Khắc phục hậu quả do mưa lớn, lũ quét tại Lào Cai

TMO - Tỉnh Lào Cai huy động lực lượng khắc phục hậu quả của mưa lũ, lũ quét, ổn định cuộc sống và sản xuất của người dân; tập trung tìm kiếm người mất tích, cứu chữa người bị thương; tổ chức thăm hỏi, động viên, hỗ trợ kịp thời các gia đình bị thiệt hại, có người bị nạn. 

Do ảnh hưởng của rãnh áp thấp bị nén bởi bộ phận áp cao lục địa tăng cường từ phía bắc, từ đêm 12/9 đến rạng sáng 13/9, trên địa bàn tỉnh Lào Cai có mưa vừa, mưa to, một số nơi mưa rất to. Tính đến 8 giờ sáng 14/9, mưa lũ ở Lào Cai đã làm ít nhất 14 người chết, mất tích và bị thương. Trong đó, lực lượng chức năng đã tìm thấy thi thể 5 nạn nhân, còn 4 người vẫn đang mất tích. Ngoài ra, có 5 người bị thương do lũ quét, sạt lở đất. Địa phương có người bị thương vong nhiều nhất do lũ quét, sạt lở đất là xã Liên Minh, thị xã Sa Pa: 3 người chết, 4 người mất tích do lũ cuốn trôi. Tiếp đến là xã Phìn Ngan, huyện Bát Xát: 1 người mất tích do lũ cuốn trôi và xã Làng Giàng, huyện Văn Bàn: 1 người chết do dông lốc làm sập bếp. Ước giá trị thiệt hại ban đầu về kinh tế lên tới hơn 255 tỷ đồng, trong đó riêng thị xã Sa Pa khoảng 250 tỷ đồng.

Lũ ống tàn khốc tràn qua thôn Nậm Than, xã Liên Minh (Sa Pa) trong đêm ã gây thiệt hại nặng nề về người, tài sản của người dân tại địa phương này. Riêng tại xã Liên Minh, thị xã Sa Pa lũ ống đã cướp đi sinh mạng của 3 người (đã tìm thấy thi thể), 5 người mất tích và 4 người bị thương nặng, đang cấp cứu tại các bệnh viện. Trận lũ ống bất ngờ, tàn khốc đã phá hỏng hoàn toàn hơn 600 bể xây nuôi cá hồi, cá tầm đặc sản của người dân xã Liên Minh, thiệt hại khoảng 250 tỷ đồng.  

UBND tỉnh Lào Cai đã ban hành công bố tình huống khẩn cấp về thiên tai trên địa bàn thị xã Sa Pa, tỉnh Lào Cai. Theo đó, UBND thị xã Sa Pa tiếp tục theo dõi chặt chẽ bản tin thời tiết của Trung tâm Dự báo khí tượng thủy văn Quốc gia, Đài khí tượng thủy văn Lào Cai trên các phương tiện thông tin đại chúng để có kế hoạch và biện pháp phù hợp ứng phó với các loại thiên tai, nhằm giảm thiểu thấp nhất thiệt hại do thiên tai gây ra; tổ chức rà soát các hộ dân đang sinh sống trong vùng có nguy cơ bị ảnh hưởng do sạt lở đất, lũ ống, lũ quét để có phương án di chuyển kịp thời...

Thị xã Sa Pa chịu thiệt hại nặng nề trong đợt mưa lũ đêm 12/9 vừa qua. Ảnh: QH. 

Ngoài thiệt hại về người, mưa lũ đã gây thiệt hại hàng trăm ha hoa màu, cây ăn quả và 61 trại nuôi cá nước lạnh của người dân địa phương. Mưa lũ làm hư hỏng nhiều công trình thủy lợi, nhà văn hóa và làm đổ 02 cột điện đường dây 0,4KV tại xã Khánh Yên Hạ, huyện Văn Bàn. Đặc biệt, mưa lũ đã khiến các tuyến Quốc lộ 279, 4, 4D bị sụt taluy âm dài 14m (1/2 mặt đường bị sụt; phương tiện chỉ lưu thông được 1 chiều; nguy cơ tiếp tục sạt lở gây đứt đường, làm ách tắc giao thông rất cao), sạt lở taluy dương 3.767m3. Riêng tuyến Quốc lộ 4D bị sạt lở taluy âm dài 12m 1 vị trí...   Trên tuyến Quốc lộ 279 bị sạt lở đất, đá taluy dương tại 21 vị trí, với tổng khối lượng khoảng 777,5m3. Bùn, đất, đá tràn mặt đường tại 1 vị trí, với khối lượng 42m3; 26 cây đổ ra lòng đường tiềm ẩn nguy cơ ngây mất an toàn giao thông. Trên tuyến Quốc lộ 4 bị sạt lở đất, đá taluy dương tại 3 vị trí, với tổng khối lượng khoảng 56m3; sạt lở taluy âm tại 1 vị trí, với chiều dài là 4m.

