TMO - Tỉnh Quảng Trị đẩy mạnh xây dựng các kịch bản ứng phó khí hậu theo hướng linh hoạt, thực tiễn, bám sát đặc thù từng khu vực. Nhờ rộng mở nguồn lực và tăng cường phối hợp, địa phương từng bước giảm thiểu tác động tiêu cực, bảo đảm an toàn cho sản xuất và đời sống người dân.

Trong những ngày cuối tháng 10/2025, theo thống kê của Ban Chỉ huy phòng thủ dân sự tỉnh Quảng Trị, mưa lớn kéo dài đã khiến địa phương bị ngập lụt nghiêm trọng trên các tuyến quốc lộ, tỉnh lộ, gần 80 tuyến giao thông liên xã, thôn bị ngập sâu, nhiều khu vực ở Kim Phú, Ninh Châu, Bắc Gianh, Ba Đồn, Tuyên Bình, Mỹ Thủy, Diên Sanh, Đakrông… bị chia cắt hoàn toàn.

Mưa lớn khiến 3.596 nhà dân bị ngập, 101 điểm trường với hơn 28.000 học sinh phải tạm nghỉ học. Ngoài ra, 22 điểm sạt lở đã được ghi nhận trên các tuyến quốc lộ, tỉnh lộ và khu vực miền núi như Đakrông, Tà Rụt, Kim Ngân, Hướng Hiệp. Tỉnh Quảng Trị cũng đã công bố tình huống khẩn cấp về thiên tai đối với 2 khu vực: Đồi phòng không, thôn Đồng Lâm và khu tái định cư, thôn Đạm Thuỷ (xã Tuyên Phú) trước nguy cơ sạt lở núi đe doạ tính mạng và tài sản của hàng chục hộ dân.

Những ngày cuối tháng 10, hàng nghìn nhà dân thuộc xã Lệ Thuỷ bị ngập lụt, chìm trong biển nước. (Ảnh: HN).

Trước thực tế trên, lãnh đạo Sở Nông nghiệp và Môi trường cho biết, Quảng Trị là tỉnh thường xuyên chịu ảnh hưởng nặng nề của biến đổi khí hậu (BĐKH). Những năm gần đây, thiên tai xuất hiện với tần suất dày hơn, cường độ mạnh hơn và diễn biến bất thường hơn, gây thiệt hại lớn về người và tài sản. Để chủ động ứng phó, tỉnh đã tham gia tích cực vào các nỗ lực quốc gia về BĐKH, cụ thể hóa các chủ trương, cam kết bằng nhiều chương trình, kế hoạch; đồng thời lồng ghép yếu tố BĐKH vào các quy hoạch phát triển KT-XH của địa phương.

Nhờ vậy, công tác ứng phó trên địa bàn đạt nhiều kết quả quan trọng, nâng cao khả năng thích ứng của cộng đồng, giảm mức độ tổn thương, đóng góp tích cực, trách nhiệm vào mục tiêu đạt mức phát thải ròng bằng “0” vào năm 2050. Thời gian qua, các ban, ngành, tổ chức chính trị-xã hội cũng đã triển khai nhiều hoạt động thiết thực, tuyên truyền, vận động cán bộ, hội viên, Nhân dân chủ động thích ứng với BĐKH.

Nhiều mô hình dựa vào hệ sinh thái được xây dựng, bảo đảm mục tiêu phát triển bền vững, hài hòa giữa lợi ích KT-XH và bảo tồn đa dạng sinh học; vận động hội viên, Nhân dân tham gia trồng cây xanh, thu gom rác thải, xây dựng cảnh quan xanh-sạch-đẹp ở khu dân cư.

Lãnh đạo Ban Quản lý Dịch vụ công ích Đồng Hới cho biết, công trình mảng xanh đứng và vườn trên mái tòa nhà ban quản lý là 1 trong 3 mô hình thích ứng với BĐKH dựa vào hệ sinh thái cho khu vực đô thị. Công trình mang đến không gian xanh mát với hàng nghìn cây xanh.

