Khám phá hang Thẳm Khến

TMO - Nằm ở độ cao gần 1.000m so với mực nước biển, hang động Thẳm Khến, tỉnh Điện Biên, chứa đựng nhiều giá trị về mặt lịch sử, văn hóa, khoa học, du lịch.

Theo tiếng của dân tộc Thái địa phương: Thẳm là hang động, Khến là một loại rau có vị đắng và ngọt, loại rau này mọc nhiều trước cửa hang. Dịch nôm na thì Thẳm Khến nghĩa là "hang động có nhiều cây rau Khến".

Hang động Thẳm Khến là nơi hội tụ của nhiều tính chất đa dạng của thiên nhiên: địa hình, khí hậu, sinh thái 

Hang nằm trong dãy núi đá vôi, kiểu địa hình karst hoà tan (là hiện tượng phong hóa đặc trưng của núi đá vôi bị nước chảy xói mòn), được hình thành do quá trình kiến tạo địa chất của Trái đất cách ngày nay hàng triệu năm.

Trong hang có rất nhiều các nhũ đá màu vàng, xám, xanh rêu, phần lớn nền hang động là đất, cát, các cột đá, chuông đá…

Hang động Thẳm Khến là một tổ hợp gồm 2 hang động. Hang động thứ nhất nằm ở vị trí lưng trừng đồi, cửa hang quay về hướng Đông, hang có tổng chiều dài 160m, uốn lượn theo hình chữ S, được chia làm 3 khoang chính. Khi nghiêng người, khom lưng chui qua cửa hang động du khách sẽ vào khoang thứ nhất có chiều sâu khoảng 35m, nơi rộng nhất khoảng 20m, có vòm hình vòng cung.

Tại khoang thứ hai có vòm cung, chiều sâu khoảng 75m, xuất hiện những mảng nhũ đá lớn có màu vàng, xám đan xen buông từ vòm hang xuống; trên nền, vách của hang động tồn tại các cột đá măng đá hình cổ thụ, cao từ 10-12m hay những thác nước đang tuôn chảy tung bọt trắng xóa.

Nổi bật tại hang là trụ đá to mọc giữa trung tâm khoang 

Khoang thứ ba có chiều sâu khoảng 45m, nơi rộng nhất của khoang 20m, vòm khoang nơi cao nhất khoảng 10m, trên vách và nền khoang là những dải nhũ màu vàng hình thù kỳ lạ, nổi bật là trụ đá to mọc giữa trung tâm, xung quanh là những phiến đá nối tiếp nhau từ cao xuống thấp như những ruộng bậc thang.

Cuối khoang thứ ba có “giếng trời” rộng khoảng 3m lấy ánh sáng trực tiếp từ trên đỉnh núi chiếu thẳng xuống làm khung cảnh trong hang thêm lung linh, huyền ảo. Nền hang là các phiến đá lớn trải dài được xếp chồng lên nhau thành tầng nhiều tầng, lớp hoặc mọc nối tiếp nhau như những rừng cây xương rồng giữa sa mạc hoặc đứng đơn lẻ như cây nấm khổng lồ.

Hang Thắm Khến được thiên nhiên ban tặng cho hình thái độc đáo cũng như vẻ hoang sơ 

Hang động Thẳm Khến chứa đựng nhiều giá trị về mặt lịch sử, văn hóa, khoa học, du lịch, thẩm mỹ… Vì vậy, hang động có thể trở thành địa điểm phục vụ nghiên cứu khoa học, nghiên cứu lịch sử, địa lý, địa chất, địa mạo, môi trường sinh học, sự đa dạng của hệ sinh thái.

Hang động Thẳm Khến tại bản Nà Xa, xã Mường Đun, huyện Tủa Chùa, tỉnh Điện Biên được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch công nhận là di tích quốc gia vào ngày 27/10/2020.

Lê Kiên