TMO - Trước nhu cầu ngày càng cao về nước sạch cho sinh hoạt và sản xuất, tỉnh Lâm Đồng đã và đang tăng cường các biện pháp bảo vệ nguồn nước, mở rộng hệ thống cấp nước tập trung, đồng thời chú trọng ứng dụng công nghệ xử lý hiện đại để đảm bảo an toàn nguồn nước cho người dân, tạo nền tảng vững chắc cho phát triển nông nghiệp và sản xuất.

Hiện nay, nhu cầu sử dụng nước sạch ngày càng lớn, không chỉ phục vụ sinh hoạt cho người dân mà còn đáp ứng cho sản xuất nông nghiệp, công nghiệp và dịch vụ. Trước thực tế đó, Lâm Đồng đã triển khai đồng bộ nhiều giải pháp nhằm đảm bảo an toàn nguồn nước, trong đó chú trọng công tác quy hoạch, quản lý và khai thác hợp lý tài nguyên nước.

Các nhà máy cấp nước được đầu tư nâng cấp, mở rộng công suất, đồng thời nhiều công trình cấp nước tập trung tại khu vực nông thôn được xây dựng, góp phần nâng cao tỷ lệ hộ dân được sử dụng nước hợp vệ sinh. Song song với đó, tỉnh tăng cường kiểm soát chất lượng nước đầu vào, xử lý nghiêm tình trạng xả thải gây ô nhiễm sông, suối và hồ chứa.

Đặc biệt, việc ứng dụng công nghệ lọc, xử lý hiện đại được khuyến khích trong các cơ sở cấp nước nhằm nâng cao hiệu quả cung ứng, tiết kiệm chi phí và bảo vệ môi trường. Đáng chú ý, gần đây Lãnh đạo UBND tỉnh Lâm Đồng đã chủ trì buổi làm việc về quản lý, vận hành hệ thống thủy lợi và công trình cấp nước sinh hoạt. Theo báo cáo từ Sở Nông nghiệp và Môi trường, hiện nay toàn tỉnh Lâm Đồng có 966 công trình thủy lợi các loại đang được khai thác, trong đó có 536 hồ chứa, 255 đập dâng, 13 cống dâng, 51 trạm bơm và 91 đập tạm.

Hệ thống kênh mương dài 3.632km cùng nhiều đê, kè sông đã góp phần quan trọng trong việc cung cấp nguồn nước cho sản xuất nông nghiệp, sinh hoạt, công nghiệp và du lịch. Đây được xem là “mạch nguồn” duy trì và thúc đẩy các ngành kinh tế của tỉnh. Lâm Đồng đặt mục tiêu đến cuối năm 2025, diện tích canh tác được tưới đạt trên 73,45% tổng diện tích cần tưới; trong đó diện tích tưới trực tiếp từ công trình thủy lợi khoảng 150.128ha.

Đặc biệt, tỉnh chú trọng mở rộng diện tích tưới ứng dụng công nghệ tiên tiến, tiết kiệm nước với quy mô 97.202ha, nhằm đáp ứng yêu cầu sản xuất nông nghiệp hàng hóa, thích ứng với biến đổi khí hậu. Song song với thủy lợi, tỉnh hiện có 624 công trình cấp nước tập trung nông thôn đang hoạt động, phục vụ sinh hoạt cho 186.504 hộ dân. Tuy nhiên, thực tế còn nhiều hạn chế.

Cùng với bảo vệ nguồn nước, Lâm Đồng còn tập trung bảo vệ hệ thống thuỷ lợi.

Chỉ có 27,08% công trình được đánh giá hoạt động bền vững, trong khi gần một nửa số công trình (47,76%) đã ngừng hoạt động, gây lãng phí nguồn lực và ảnh hưởng đến đời sống của người dân. Nguyên nhân chính được xác định là do có nhiều chủ thể cùng tham gia quản lý, vận hành dẫn đến phân tán trách nhiệm, thiếu sự thống nhất trong mô hình hoạt động.

Một số công trình xuống cấp chưa được sửa chữa kịp thời, công tác duy tu, bảo dưỡng chưa được thực hiện thường xuyên. Trước thực trạng này, Lãnh đạo UBND yêu cầu phải nâng cao hiệu quả quản lý, bảo đảm an toàn hồ đập và khai thác bền vững các công trình thủy lợi, nước sạch nông thôn. Đồng thời, cần xây dựng mô hình quản lý và vận hành tinh gọn, hiệu lực, hiệu quả, đặt lợi ích người dân lên hàng đầu.