Các mảng tường và mái được bao phủ bởi nhiều chậu cây nhỏ, đa dạng về màu sắc, chủng loại, phù hợp với khí hậu của địa phương, bảo đảm phát triển bền vững cùng yêu cầu bảo trì thấp và kỹ thuật canh tác bán thủy canh. Ngoài việc tạo cảnh quan, công trình còn giúp thanh lọc không khí, giảm nắng nóng và hạn chế ô nhiễm tiếng ồn, tiết kiệm năng lượng. Sở Nông nghiệp và Môi trường Quảng Trị thông tin, thời gian tới, sở sẽ phối hợp với các ngành, địa phương tham mưu, đề xuất Tỉnh ủy, UBND tỉnh các giải pháp đồng bộ, đẩy mạnh công tác ứng phó BĐKH trên địa bàn. Trong đó, tập trung nâng cao năng lực trong thực hiện quản lý tài nguyên và hệ sinh thái; khai thác, sử dụng hợp lý tài nguyên nước, đất và khoáng sản.

Đồng thời bảo đảm an ninh tài nguyên, phòng ngừa ô nhiễm và suy thoái; bảo vệ và phục hồi rừng, đa dạng sinh học và hệ sinh thái tự nhiên. Song song đó, tỉnh phát triển nông nghiệp sinh thái, ứng dụng công nghệ và giống cây trồng, vật nuôi thích ứng với BĐKH; thực hiện kiểm kê khí nhà kính định kỳ, xây dựng và triển khai kế hoạch giảm phát thải khí nhà kính phù hợp với từng ngành, lĩnh vực. Xây dựng và hoàn thiện thể chế, chính sách, sửa đổi, bổ sung các quy hoạch, kế hoạch phát triển KT-XH của tỉnh giai đoạn 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050 phù hợp với các mục tiêu của chiến lược quốc gia về BĐKH giai đoạn đến năm 2050.

Ngày 17/11, ảnh hưởng của mưa lớn kéo dài gây sạt lở nghiêm trọng, đe doạ nhiều căn nhà dân tại xã Khe Sanh. (Ảnh: NT).

Nghiên cứu, xây dựng và ban hành các chính sách khuyến khích đầu tư giảm phát thải trong các lĩnh vực, thúc đẩy phát triển thị trường carbon tại địa phương. Các ngành, địa phương đẩy mạnh công tác truyền thông, nâng cao năng lực quản lý và nhận thức cộng đồng; nghiên cứu khoa học và ứng dụng công nghệ trong ứng phó BĐKH; huy động nguồn lực tài chính;

Khuyến khích sự tham gia của doanh nghiệp, người dân vào hoạt động thích ứng với BĐKH, giảm phát thải khí nhà kính, xây dựng cộng đồng phát thải thấp và phát triển sinh kế bền vững. Ngoài ra, tỉnh cũng tích cực tham gia các cơ chế hợp tác về ứng phó với BĐKH, tăng cường kết nối với các đối tác phát triển, tổ chức quốc tế và doanh nghiệp nước ngoài để trao đổi kinh nghiệm và huy động nguồn lực ứng phó với BĐKH.

Nhìn chung, các giải pháp mà Quảng Trị đang triển khai cho thấy quyết tâm mạnh mẽ của địa phương trong việc giảm thiểu rủi ro khí hậu và bảo vệ lâu dài cho cộng đồng. Việc xây dựng kịch bản ứng phó không chỉ dừng ở văn bản hay cảnh báo, mà đã được chuyển hóa thành hành động cụ thể, từ đầu tư hạ tầng, mở rộng diện tích rừng đến thúc đẩy sinh kế bền vững.

Những nỗ lực này giúp địa phương chủ động hơn trước các hiện tượng thời tiết cực đoan vốn diễn ra ngày càng thường xuyên và khó dự đoán. Quan trọng hơn, sự tham gia của người dân, các tổ chức xã hội và doanh nghiệp đã tạo nên nền tảng vững chắc cho công tác phòng chống thiên tai, nâng cao năng lực cộng đồng.

Trong bối cảnh BĐKH được dự báo còn diễn biến phức tạp trong nhiều năm tới, cách làm của Quảng Trị cho thấy tầm nhìn chiến lược và sự thích ứng kịp thời. Chủ động, linh hoạt và ứn dụng khoa học là hướng đi phù hợp, giúp địa phương vừa bảo vệ tài nguyên, vừa phát triển kinh tế – xã hội theo hướng bền vững, an toàn và ổn định lâu dài.

Thu Hồng