Nâng cao chất lượng hoạt động hợp tác xã nông nghiệp

TMO - UBND tỉnh Tiền Giang cho biết, hợp tác xã (HTX) nông nghiệp ngày nay có vai trò, vị trí rất quan trọng, vừa hỗ trợ các thành viên tham gia thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới, vừa thực hiện mục tiêu tái cơ cấu ngành nông nghiệp theo hướng nâng cao giá trị gia tăng và phát triển bền vững.

Tỉnh Tiền Giang đã ban hành nhiều nghị quyết, kế hoạch và chương trình hành động để tập trung phát triển thành phần kinh tế hợp tác như: hỗ trợ thành lập mới, củng cố HTX, đào tạo, bồi dưỡng nguồn nhân lực, hỗ trợ xúc tiến thương mại, cán bộ trẻ, kết cấu hạ tầng...Trong 5 năm trở lại đây 80 HTX nông nghiệp thành lập mới, tổ chức 45 lớp đào tạo, bồi dưỡng cho hơn 1.600 cán bộ HTX; hỗ trợ 33 lao động trẻ tốt nghiệp cao đẳng, đại học về làm việc cho 27 HTX; hỗ trợ 42 công trình kết cấu hạ tầng cho 35 HTX với hơn 32 tỷ đồng; hỗ trợ 29 dự án liên kết với hơn 19 tỷ đồng.

Đến nay, tỉnh Tiền Giang hiện có 267 HTX, các HTX đã thu hút hơn 89.000 thành viên tham gia, tạo việc làm cho hơn 31.000 lao động với thu nhập bình quân hơn 6,4 triệu đồng/người/tháng. Tổng vốn hoạt động của các HTX trên 6.500 tỷ đồng, bình quân 24,3 tỷ đồng/HTX.

Đối với lĩnh vực nông nghiệp có 190 HTX với hơn 46 nghìn thành viên và hơn 2.000 lao động, tổng vốn hoạt động trên 189 tỷ đồng, bình quân 1 tỷ đồng/HTX. Hoạt động kinh doanh của các HTX nông nghiệp đã góp phần giảm nghèo, tạo việc làm, nâng cao đời sống vật chất, tinh thần cho các thành viên, tạo điều kiện cho các thành viên học hỏi kinh nghiệm lẫn nhau để sản xuất; đẩy mạnh ứng dụng công nghệ cao vào sản xuất, tham gia vào chuỗi liên kết sản xuất - chế biến - tiêu thụ sản phẩm. Đồng thời, góp phần xây dựng nông thôn mới và thực hiện tái cơ cấu ngành Nông nghiệp.

Các HTX nông nghiệp giữ vai trò quan trọng trong thúc đẩy kinh tế nông thôn tại các địa phương trên địa bàn tỉnh Tiền Giang. Ảnh: MH. 

Hiện toàn tỉnh có 28 HTX nông nghiệp đã và đang chủ trì thực hiện dự án/kế hoạch liên kết tiêu thụ theo Nghị định số 98/1018/NĐ-CP ngày 05/7/2018 của Chính phủ về Chính sách khuyến khích phát triển hợp tác, liên kết trong sản xuất và tiêu thụ sản phẩm nông nghiệp. Có 15 HTX với 22 sản phẩm được chứng nhận sản phẩm OCOP; 59 HTX đạt chứng nhận VietGAP, GlobalGAP.

Thời gian qua, cùng với việc xây dựng vùng nguyên liệu tập trung, huyện Châu Thành cũng đang đẩy mạnh củng cố, nâng chất các HTX, đặc biệt là việc xây dựng các mô hình liên kết theo chuỗi giá trị. Trong đó, để duy trì củng cố, nâng chất HTX hoạt động hiệu quả, Chi cục Phát triển nông thôn tỉnh Tiền Giang (Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn) đã phối hợp với Phòng NN&PTNT huyện Châu Thành tổ chức triển khai các chủ trương, chính sách về kinh tế tập thể và hướng dẫn chỉ tiêu 13.1 cho UBND 22 xã và 24 HTX trên địa bàn huyện.