Mưa lũ cũng làm sạt taluy âm khoảng 50m Tỉnh lộ 152B (tại thôn Nậm Cang, xã Liên Minh, thị xã Sa Pa), ước khối lượng sạt lở khoảng 250m3. Ngoài ra, mưa lũ còn làm mặt đường Sa Pả - Tả Phìn - Bản Khoang, xã Tả Phìn bị xói tạo thành rãnh sâu nhiều điểm với chiều dài khoảng 350m. Đường nội thôn Tả Chả, xã Tả Phìn khu vực mưa to làm nứt gãy mặt đường bê tông với chiều dài khoảng 20m; đường bê tông nối hai xã Khánh Yên Hạ và Khánh Trung huyện văn bàn bị sạt lở taluy âm tại 1 điểm, chiều dài khoảng 20m, sâu khoảng 3m khối lượng đất đá bị sạt lở khoảng 60m3.

Lũ quét làm hư hỏng toàn bộ trại nuôi cá hồi, cá tầm dọc ba tuyến suối chính Nậm Pá, Nậm Than, Nậm Cang (xã Liên Minh, thị xã Sa Pa. Ảnh: CT. 

Ngay sau khi lũ ống xảy ra, Bộ Chỉ huy Quân sự tỉnh, Công an tỉnh đã huy động lực lượng khoảng 300 người đến hiện trường phối hợp cùng lực lượng tại chỗ hỗ trợ người dân khắc phục hậu quả và tìm kiếm người mất tích. Tỉnh Lào Cai đã chỉ đạo huyện Bát Xát tiếp tục huy động lực lượng tại chỗ gồm Công an, Quân sự phối hợp với UBND xã Phìn Ngan tiếp tục tìm kiếm nạn nhân bị mất tích tại suối Sùng Vui. Sở Giao thông Vận tải, Xây dựng đã chủ động, phối hợp với Công an tỉnh tổ chức cắm biển cảnh báo, phân luồng giao thông tạm thời tại các khu vực sạt lở và chỉ đạo đơn vị quản lý đường bộ hót sụt sạt, gia cố tạm thời đảm bảo an toàn cho người tham gia giao thông.

Chủ tịch UBND tỉnh Lào Cai  giao UBND thị xã Sa Pa và các sở, ngành chức năng huy động tối đa nhân lực, phương tiện tổ chức tìm kiếm nạn nhân bị mất tích; khắc phục thiệt hại do thiên tai gây ra. Khẩn trương rà soát, thống kê, đánh giá mức độ thiệt hại và kết quả tìm kiếm người bị mất tích theo quy định. Tổ chức lực lượng tuần tra, cảnh giới, cắm biển cảnh báo những vị trí ngầm tràn có nguy cơ cao xảy ra ngập úng, lũ ống, lũ quét... để hướng dẫn người dân, phương tiện qua lại bảo đảm an toàn. Tăng cường công tác kiểm tra, đôn đốc các chủ bãi thải, hồ chứa thủy điện chấp hành nghiêm về vận hành hồ chứa, kịp thời thông tin trước khi xả lũ cho các cơ quan liên quan và chính quyền địa phương vùng hạ du.

Thời gian tới, tỉnh Lào Cai cần nghiên cứu, đề xuất với Trung ương phương án hỗ trợ các gia đình bị ảnh hưởng do thiên tai, nhất là các hộ nuôi cá tầm, cá hồi. Bộ Tài nguyên và Môi trường sớm nghiên cứu các khu vực thường xuyên bị thiên tai, đưa ra cảnh báo sớm cho người dân và chính quyền các địa phương để sớm có biện pháp phòng ngừa, giảm thiểu thiệt hại do thiên tai.

Địa phương này cần xem xét về quy hoạch xây dựng các thủy điện, công tác bảo vệ rừng để hạn chế lũ ống, lũ quét xảy ra khi có mưa lớn cục bộ trong thời gian ngắn. Tỉnh nghiên cứu về quy hoạch dân cư, có các khuyến cáo với người dân sinh sống ở gần các sông, suối, nhất là ở các địa phương vùng cao, có địa hình dốc có các biện pháp phòng ngừa với thiên tai để hạn chế tổn thất về người và vật chất. Đồng thời, địa phương thường xuyên kiểm tra các suối trong mùa mưa lũ, sớm phát hiện vật cản dòng chảy để cảnh báo sớm cho người dân phòng ngừa.

