Lạng Sơn tăng cường quản lý, bảo vệ tài nguyên nước ngầm

TMO - Tỉnh Lạng Sơn đã chủ động, tích cực triển khai các giải pháp bảo vệ, khai thác, sử dụng hiệu quả, bền vững nguồn nước ngầm (nước dưới đất), phòng chống nguy cơ suy thoái, cạn kiệt nguồn nước.

Theo báo cáo phương án, khai thác sử dụng, bảo vệ tài nguyên nước trên địa bàn tỉnh Lạng Sơn thời kỳ 2021 – 2030, tầm nhìn đến năm 2050, trữ lượng có thể khai thác của các tầng chứa nước ngầm trên địa bàn tỉnh là trên 530.000 m3/ngày; tài nguyên dự báo nước dưới đất là hơn 1,7 triệu m3/ngày; tổng lượng bổ cập nước dưới đất đạt trên 1,1 triệu m3/ngày.

Trên địa bàn tỉnh hiện có gần 60 trạm bơm nước ngầm, giếng khoan cấp nước với tổng lưu lượng nước được cấp phép khai thác là hơn 24.400 m3/ngày/đêm. Theo đánh giá của Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh, chất lượng nước dưới đất trong các tầng chứa nước trên địa bàn tỉnh tương đối tốt, đảm bảo phục vụ mục đích sinh hoạt của người dân trên địa bàn.

Nhằm tăng cường công tác quản lý, bảo vệ và khai thác hiệu quả nguồn nước ngầm trên địa bàn, từ năm 2016, UBND tỉnh đã phê duyệt Dự án Điều tra, khoanh định vùng cấm, vùng hạn chế khai thác nước dưới đất; thường xuyên rà soát, điều chỉnh bổ sung phù hợp với tình hình thực tiễn; phê duyệt phương án tổ chức thực hiện việc hạn chế khai thác nước dưới đất với diện tích trên 124.000 km2 thuộc 4 vùng, 159 khu vực hạn chế.  

Bên cạnh đó, UBND tỉnh phê duyệt danh mục 55 vùng phải đăng ký khai thác nước dưới đất; phê duyệt phạm vi 59 vùng bảo hộ vệ sinh khu vực lấy nước sinh hoạt của các công trình. Yêu cầu các tổ chức, cá nhân trước khi khai thác phải nghiên cứu, đánh giá chi tiết đặc điểm, mức độ đáp ứng của tầng chứa nước cho từng quy mô khai thác. Tuy nhiên, quá trình triển khai thực hiện tại các địa phương vẫn còn những tồn tại, hạn chế.

Địa phương này phê duyệt danh mục các vùng phải đăng ký khai thác nước dưới đất. 

Theo Sở TN&MT Lạng Sơn, việc người dân tự ý khoan giếng mà không đăng ký với cơ quan chức năng vẫn xảy ra tại các huyện, thành phố. Nguyên nhân chủ yếu là do một bộ phận người dân vẫn chưa nhận thức đầy đủ về việc phải chấp hành nghiêm các quy định, tự ý khoan giếng để sử dụng, nhất là tại khu vực nông thôn… Bên cạnh đó, toàn tỉnh cũng chưa có số liệu thống kê cụ thể về các công trình giếng khoan. Chế tài xử phạt vi phạm với hành vi này chưa cao, chưa đủ sức răn đe đối tượng vi phạm. 

Nhằm chấn chỉnh công tác quản lý khai thác, sử dụng tài nguyên nước ngầm, nâng cao hiệu quả phòng ngừa suy thoái vùng cấp nước dưới đất, hàng năm, Sở TN&MT đã ban hành văn bản gửi các địa phương yêu cầu thực hiện nghiêm các nhiệm vụ về tăng cường quản lý nhà nước về tài nguyên nước. Rà soát các đối tượng khai thác, sử dụng nước, hành nghề khoan nước dưới đất trên địa bàn thuộc đối tượng cấp phép, đăng ký khai thác nước dưới đất.

Qua tổng hợp từ các địa phương, UBND các huyện, thành phố đã chủ động triển khai kiểm tra, xử lý nghiêm các vi phạm trong lĩnh vực tài nguyên nước. Các lỗi vi phạm được phát hiện chủ yếu là không lập hồ sơ đề nghị cấp giấy phép theo quy định; không thông báo bằng văn bản về vị trí, quy mô, thời gian dự kiến thi công công trình khoan nước cho cơ quan nhà nước có thẩm quyền; không thực hiện đầy đủ chế độ báo cáo định kỳ theo quy định...

