Mở rộng diện tích, phát triển bền vững cây chanh leo

TMO - Tận dụng lợi thế về điều kiện tự nhiên như khí hậu ôn hòa, đất đai rộng lớn và màu mỡ, phù hợp với việc phát triển những cánh đồng chanh leo lớn, tỉnh Gia Lai dự kiến đến năm 2025 sẽ đưa diện tích chanh dây toàn tỉnh lên 20.000ha, trở thành “thủ phủ” chanh leo của cả nước.

Trong những năm gần đây, sản xuất chanh leo trên địa bàn tỉnh Gia Lai tăng trưởng nhanh cả về diện tích, sản lượng và giá trị kim ngạch xuất khẩu. Một số địa phương trọng điểm sản xuất chanh leo trong tỉnh đã hình thành các vùng sản xuất hàng hóa tập trung gắn với hệ thống sản xuất, chế biến, tiêu thụ; tạo việc làm và nâng cao thu nhập, làm giàu cho nông dân. Từ tháng 7/2022, chanh leo Việt Nam được xuất khẩu chính ngạch vào thị trường Trung Quốc, đây là cơ hội lớn cho sản xuất chanh leo của tỉnh.  

Tuy nhiên, bên cạnh những cơ hội, kết quả đã đạt được, sản xuất, xuất khẩu chanh leo trên địa bàn tỉnh đang đứng trước nhiều tồn tại, rủi ro và thách thức: Nhiều địa phương phát triển, mở rộng trồng diện tích mới ở những vùng không có lợi thế; quy mô sản xuất nhỏ lẻ còn phổ biến; tổ chức sản xuất, doanh nghiệp đầu tư vào chế biến, xây dựng vùng nguyên liệu, tham gia vào chuỗi liên kết sản xuất, tiêu thụ còn hạn chế.

Công tác quản lý chất lượng cây giống, đặc biệt là việc quản lý một số bệnh trên cây giống chanh leo cần tiếp tục được cải thiện; nhiều hộ nông dân, vùng sản xuất còn thực hiện quy trình canh tác chưa bền vững; diện tích được cấp mã số vùng trồng, số lượng cơ sở đóng gói được cấp mã số đủ điều kiện xuất khẩu chính ngạch sang Trung Quốc còn rất nhỏ so với tổng quy mô diện tích, sản lượng chanh leo hiện có.  

Tỉnh Gia Lai hướng đến mục tiêu mở rộng diện tích đến năm 2025 sẽ đưa diện tích chanh dây toàn tỉnh lên 20.000ha. Ảnh: ND 

Tỉnh Gia Lai hiện có khoảng 4.500ha trồng cây chanh leo, chiếm diện tích lớn nhất của cả nước. Với năng suất bình quân 40 tấn/ha, cây chanh leo cho thu nhập bình quân từ 250-300 triệu đồng/năm. So với nhiều loại cây trồng khác, cây chanh leo đang cho thấy hiệu quả kinh tế cao hơn nhiều lần. Thời gian qua, tỉnh Gia Lai đã chủ trương áp dụng tiêu chuẩn GlobalGAP trong tổ chức sản xuất nông nghiệp với diện tích hiện tại khoảng 9.000ha, tập trung vào 2 loại cây chủ lực là chanh leo và chuối. Với cây chanh leo, hiện Gia Lai đã có 51 mã số vùng trồng, 21 cơ sở đóng gói. 

Tỉnh Gia Lai cũng đang nỗ lực cụ thể hóa mục tiêu 20.000ha chanh leo vào năm 2025, ngoài việc khuyến khích các doanh nghiệp tham gia vào chuỗi cung ứng giống, thu mua, chế biến sản phẩm, tỉnh Gia Lai còn có nhiều giải pháp đồng bộ như ưu tiên quỹ đất; xây dựng quy trình canh tác hữu cơ, tưới tiết kiệm đến thu hoạch khoa học, bảo quản an toàn... cho cây ăn quả một cách bền vững; trong đó có sản phẩm chanh leo. 

Để phát triển bền vững sản xuất chanh leo trên địa bàn tỉnh, UBND tỉnh yêu cầu UBND các huyện, thị xã, thành phố rà soát diện tích chanh leo trên địa bàn, xây dựng kế hoạch phát triển sản xuất theo vùng tập trung; gắn với đầu tư cơ sở hạ tầng, cơ sở đóng gói, sơ chế, chế biến. Hằng năm, giao chỉ tiêu phát triển diện tích chanh leo cho UBND cấp xã, các chủ đầu tư theo đúng thẩm quyền; chỉ đạo, hỗ trợ, hướng dẫn UBND cấp xã thực hiện các giải pháp để bố trí đất đai, chuyển đổi cơ cấu cây trồng, tổ chức sản xuất, ứng dụng khoa học kỹ thuật và đẩy mạnh việc thiết lập, xây dựng mã số vùng trồng, mã số cơ sở đóng gói; xây dựng nhãn hiệu, chỉ dẫn địa lý; quảng bá và phát triển du lịch nông nghiệp, thực hiện Chương trình “Mỗi xã một sản phẩm” (OCOP) của tỉnh.  

Chế biến chanh leo chuẩn bị xuất khẩu tại doanh nghiệp trên địa bàn tỉnh. Ảnh: LN 

Tổ chức kiểm tra, rà soát những diện tích chanh leo đảm bảo theo tiêu chuẩn; chủ động phối hợp với Chi cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật (Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn) đẩy mạnh việc thiết lập, xây dựng và quản lý vùng trồng, cơ sở đóng gói nông sản tại địa phương; xây dựng các chuỗi giá trị sản xuất, thu mua, chế biến, tiêu thụ, xuất khẩu chanh leo hiệu quả trên địa bàn.  

Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn chủ trì hướng dẫn các địa phương rà soát diện tích chanh leo theo hướng hình thành vùng sản xuất hàng hóa tập trung, quy mô phù hợp theo Đề án phát triển sản xuất rau, hoa và cây ăn quả trên địa bàn tỉnh Gia Lai đến năm 2030, định hướng đến năm 2040. Chủ trì liên kết vùng, liên kết các địa phương rải vụ thu hoạch chanh leo có hiệu quả. Tăng cường hướng dẫn, hỗ trợ nông dân, tổ hợp tác, hợp tác xã, doanh nghiệp xây dựng, phát triển mã số vùng trồng, cơ sở sơ chế, đóng gói, bảo quản, chế biến nông sản. 

Tổ chức điều tra, đánh giá tình hình sâu, bệnh hại phổ biến trên chanh leo và xây dựng các biện pháp phòng trừ hiệu quả phù hợp với tiêu chuẩn nước xuất khẩu để phổ biến, hướng dẫn người dân triển khai áp dụng. Rà soát, hướng dẫn danh mục thuốc bảo vệ thực vật, hóa chất sử dụng trong sản xuất, sau thu hoạch chanh leo; kịp thời cập nhật, phổ biến danh mục hoạt chất cấm sử dụng của các thị trường nhập khẩu. 

Thùy Minh