Trước tình hình trên, Thủ tướng yêu cầu Chủ tịch UBND tỉnh Lào Cai và các địa phương khác huy động lực lượng tập trung tìm kiếm những người còn đang bị mất tích, cứu chữa người bị thương; tổ chức thăm hỏi, động viên, hỗ trợ kịp thời các gia đình bị thiệt hại, nhất là những gia đình có người bị nạn, hộ bị mất nhà cửa, hộ nghèo, khó khăn.

Theo dõi chặt chẽ diễn biến mưa lũ, chủ động chỉ đạo, triển khai công tác ứng phó kịp thời, hiệu quả nhằm bảo đảm an toàn tính mạng cho người dân, trong đó tiếp tục tổ chức rà soát, di dời, sơ tán ngay người dân ra khỏi khu vực nguy hiểm, nhất là có nguy cơ xảy ra lũ quét, sạt lở đất, ngập sâu; bố trí lực lượng kiểm soát chặt chẽ người và phương tiện qua các ngầm tràn, khu vực ngập sâu, nước chảy xiết, khu vực sạt lở hoặc có nguy cơ xảy ra sạt lở, không cho người và phương tiện qua lại nếu không bảo đảm an toàn. Huy động lực lượng hỗ trợ người dân khắc phục nhanh hậu quả thiên tai, khôi phục sản xuất, ổn định đời sống sau thiên tai.

Nằm trong khu vực Tây Bắc, địa hình bị chia cắt mạnh bởi các dãy núi cao và khe suối sâu, độ dốc lớn, hằng năm tỉnh Lào Cai  chịu ảnh hưởng nặng nề từ thiên tai, mưa lũ; nhiều khu dân cư tại các huyện thuộc vùng cao, biên giới bị đe dọa an toàn vì lở đất, lở núi. Hiện trên địa bàn tỉnh còn 127 xã, 1.254 thôn, bản với 103.797 hộ sinh sống ở khu vực nông thôn, miền núi (Trong đó có 1.168 thôn, bản có dưới 100 hộ/9 huyện, thị xã, thành phố). Địa bàn sinh sống của các hộ chủ yếu ở vùng có địa hình phức tạp, bị chia cắt mạnh, giao thông đi lại khó khăn.

Báo cáo của Sở NN&PTNT Lào Cai, hiện toàn tỉnh đang có 769 điểm có nguy cơ xảy ra thiên tai, trong đó 601 điểm chưa có biển cảnh báo (71 điểm ngầm tràn; 22 điểm sạt lở đất; 113 điểm lũ ống, lũ quét; 107 điểm ngập úng; 36 điểm sạt lở bờ sông, suối; 52 điểm sụt lún do mưa lũ hoặc dòng chảy). Giải pháp trước mắt đang được triển khai tại các điểm nguy hiểm trên là cử lực lượng theo dõi, canh trực khi có mưa lớn và không xây dựng nhà tại vị trí có nguy cơ sạt lở, đồng thời lắp đặt hệ thống cảnh báo mực nước tại các ngầm tràn, khu vực có nguy cơ ngập úng…

Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn cho biết, đơn vị đã tham mưu cho tỉnh các giải pháp phòng, chống thiên tai, trong đó chú trọng vào các công trình, khu dân cư để chủ động phương án đầu tư đảm bảo an toàn về lâu dài, hoặc di chuyển dân cư ra khỏi vùng nguy hiểm. Đồng thời, đề xuất với tỉnh, với Trung ương đầu tư các công trình cấp thiết để đảm bảo an toàn tính mạng và tài sản của nhân dân. Bên cạnh đó, kế hoạch phòng, chống thiên tai cũng được điều chỉnh thường xuyên, phù hợp với từng vùng; nâng cao năng lực của ban chỉ huy phòng, chống thiên tai và tìm kiếm cứu nạn các cấp…

Theo báo cáo năm 2022, trên địa bàn tỉnh Lào Cai xảy ra 27 đợt thiên tai, trong đó có 22 đợt mưa lớn và 5 đợt rét đậm, rét hại, làm chết 9 người, 1.673 nhà ở bị thiệt hại và ảnh hưởng, 1.020 ha cây cối, lúa, hoa màu bị ảnh hưởng. Thiên tai xảy ra cũng làm thiệt hại nhiều trường học, nhà văn hóa, hệ thống kênh mương thủy lợi, đường giao thông… trên địa bàn tỉnh. Tổng thiệt hại về kinh tế ước trên 125 tỷ đồng.

Hoàng Dương