Kiên cố hóa kênh mương, phát huy hiệu quả thủy lợi

TMO - Là một trong những địa phương thường xuyên chịu nhiều ảnh hưởng của thiên tai, nhất là hạn hán, thiếu nước, huyện Kông Chro (tỉnh Gia Lai) đã đẩy mạnh đầu tư, củng cố hạ tầng, hệ thống kênh mương phục vụ nông nghiệp, bảo đảm nguồn nước tưới cho diện tích sản xuất trên địa bàn.

Thông tin từ Phòng Nông nghiệp và Môi trường huyện Kông Chro, tính đến năm 2024 toàn huyện có hơn 871 ha cây ăn quả, tăng hơn 400 ha so với năm 2019. Ngay từ năm 2023, UBND huyện đã phê duyệt các mô hình sản xuất cây ăn quả theo tiêu chuẩn VietGAP và tem điện tử xác thực nguồn gốc hàng hóa tại 5 xã với quy mô 32,5 ha nhãn và bưởi da xanh.

Những năm tiếp theo, UBND huyện sẽ tiếp tục thực hiện với cây na, chuối nhằm nâng cao hiệu quả kinh tế. Hiện một số sản phẩm cây ăn quả như mắc ca, nhãn T6, bưởi da xanh đã đạt tiêu chuẩn OCOP 3 sao. Tuy nhiên để đạt được mục tiêu này, vấn đề về nguồn nước tưới là rất quan trọng để đảm bảo diện tích sản xuất nông nghiệp tăng trưởng đúng kế hoạch.

Theo thống kê, huyện Kông Chro có 16 công trình thủy lợi nhỏ tập trung tại các xã: Chư Krêy, Yang Nam, Yang Trung, Đăk Kơ Ning, Đăk Tơ Pang, Sró, Đăk Pling, Đăk Pơ Pho, Đăk Song và thị trấn Kông Chro. Những năm qua, huyện đã huy động hàng chục tỷ đồng xây dựng, kiên cố hóa kênh mương. Riêng năm 2024, huyện xuất ngân sách gần 417 triệu đồng để sửa chữa 45 m kênh mương và làm mới 380 m kênh mương bê tông xi măng, nâng tổng chiều dài hệ thống kênh mương toàn huyện lên hơn 15,5 km, phục vụ nước tưới cho hơn 360 ha cây trồng các loại.

Cùng với đó, các xã, thị trấn đã huy động hơn 500 lượt người dân tham gia nạo vét kênh mương, khơi thông dòng chảy, giúp nâng cao hiệu quả sử dụng nước tưới phục vụ sản xuất.

Hàng năm, huyện tiếp tục đầu tư nâng cấp công trình thủy lợi và mở rộng hệ thống kênh mương. Năm 1998, huyện Kông Chro đầu tư xây dựng công trình thủy lợi và hệ thống kênh mương kiên cố dẫn nước từ sông Ba về cánh đồng Đồn Chảo (làng Ya Ma-Hòa Bình, xã Yang Nam).

Kông Chro đẩy mạnh kiên cố hoá hệ thống thuỷ lợi. 

Đến nay, hệ thống này có hơn 1,17 km kênh chính và 500 m kênh nhánh giúp dân làng canh tác 2 vụ lúa nước và mở rộng sản xuất. Bên cạnh đó, công trình trạm bơm An Trung (làng Tnang, xã Yang Trung) được huyện Kông Chro đầu tư hơn 4 tỷ đồng để xây dựng vào năm 2010.

Trạm bơm này có công suất thiết kế 468 m3/giờ, phục vụ nước tưới cho khoảng 60 ha lúa của người dân làng Tnang, Hle Hlang (xã Yang Trung) và tổ dân phố Plei Hle Ktu (thị trấn Kông Chro).

Theo chia sẻ của người dân làng Tnang, trước đây, cây lúa phụ thuộc nước trời nên năng suất bấp bênh. Từ ngày huyện xây dựng trạm bơm, kiên cố hóa kênh mương, tình trạng thiếu nước tưới đã được khắc phục.

Nhiều hộ dân canh tác 2 vụ lúa nước/năm nên đảm bảo nguồn lương thực cho gia đình. Người dân mong huyện và xã quan tâm mở rộng hệ thống kênh mương dẫn nước đến nhiều cánh đồng hơn để bà con có nước phục vụ sản xuất, góp phần nâng cao đời sống. Lãnh đạo UBND xã Yang Trung cho biết, cuối năm 2023, UBND huyện cấp cho xã hơn 52 triệu đồng để sửa chữa trạm bơm An Trung.