Để giúp các HTX hoạt động hiệu quả, mang lại lợi ích thiết thực cho thành viên, huyện Châu Thành đã chú trọng hỗ trợ các HTX xây dựng mô hình liên kết. Theo Kế hoạch số 372/KH-UBND của UBND tỉnh về việc liên kết sản xuất và tiêu thụ sản phẩm nông nghiệp tỉnh Tiền Giang giai đoạn 2021 - 2025, huyện Châu Thành sẽ thực hiện 15 dự án/kế hoạch. Đến nay, huyện đã xây dựng 03 dự án liên kết tại các xã Bàn Long, Điềm Hy, Long Định, triển khai thực hiện trong năm 2023. Song song đó, huyện còn chú trọng xây dựng các mô hình sản xuất nông nghiệp theo chuẩn VietGAP. Đến nay, có 22 mô hình đã được cấp giấy chứng nhận. Cùng với đó, công tác xây dựng mã số vùng trồng, mã số cơ sở đóng gói cũng được địa phương chú trọng. 

Cùng với các địa phương khác, huyện Cai Lậy đã tăng cường công tác quản lý nhà nước  trong phát triển kinh tế - xã hội. Đến nay, huyện có 18 HTX; trong đó có 17 HTX đang hoạt động trong lĩnh vực sản xuất, thương mại, dịch vụ nông nghiệp (với 11.277 thành viên) và 01 HTX đã ngừng hoạt động. Các HTX còn được hỗ trợ vốn sự nghiệp, các chương trình mục tiêu quốc gia để đầu tư phát triển cơ sở hạ tầng HTX. Hiện nay, 100% HTX đang hoạt động trên địa bàn huyện đã chuyển đổi và hoạt động theo đúng Luật HTX năm 2012. Các HTX xây dựng và thực hiện theo phương án sản xuất - kinh doanh hàng năm, có trích lập quỹ đầu tư phát triển và thực hiện chế độ báo cáo tài chính theo quy định. Đồng thời, được tập huấn chuyển giao khoa học - kỹ thuật cho thành viên.

Để giúp các hợp tác xã (HTX) trên địa bàn hoạt động ổn định, hiệu quả, góp phần phát triển kinh tế - xã hội huyện Tân Phước triển khai các giải pháp củng cố, nâng chất HTX. Hiện nay, toàn huyện có 16 HTX đang hoạt động. Tổng số thành viên của HTX là 2.300 thành viên. Trên lĩnh vực nông nghiệp có 15 HTX hoạt động; lĩnh vực vận tải có 1 HTX và lĩnh vực công nghiệp có 1 HTX. Theo UBND huyện Tân Phước, thời gian qua, các HTX đã chú trọng phát triển sản xuất gắn với chuỗi giá trị, ứng dụng công nghệ cao. Trên địa bàn huyện hiện có 9/15 HTX nông nghiệp có hợp đồng liên kết gắn với sản phẩm chủ lực.

UBND huyện Tân Phước cho biết, bên cạnh kết quả đạt được, lĩnh vực KTTT, HTX của huyện vẫn còn những hạn chế. Cụ thể, một số HTX hoạt động chưa hiệu quả. Năng lực, quản lý điều hành kém, chưa xây dựng phương án sản xuất, kinh doanh cụ thể nên khó tiếp cận các chính sách hỗ trợ về vốn, đất đai, hỗ trợ hạ tầng. Phần lớn các HTX trên địa bàn huyện đang hoạt động với phương thức nhỏ lẻ, truyền thống, ngại thay đổi, ngại tiếp cận công nghệ thông tin trong quản lý, điều hành.

Tỉnh Tiền Giang triển khai các giải pháp nhằm nâng cao chất lượng hoạt động của các HTX nông nghiệp. Ảnh: MT. 

