Kiên quyết loại bỏ những thủy điện ảnh hưởng đến môi trường

TMO - Tỉnh Lào Cai đề xuất loại bỏ một số thủy điện ảnh hưởng đến môi trường, rừng tự nhiên, cấp nước thủy lợi và không cho phép nghiên cứu dự án thủy điện nhỏ hơn 10MW.

Tỉnh Lào Cai đề xuất loại khỏi quy hoạch một số dự án ảnh hưởng đến môi trường, rừng tự nhiên, cấp nước thủy lợi là: Thủy điện Yên Hà 1, Yên Hà 2, Yên Hà 3, Nậm Cang 2, Phố Cũ 1, Phố Cũ 2, Nậm Nhùn 2, Nậm Nhùn 3 và không cho phép nghiên cứu 14 dự án thủy điện có công suất lắp máy nhỏ hơn 10MW như: Thủy điện Khe Vai, Khe Đăm, Bản Bẻ, Nghĩa Đô, Xuân Thượng, Khe Lếch, Mường Vi, Bản Liền...

Đặc biệt, địa phương này sẽ không phê duyệt các dự án ảnh hưởng đến môi trường, đời sống người dân khu vực dự kiến xây dựng dự án thủy điện. Ngoài ra, sẽ xử lý nghiêm các chủ đầu tư dự án không tuân thủ các quy định của pháp luật về xây dựng, gây ô nhiễm môi trường sinh thái... Thậm chí xem xét, đề xuất thu hồi giấy phép hoặc đình chỉ thi công để khắc phục hậu quả, giảm thiểu tối đa ảnh hưởng đến đời sống, sinh hoạt của nhân dân trong vùng dự án.

Tỉnh Lào Cai kiên quyết loại bỏ những thủy điện hoạt động ảnh hưởng tới chất lượng môi trường, hệ sinh thái rừng... 

Với hai hệ thống sông Hồng và sông Chảy, địa hình chia cắt, nhiều dãy núi, độ dốc cao tạo nên hệ thống các sông, suối khiến Lào Cai có tiềm năng lớn về thủy điện vừa và nhỏ. Theo thống kê từ Sở Công Thương, trên địa bàn tỉnh có có 130 dự án thủy điện đã được phê duyệt quy hoạch với tổng công suất 1.573,95MW, đến nay đã có 67 dự án thủy điện đã hoàn thành phát điện với tổng công suất 1.080,35MW; 08 dự án thủy điện đang triển khai thi công xây dựng với tổng công suất 85MW.  

Ngoài ra, trên địa bàn tỉnh còn 28 dự án thủy điện đã được chấp thuận chủ trương đầu tư với tổng công suất 173,6MW; 38 dự án thủy điện đang nghiên cứu lập hồ sơ đề xuất chủ trương đầu tư với tổng công suất 235MW. Hết năm 2022 sẽ có 04 dự án thủy điện hoàn thành phát điện bao gồm Nậm Sài (thị xã Sa Pa), Suối Chút 2 (huyện Văn Bàn), Bảo Nhai bậc 2 (huyện Bắc Hà) và thủy điện Séo Chung Hô mở rộng (thị xã Sa Pa).

Tổng giá trị doanh thu của 69 dự án thủy điện đã hoàn thành phát điện đạt khoảng 4.800 tỷ đồng/năm và đóng góp vào ngân sách nhà nước khoảng 700 đến 900 triệu đồng/1MW/năm, bao gồm: Thuế GTGT; thuế thu nhập doanh nghiệp; thuế tài nguyên nước và các loại thuế, phí khác có liên quan...

Nhằm tăng cường công tác quản lý Nhà nước đối với các công trình thủy điện trên địa bàn, từ đó phát huy hiệu quả tiềm năng, hạn chế tác động tiêu cực đến đời sống của người dân, tỉnh Lào Cai đã thành lập đoàn kiểm tra, đánh giá khảo sát một số dự án thủy điện trên địa bàn tỉnh.

Kết quả cho thấy một số sự án thủy điện tác động tiêu cực, ảnh hưởng trực tiếp đến đời sống của người dân địa phương như gây ngập úng, sụt lún nhà ở, ngập úng cây trồng, làm mất diện tích đất sản xuất; công trình khi xây dựng gây ô nhiễm môi trường sinh thái; đường giao thông xuống cấp do vận chuyển vật liệu thi công dự án.

Ngoài ra, một số thủy điện chưa lắp đặt thiết bị giám sát tự động lưu lượng xả duy trì dòng chảy tối thiểu và lưu lượng xả qua tràn, chưa thực hiện giám sát tự động lưu lượng xả duy trì dòng chảy tối thiểu, thực hiện không đầy đủ tần suất quan trắc, giám sát định kỳ về môi trường... 

Bên cạnh đó, việc đánh giá tác động môi trường của một số dự án thủy điện chưa sát với thực tế; chủ đầu tư các dự án thủy điện chưa quan tâm đến việc giải quyết triệt để ý kiến, kiến nghị của người dân bị ảnh hưởng, chưa phối hợp tốt với chính quyền địa phương các cấp, đặc biệt là người đứng đầu các doanh nghiệp ít khi làm việc trực tiếp với chính quyền địa phương để thống nhất phương án giải quyết hài hòa lợi ích của các bên.  

Đức Hải