Từ đó đến nay, trạm bơm hoạt động tốt, đáp ứng nhu cầu nước tưới cho sản xuất nông nghiệp. Ủy ban nhân dân xã tiếp tục chỉ đạo cán bộ chuyên môn phối hợp với các thôn, làng thường xuyên kiểm tra hệ thống kênh mương, xây dựng kế hoạch nạo vét, sửa chữa, nâng cấp, gia cố hệ thống kênh mương; tuyên truyền người dân sử dụng hiệu quả nguồn nước tưới, tránh thất thoát, lãng phí tài nguyên nước;

Bên cạnh đó, người dân chung tay quản lý, khai thác tốt hệ thống kênh mương nội đồng. Còn Lãnh đạo xã Chư Krêy cho hay, trên địa bàn xã có 5 công trình thủy lợi với 4.536 m kênh mương đều được xây dựng kiên cố phục vụ nước tưới cho hơn 70 ha lúa nước 2 vụ và khoảng 30 ha cây trồng khác.

Hàng năm, xã xây dựng kế hoạch nạo vét kênh mương, tu sửa công trình thủy lợi. Trong 2 năm (2024-2025), huyện cấp cho xã 1,2 tỷ đồng để sửa chữa kênh mương tại làng Châu và làng Sơ Rơn. Được huyện quan tâm đầu tư, những năm qua, hệ thống đập dâng, đập tràn, kênh mương luôn được tu sửa, nâng cấp nên việc vận hành, điều tiết nước thuận lợi hơn.

Nhiều hộ dân mạnh dạn đưa giống cây trồng mới có giá trị kinh tế cao vào canh tác, góp phần nâng cao giá trị sản xuất nông nghiệp trên địa bàn. Đại diện phòng Nông nghiệp và Môi trường huyện Kông Chro thông tin, năm 2025, huyện xuất ngân sách khoảng 800 triệu đồng hỗ trợ các xã, thị trấn tu sửa công trình thủy lợi, hệ thống kênh mương.

Hệ thống thuỷ lợi ổn định giúp ngành nông nghiệp Kông Chro phát triển. 

Nếu như trước đây đời sống của người dân trong huyện gặp nhiều khó khăn. Nguyên nhân do đất đai cằn cỗi, khí hậu khắc nghiệt nên mùa màng thường thất bát, làm không đủ ăn. Tuy nhiên, nhờ được Nhà nước quan tâm đầu tư hạ tầng giao thông, thủy lợi cũng như hỗ trợ chuyển đổi cơ cấu cây trồng, vật nuôi phù hợp nên cuộc sống người dân ngày càng được cải thiện, bộ mặt nông thôn của Kông Chro ngày càng khởi sắc.

Đặc biệt, người dân đã dần thay đổi tư duy từ sản xuất manh mún, nhỏ lẻ sang sản xuất tập trung, quy mô lớn, áp dụng tiến bộ khoa học kỹ thuật cũng như liên kết hình thành các chuỗi giá trị. Nhờ đó, tỷ lệ hộ nghèo giảm mạnh qua các năm.

Xác định việc hoàn thiện các công trình thủy lợi đóng vai trò quan trọng trong phát triển sản xuất nông nghiệp, ổn định đời sống người dân, thời gian tới, Phòng Nông nghiệp và Môi trường huyện tiếp tục phối hợp với các địa phương quản lý, vận hành hiệu quả hệ thống công trình thủy lợi, đáp ứng nhu cầu phục vụ sản xuất nông nghiệp theo hướng thâm canh tăng năng suất cây trồng.

Trong giai đoạn tiếp theo, huyện Kông Chro nói riêng và toàn tỉnh Gia Lai nói chung sẽ triển khai nghiêm túc Quyết định số 145/QĐ-TTg phê duyệt Kế hoạch, chính sách và giải pháp thực hiện Quy hoạch phòng, chống thiên tai và thủy lợi thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050. Trong đó, chú trọng xây dựng kế hoạch đầu tư mới, nâng cấp, cải tạo các công trình thủy lợi, hệ thống công trình thủy lợi, công trình phòng-chống thiên tai.

Đồng thời, hoàn thiện cơ chế chính sách và triển khai có hiệu quả chính sách giá sản phẩm, dịch vụ thủy lợi; xây dựng cơ chế chính sách huy động nguồn lực ứng phó với thiên tai từ quỹ phòng, chống thiên tai để thu hút tham gia đầu tư phát triển hạ tầng thủy lợi, phòng, chống thiên tai theo quy hoạch.

Song song đó, quyết tâm thực hiện tốt công cuộc đổi mới, phát huy sức mạnh đoàn kết toàn dân, khai thác tốt tiềm năng, huy động mọi nguồn lực để xây dựng kết cấu hạ tầng thuỷ lợi phục vụ, phát triển kinh tế nông nghiệp bền vững, nâng cao hiệu quả sản xuất; đẩy mạnh phát triển, xây dựng nông thôn mới, đô thị văn minh, chuyển dịch mạnh cơ cấu kinh tế theo hướng sản xuất hàng hóa.

Tuấn Anh