Thời gian qua, Tiền Giang đã tích cực hỗ trợ các hợp tác xã (HTX) trên địa bàn tỉnh tham gia xúc tiến thương mại, tìm kiếm và mở rộng thị trường tiêu thụ sản phẩm, qua tham gia các hội chợ trong và ngoài nước. Trong 9 tháng năm 2023, Sở Công Thương đã hỗ trợ các HTX tham gia các hoạt động quảng bá, xúc tiến thương mại như: Hội nghị Xúc tiến thương mại tỉnh Tiền Giang năm 2023 tại TP.HCM; Tuần lễ giới thiệu các sản phẩm OCOP và sản phẩm đặc trưng của Tiền Giang tại TP.HCM; chuỗi sự kiện “Kết nối chuỗi cung ứng hàng hóa quốc tế”; Phiên chợ hàng Việt về nông thôn; Hội chợ Thương mại quốc tế Việt Nam tại Hà Nội; Không gian trưng bày, giới thiệu chuỗi ngành hàng xoài tại Lễ hội Xoài Đồng Tháp 2023; “Ngày hội trái cây năm 2023”…

Sở Công Thương còn thường xuyên theo dõi, cập nhật thông tin, đăng tải sản phẩm lên Sàn Giao dịch điện tử tỉnh; hướng dẫn các HTX đăng ký tài khoản và sử dụng. Đồng thời, liên kết giữa Sàn Giao dịch điện tử tỉnh Tiền Giang với Sàn thương mại điện tử các tỉnh để hỗ trợ các HTX quảng bá, giới thiệu sản phẩm; đến nay, Tiền Giang đã liên kết được với 4 tỉnh gồm: Kiên Giang, Trà Vinh, Quảng Bình, Thái Nguyên. Theo đánh giá, thông qua những hoạt động kết nối giao thương, xúc tiến thương mại, các HTX trên địa bàn tỉnh được gặp gỡ, trao đổi thông tin về sản xuất, chế biến cũng như thúc đẩy giao thương hàng hóa, tìm kiếm đối tác, mở rộng thị trường tiêu thụ. Nhiều sản phẩm là thế mạnh, đặc sản của tỉnh, các địa phương đã được quảng bá rộng rãi, từng bước thâm nhập vào các kênh phân phối hiện đại và thị trường các tỉnh, thành lớn trong cả nước, được người tiêu dùng ưa chuộng.

Hoạt động kinh doanh của các HTX nông nghiệp đã góp phần giảm nghèo, tạo việc làm, nâng cao đời sống vật chất cho thành viên. Đồng thời góp phần xây dựng nông thôn mới và tái cơ cấu nông nghiệp. Tuy nhiên, trong quá trình phát triển, những hợp tác nông nghiệp ở Tiền Giang cũng còn những hạn chế như quy mô nhỏ, liên kết sản xuất chưa bền vững, sản phẩm thiếu tính cạnh tranh, hiệu quả hoạt động chưa cao, nội dung, cách thức hoạt động chưa được đổi mới, năng lực quản lý còn yếu...

Để nâng cao hiệu quả hoạt động HTX nông nghiệp của tỉnh trong thời gian tới  UBND tỉnh đề nghị, các sở, ngành tỉnh và địa phương cùng nghiên cứu các ý kiến, các nội dung tham luận, thảo luận của các nhà khoa học, các HTX tại hội thảo nhằm tháo gỡ những nút thắt trong phát triển HTX. Bên cạnh đó, tăng cường tuyên truyền, vận động nhằm thay đổi tư duy của người dân từ sản xuất nông nghiệp thuần tuý sang kinh tế nông nghiệp, về xu thế tất yếu phải phát triển hợp tác xã để tạo đồng thuận trong Nhân dân góp phần thúc đẩy HTX nông nghiệp phát triển. Các HTX cần nghiên cứu, đa dạng hóa các sản phẩm, có nhiều tâm huyết hơn và thị trường tiêu thụ sản phẩm gắn liền với du lịch, áp dụng khoa học - kỹ thuật trong phát triển sản xuất, kinh doanh.

UBND tỉnh yêu cầu Sở NN&PTNT, Sở Kế hoạch và Đầu tư, Liên minh HTX tỉnh và các đơn vị có liên quan đánh giá, phân loại các HTX để kiện toàn, củng cố những HTX yếu kém, nếu không đủ điều kiện thì giải thể hay chuyển đổi sản phẩm sang mô hình khác. Trong quá trình hoạt động, nếu có những vướng mắc, khó khăn thì các HTX cần thông tin, trao đổi với cơ quan Nhà nước, Liên minh HTX để kịp thời hỗ trợ, tháo gỡ, nhất là khi có những chính sách mới, quy định mới… 

Hải Long