Lò gạch Mang Thít giữa vùng sông nước miền Tây

TMO - Về Vĩnh Long, vùng đất phù sa màu mỡ của Đồng bằng sông Cửu Long, du khách có cơ hội khám phá cuộc sống của người dân vùng sông nước, miệt vườn, ghé thăm “vương quốc lò gạch” Mang Thít - điểm đến du lịch hấp dẫn nằm ngay bên dòng sông thơ mộng, mang màu sắc ấn tượng với tuổi đời trên trăm năm. 

"Vương quốc lò gạch” Mang Thít nằm ven sông Cổ Chiên hiền hòa, trải dài tới 30km, thuộc thành phố Vĩnh Long. Trong đó xã Nhơn Phú và Mỹ An, huyện Mang Thít Làng có tuổi đời trên trăm năm, được biết đến là nơi sản xuất gạch, gốm đỏ nổi tiếng và lớn nhất vùng Đồng bằng sông Cửu Long, xuất khẩu sang nhiều nước trên thế giới. Thời điểm hưng thịnh nhất, tỉnh Vĩnh Long có tới gần 2.000 lò gạch gốm nung.

Lò gạch Mang Thít với dãy lò gạch cổ trở thành điểm tham quan du lịch nổi tiếng tại tỉnh Vĩnh Long. Ảnh: THMK 

Nét độc đáo của nơi đây là những lò gạch có hình dáng tựa như những mái vòm khổng lồ - kiểu kiến trúc thường thấy ở các công trình kiến trúc Hồi giáo, nằm san sát nhau, kéo dài hàng chục kilômét. Mỗi lò gạch cao từ 7 - 12m, có kiến trúc hình tháp tròn, to ở trụ móng và thuôn dần lên tới đỉnh, được gắn kết bằng hàng chục nghìn viên gạch thẻ xếp chồng lên nhau tạo thành công trình kiến trúc độc đáo. 

Mặc dù không còn hưng thịnh như xưa nhưng một số gia đình Mang Thít hiện vẫn duy trì sản xuất, giữ nghề truyền thống. Theo thống kê của Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh Vĩnh Long, trong tổng số 1.424 lò gạch, có 877 lò vẫn giữ được nguyên vẹn kiến trúc ban đầu và 547 lò đã phá dỡ một phần hoặc chỉ còn phế tích. Mặc dù vậy, không gian cảnh quan cùng bản sắc văn hóa đậm đặc của Mang Thít vẫn có sức hấp dẫn đặc biệt đối với du khách. 

Tỉnh Vĩnh Long triển khai đề án nhằm bảo tồn và phát huy tiềm năng du lịch tại "Vương quốc lò gạch" này. Ảnh: THMK 

Nhằm bảo tồn và phát triển “Vương quốc lò gạch” Mang Thít trở thành một vùng di sản đương đại có giá trị, một điểm đến trên bản đồ du lịch khu vực trên cơ sở bảo tồn, phát huy các giá trị di sản văn hóa và hệ sinh thái địa phương, tỉnh Vĩnh Long đã phê duyệt xây dựng Đề án Di sản đương đại Mang Thít. Bên cạnh đó, tỉnh cũng kêu gọi đầu tư từ nguồn xã hội hóa nhằm xây dựng nơi đây trở thành một điểm đến hấp dẫn trên bản đồ du lịch khu vực với tổng mức đầu tư khoảng 200 tỷ đồng trong giai đoạn 2021 - 2025. 

Theo đó, Vĩnh Long sẽ dừng phá dỡ các lò gạch, bảo vệ nguyên trạng, xây dựng các chương trình văn hóa, nghệ thuật, du lịch, dịch vụ dựa trên khối công trình di sản lò gạch và nhà xưởng; lập quy hoạch tổng thể định hướng cho toàn bộ vùng di sản gồm vùng đệm, vùng lõi và vùng trung tâm lõi di sản.

Hải Nam