Hiện nay, Sở TN&MT đang tiếp tục tham mưu UBND tỉnh giám sát chặt chẽ những khu vực có nguy cơ cao gây ô nhiễm nguồn nước như các khu công nghiệp, làng nghề, khu vực tuyển khoáng, khu đông dân dư, khu chôn lấp chất thải, nghĩa trang, bãi rác… nếu phát hiện cần có biện pháp di dời, phòng ngừa ô nhiễm. 

Lạng Sơn là tỉnh có mạng lưới sông, suối khá phát triển, với mật độ dao động trung bình từ 0,6km/km2 - 1,2km/km2. Nhằm bảo đảm tính bền vững, hiệu quả trong khai thác, sử dụng tài nguyên nước, Lạng Sơn đã phê duyệt quy hoạch tài nguyên nước tỉnh đến năm 2020, định hướng 2030; điều tra, khoanh định vùng cấm, vùng hạn chế khai thác, vùng phải đăng ký khai thác nước dưới đất. Ưu tiên bảo đảm nguồn nước cấp cho sinh hoạt tại các đô thị, khu kinh tế cửa khẩu và các ngành sản xuất có giá trị kinh tế cao; bảo đảm nước tưới hợp lý cho cây trồng; đầu tư nhiều hệ thống công trình cấp nước sinh hoạt tập trung tại các khu đô thị, khu đông dân cư tập trung nông thôn, vùng khó khăn khan hiếm nước.

Ngành chức năng tỉnh triển khai đồng bộ các giải pháp nhằm quản lý, khai thác bền vững nguồn tài nguyên nước trên địa bàn.  

Hàng năm, tổ chức hội nghị triển khai, quán triệt văn bản mới lĩnh vực tài nguyên nước đến đội ngũ cán bộ, công chức cấp huyện, xã; thường xuyên phát động phong trào tham gia bảo vệ tài nguyên nước ở các khu đô thị, khu đông dân cư tập trung. Thực hiện phân loại chất lượng nước mặt và xác định mục tiêu chất lượng nước trên các lưu vực sông; điều tra, đánh giá hiện trạng khai thác, sử dụng tài nguyên nước mặt; điều tra, đánh giá tổng quan tài nguyên nước dưới đất trên địa bàn tỉnh và điều tra chi tiết tài nguyên nước dưới đất tại thành phố Lạng Sơn, huyện Cao Lộc, Văn Lãng.

Phê duyệt danh mục các nguồn nước phải lập hành lang bảo vệ; danh mục hồ, ao không được san lấp, vùng bảo hộ vệ sinh khu vực lấy nước sinh hoạt; điều tra, đánh giá khả năng tiếp nhận nước thải, sức chịu tải của các sông, hồ là nguồn nước nội tỉnh... Qua đó, góp phần quản lý, khai thác ngày càng hiệu quả, tiết kiệm nguồn tài nguyên nước, phục vụ các chương trình, mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội của địa phương.

Để nâng cao hiệu quả quản lý, bảo vệ nguồn nước, tỉnh Lạng Sơn triển khai Luật Tài nguyên nước 2023, trên cơ sở Kế hoạch của Thủ tướng Chính phủ ban hành tại Quyết định số 274/QĐ-TTg ngày 2/4/2024, Sở Tài nguyên và Môi trường đang tập trung xây dựng, tham mưu cho UBND tỉnh ban hành kế hoạch triển khai Luật Tài nguyên nước năm 2023 trên địa bàn tỉnh.

Cùng với đó, để nâng cao hiệu quả quản lý, bảo vệ tài nguyên nước, Lạng Sơn đang tiếp tục đẩy mạnh công tác tuyên truyền, phổ biến, nâng cao ý thức trách nhiệm chấp hành pháp luật về bảo vệ tài nguyên nước, phòng chống ô nhiễm, suy thoái, cạn kiệt nguồn nước. Tiếp tục xây dựng kế hoạch, tổ chức thực hiện điều tra cơ bản tài nguyên nước; khoanh định, công bố, điều chỉnh danh mục vùng cấm, vùng hạn chế khai thác nước dưới đất; có kế hoạch, lộ trình quy định các loại dự án phải có phương án sử dụng nước tuần hoàn, tái sử dụng nước đối với các dự án tại các khu vực thường xuyên xảy ra hạn hán, thiếu nước.

Xây dựng hệ thống thông tin, cơ sở dữ liệu tài nguyên nước, gắn với cơ sở dữ liệu về môi trường, đất đai, bảo đảm tích hợp với hệ thống thông tin cơ sở dữ liệu về tài nguyên nước trên địa bàn tỉnh, tích hợp với hệ thống thông tin dữ liệu của Trung ương. Kiểm soát các hoạt động khai thác, sử dụng nước, xả nước thải vào nguồn nước thông qua việc kết nối, truyền dữ liệu về hệ thống giám sát.../.

Mạnh Cường