạt gần 100%... 

Để triển khai hiệu quả mục tiêu trên trong giai đoạn 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050, tỉnh Quảng Ninh phấn đấu hoàn thành tại mỗi thành phố, thị xã, huyện có 1 cơ sở hoặc phải dự trữ quỹ đất để xây dựng khu xử lý chất thải rắn. Chất thải rắn sinh hoạt, công nghiệp thông thường của từng huyện thành phố sẽ được thu gom và đưa về các khu xử lý chất thải rắn của từng huyện. Chất thải rắn sau khi đưa về khu xử lý được phân loại và xử lý bằng phương pháp đốt. Chất thải rắn nguy hại sẽ được thu gom xử lý tại các khu xử lý chất thải rắn nguy hại. Chất thải rắn được xử lý bằng phương pháp đốt hoặc đốt phát điện. Chất thải rắn y tế được thu gom và xử lý đưa về các khu xử lý chất thải rắn, được phân theo vùng, theo cụm như thành phố Uông Bí, Đông Triều, Vũ Oai, Cẩm Phả,..

Chất thải rắn xây dựng được phân loại, thu gom và tận dụng để đắp, san nền cho các công trình xây dựng. Tái chế thành vật liệu xây dựng, bố trí các cơ sở tập kết tại các chân công trình, xử lý tại công trình. Đối với các chất thải rắn không tận dụng được thì đưa về các sở, khu xử lý chất thải rắn sinh hoạt nhằm đảm bảo yêu về môi trường. Tập kết và lưu chứa tạm các chất thải rắn xây dựng để sử dụng các công trình xây dựng Các phế phẩm nông nghiệp, thủy sản được thu gom đưa về các khu xử lý chất thải rắn sinh hoạt. Chất thải rắn khu vực nông thôn thực hiện theo quy hoạch xây dựng xã.  

Thời gian tới, đối với quy hoạch xử lý rác thải tích hợp vào quy hoạch tỉnh thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050, tỉnh đã yêu cầu các sở, ngành liên quan phải khẩn trương rà soát quy hoạch. Trong đó Sở Xây dựng chủ trì điều chỉnh, bổ sung, thiết kế hạ tầng, không gian xử lý rác thải và phải nêu định hướng, quy mô dự kiến. Sở TN&MT tham mưu, bố trí quy hoạch sử dụng đất cho các khu xử lý rác thải sinh hoạt, rác thải nguy hại. Các địa phương bố trí tối thiểu một cơ sở xử lý chất thải rắn sinh hoạt hoặc khu liên hợp xử lý để chủ động trong công tác thu gom, vận chuyển, xử lý và thu hút đầu tư. Các doanh nghiệp đẩy nhanh tiến độ các dự án đang triển khai để sớm đưa vào hoạt động. 

Hoàng Nga