Lãnh đạo UBND tỉnh Lâm Đồng giao Sở Tài chính phối hợp với Sở Nội vụ nghiên cứu, đánh giá các mô hình tổ chức quản lý thủy lợi, cấp nước, từ đó đề xuất phương án tối ưu để sắp xếp, triển khai phù hợp. Đồng thời, yêu cầu các đơn vị phải xây dựng đồng bộ về giá, cơ chế, chính sách, thu hẹp khoảng cách giữa các vùng và nâng cao khả năng tiếp cận nước sạch của người dân. Các giải pháp trọng tâm cũng được đưa ra, bao gồm tăng cường kiểm tra, giám sát chất lượng công trình, huy động nguồn lực đầu tư, sửa chữa, nâng cấp các hạng mục xuống cấp, ứng dụng khoa học công nghệ để nâng cao hiệu quả sử dụng nước.

Cùng với đó, đẩy mạnh tuyên truyền, nâng cao ý thức cộng đồng trong việc bảo vệ và khai thác bền vững nguồn nước. Trước đó, tỉnh Lâm Đồng ban hành Kế hoạch số 10619/KH-UBND thực hiện bảo đảm cấp nước an toàn khu vực nông thôn tỉnh Lâm Đồng giai đoạn đến năm 2025, định hướng đến năm 2030.

Mục tiêu đến hết năm 2025 phấn đấu trên 97,5% hộ dân nông thôn được sử dụng nước hợp vệ sinh; 40% hộ gia đình ở nông thôn được sử dụng nước sạch theo quy chuẩn; giải quyết cơ bản tình trạng thiếu nước sinh hoạt tại khu vực nông thôn; tỷ lệ hệ thống cấp nước nông thôn tập trung có công suất từ 100m3/ngày đêm trở lên được lập và thực hiện kế hoạch cấp nước an toàn đạt 100%.

Lâm Đồng bảo vệ nguồn nước phục vụ sinh hoạt, sản xuất. (Ảnh: BĐN).

Đến năm 2030, có trên 98% hộ dân nông thôn được sử dụng nước hợp vệ sinh; phấn đấu tỷ lệ hộ dân nông thôn được sử dụng nước sạch theo quy chuẩn đạt khoảng 80%. Bên cạnh đó, Chính quyền địa phương các cấp, các sở ngành liên quan tăng cường kiểm soát, giám sát chặt chẽ các nguồn thải, chất thải xả vào nguồn nước, nhất là nước thải sinh hoạt, công nghiệp; kiên quyết xử lý đối với hành vi xả thải không qua cấp phép, gây ô nhiễm nguồn nước, khai thác, sử dụng nguồn nước trái phép theo quy định của pháp luật; xác định mục tiêu, lộ trình giảm xả thải vào nguồn nước không còn khả năng chịu tải…

Những nỗ lực đầu tư hạ tầng cấp nước, mở rộng hệ thống cung cấp tại các khu vực nông thôn, đô thị, cùng với việc kiểm soát nghiêm ngặt chất lượng nguồn nước đã mang lại những kết quả tích cực, từng bước nâng cao tỷ lệ người dân được tiếp cận với nước sạch và đảm bảo nguồn nước phục vụ canh tác, sản xuất.

Không chỉ đáp ứng nhu cầu thiết yếu của đời sống, nguồn nước an toàn, ổn định còn tạo điều kiện để Lâm Đồng phát triển các lĩnh vực thế mạnh như nông nghiệp công nghệ cao, công nghiệp chế biến và dịch vụ du lịch. Tuy nhiên, trong bối cảnh biến đổi khí hậu, gia tăng dân số và áp lực phát triển kinh tế, công tác bảo vệ tài nguyên nước vẫn đứng trước nhiều thách thức, đòi hỏi sự phối hợp chặt chẽ giữa chính quyền, doanh nghiệp và cộng đồng.

Việc nâng cao ý thức sử dụng tiết kiệm, bảo vệ nguồn nước song hành với đầu tư khoa học công nghệ hiện đại sẽ giúp Lâm Đồng đảm bảo an ninh nguồn nước trước và phát triển kinh tế-xã hội có nhiều đột phá trong giai đoạn tiếp theo.

Thanh Nhàn