Nam Định khai thác giá trị lịch sử, văn hóa phát triển du lịch

TMO - Nam Định tập trung phát triển đa đạng các sản phẩm văn hóa, du lịch có chất lượng, gắn với bảo tồn và phát huy giá trị di sản văn hóa, lịch sử truyền thống của dân tộc.

Nam Định là địa phương có bề dày lịch sử, văn hóa đặc sắc, truyền thống cách mạng, địa phương này có nhiều di sản văn hóa, trong đó nổi bật là những di sản có giá trị lịch sử, văn hóa truyền thống, như lễ hội Đền Trần, Phủ Dầy và những vùng văn hóa dân gian cổ truyền, như: hát chèo, rối nước, rối cạn, hát chầu văn và nhiều làng nghề truyền thống (đúc đồng, dệt, chạm khắc, sơn mài…).

Nam Định chính là quê hương, nơi phát tích của vương triều Trần - triều đại thịnh trị bậc nhất trong lịch sử phong kiến Việt Nam; nơi phát sinh, hội tụ, lan tỏa thực hành tín ngưỡng Thờ Mẫu Tam phủ của người Việt, được Ủy ban Giáo dục - Khoa học và Văn hóa của Liên hợp quốc (UNESCO) xét duyệt và ghi danh vào danh mục “Di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại” (tháng 12/2016).

Trải qua tiến trình lịch sử đã hình thành nhiều giá trị văn hóa phong phú, hệ thống văn hóa vật thể và phi vật thể với hơn 100 lễ hội truyền thống diễn ra hằng năm, Nam Định có gần 1.400 di tích lịch sử văn hóa, trong đó có 2 di tích quốc gia đặc biệt (Di tích lịch sử và kiến trúc nghệ thuật Đền Trần và chùa Phổ Minh; Di tích kiến trúc nghệ thuật Chùa Keo Hành Thiện), 1 di sản văn hóa phi vật thể được UNESCO ghi danh là di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại; hơn 25.000 tài liệu, hiện vật, 5 nhóm bảo vật quốc gia đang trưng bày, bảo quản tại Bảo tàng tỉnh Nam Định. 

Các địa phương phát huy giá trị lịch sử văn hóa truyền thống trong phát triển du lịch. 

Tận dụng nguồn tài nguyên văn hóa đa dạng với nhiều danh lam thắng cảnh, kiến trúc nghệ thuật, tỉnh đẩy mạnh khai thác, phát huy các giá trị di sản văn hóa để quảng bá, thu hút khách đến địa phương thông qua tổ chức các lễ hội truyền thống, như lễ hội khai ấn Đền Trần, lễ hội Phủ Dầy, lễ hội chùa Cổ Lễ, lễ hội chợ Viềng… được tổ chức thường niên, nhận được sự quan tâm, tham gia, hưởng ứng của các tầng lớp nhân dân và du khách thập phương tham quan, du lịch. 

Hằng năm, Lễ hội Khai ấn đền Trần (phường Lộc Vượng, thành phố Nam Định) được tổ chức với nhiều hoạt động mang đậm bản sắc văn hóa truyền thống như lễ rước kiệu Ngọc Lộ; lễ rước nước và tế cá; nghi thức dâng hương và các hoạt động văn hóa, nghệ thuật, trò chơi dân gian; trọng tâm là lễ khai ấn vào đêm 14 tháng Giêng đã thu hút hàng vạn du khách thập phương. 

Ngoài đền Trần, Nam Định còn được xem là trung tâm thờ Mẫu lớn nhất cả nước với Khu Di tích lịch sử văn hóa Phủ Dầy. Vào lễ hội Phủ Dầy (đầu tháng 3 âm lịch hằng năm), người dân ở khắp nơi lại tìm về đây để hòa mình vào các hoạt động văn hóa truyền thống phong phú như: Lễ rước Mẫu thỉnh kinh, lễ rước đuốc tại Phủ Tiên Hương, thi đấu cờ người, xếp chữ, kéo hoa trượng hội và đắm chìm trong không gian văn hóa Thực hành tín ngưỡng thờ Mẫu của người Việt. 

Triển khai phương án phát triển ngành Du lịch trong Quy hoạch tỉnh Nam Định thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050, tỉnh đã tập trung cơ cấu lại ngành Du lịch theo hướng chuyên nghiệp, hiện đại và đồng bộ. Trong đó, chú trọng đầu tư cơ sở hạ tầng thiết yếu phục vụ du lịch trên cơ sở tạo điều kiện thu hút đầu tư tư nhân, hợp tác công - tư. Tập trung xây dựng các sản phẩm du lịch tham quan, nghỉ dưỡng, du lịch cộng đồng, du lịch nông nghiệp, nông thôn.

Chú trọng phát triển các loại hình du lịch văn hoá với sản phẩm du lịch tham quan di tích, tham dự các lễ hội truyền thống, điểm nhấn là các di tích quốc gia, di tích quốc gia đặc biệt; kết hợp với khai thác thế mạnh ẩm thực địa phương, hình thành sản phẩm du lịch độc đáo. Thúc đẩy chuyển đổi số ngành Du lịch, triển khai xây dựng hệ thống du lịch thông minh phục vụ cho công tác tuyên truyền, quảng bá du lịch; giới thiệu hình ảnh du lịch Nam Định gắn với những đặc trưng di sản văn hóa, kiến trúc, lịch sử, ẩm thực.

Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh Nam Định đã tăng cường công tác xúc tiến quảng bá du lịch, phối hợp với các đơn vị liên quan, các Hiệp hội Du lịch, công ty lữ hành tổ chức các đoàn Famtrip đến các điểm du lịch cộng đồng nhằm quảng bá, xúc tiến, giới thiệu điểm đến.

Ngành du lịch tỉnh đã thiết kế, vận hành các trang quảng bá, xúc tiến du lịch Nam Định trên các nền tảng mạng xã hội, khuyến khích doanh nghiệp du lịch đổi mới sáng tạo trong hoạt động kinh doanh, hỗ trợ kết nối sản phẩm du lịch nông thôn với các sản phẩm du lịch khác để từng bước hình thành sản phẩm du lịch mới dựa trên công nghệ số, dữ liệu số, tạo điều kiện thuận lợi cho doanh nghiệp, người dân, du khách tiếp cận nhanh, sinh động, chính xác, đầy đủ thông tin về mảnh đất, con người, văn hóa, du lịch tỉnh Nam Định.

Đồng thời, huy động nhiều nguồn lực đầu tư cho công tác bảo tồn và phát huy giá trị các di sản văn hóa; khai thác tiềm năng di tích gắn kết giáo dục truyền thống và phát triển kinh tế; gắn kết bảo tồn, phát huy di sản văn hóa với phát triển du lịch. Chủ động tiếp nhận có chọn lọc tinh hoa văn hóa, làm phong phú thêm văn hóa dân tộc nói chung, văn hóa Nam Định nói riêng. Đổi mới các hoạt động văn hóa phù hợp với sự phát triển của cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư, của thời kỳ chuyển đổi số và phát triển công nghiệp văn hóa. 

Theo thống kê, trong 3 tháng đầu năm 2025, có khoảng 768.000 lượt khách du lịch tham quan Nam Định, tăng hơn 7% so với cùng kỳ năm 2024. Tổng thu từ khách du lịch ước đạt 182 tỷ đồng, tăng trên 10% so với cùng kỳ./.

Thanh Hương