Hướng tới thành phố biển đảo không rác thải nhựa

TMO - Cùng với sự phát triển kinh tế-xã hội vượt trội, thời gian qua thành phố Phú Quốc (tỉnh Kiên Giang) đang phải đối diện với áp lực trong công tác xử lý chất thải đặc biệt là rác thải nhựa. Thực tế này, đòi hỏi tỉnh Kiên Giang cần triển khai quyết liệt các giải pháp nhằm duy trì sự phát triển kinh tế gắn với bảo vệ môi trường.

Số liệu thống kê cho thấy năm 2021, thành phố Phú Quốc với dân số là 144.460 người, cùng với 634.000 lượt khách du lịch trong năm, đã phát sinh khoảng 180 tấn chất thải rắn sinh hoạt/ngày, 17.500m3 nước thải/ngày. Với tốc độ phát triển kinh tế - xã hội như hiện nay, dự báo đến năm 2025, tổng chất thải rắn sinh hoạt phát sinh trên địa bàn TP. Phú Quốc là 517 tấn/ngày và 718 tấn/ngày vào năm 2030.

Theo Sở TN&MT tỉnh Kiên Giang, đây là một thách thức lớn đối với tỉnh nói chung và Phú Quốc nói riêng, do nguồn kinh phí để triển khai cơ sở xử lý chất thải rắn quá lớn, trong khi đó, nguồn ngân sách nhà nước còn hạn hẹp không đủ để đầu tư. Hiện tỉnh cũng đã và đang kêu gọi đầu tư, kêu gọi vốn xã hội hóa để thực hiện đầu tư các cơ sở xử lý chất thải rắn, đặc biệt là rác thải nhựa tại địa bàn. 

Thành phố Phú Quốc duy trì hoạt động của "Ngày môi trường Phú Quốc" nhằm nâng cao nhận thức trong bảo vệ môi trường. Ảnh: Hữu Tuấn 

Trước khối lượng rác thải ngày càng gia tăng, thành phố Phú Quốc đã duy trì hoạt động của "Ngày môi trường Phú Quốc” vào ngày thứ 7 tuần đầu tiên của mỗi tháng, trong đó nêu cao thông điệp “Phú Quốc hướng tới thành phố biển đảo không rác thải nhựa, nói không với sản phẩm nhựa và túi nilon dùng một lần".

Chính quyền TP Phú Quốc cho biết: Để giảm thiểu rác thải nhựa ra môi trường, TP Phú Quốc tiếp tục duy trì thực hiện "Ngày Vì môi trường Phú Quốc", tối ưu hóa cơ chế phối hợp giữa các cơ quan trong Ban Chỉ đạo cấp thành phố về quản lý rác nhựa đại dương, đầu tư, xây dựng hệ thống cơ sở hạ tầng đồng bộ phục vụ công tác thu gom rác. Đồng thời, mở rộng mô hình phân loại rác tại nguồn đồng bộ với hoạt động thu gom, xử lý (xã Dương Tơ), phát động phong trào “Hành động để giảm thiểu ô nhiễm nhựa và túi ni lông” tại khu vực chợ đêm, khu vực công cộng. 

Trong năm 2021, Phú Quốc huy động 7.200 lượt người dân, du khách tham gia 7 đợt thu gom được 84 tấn rác thải, phần lớn trong đó là rác thải nhựa trên bờ biển. Hiện tại, Phú Quốc đang kêu gọi doanh nghiệp trong và ngoài nước đầu tư xây dựng nhà máy thu gom, xử lý chất thải rắn… 

Bên cạnh đó, thời gian qua địa phương này đang duy trì mô hình “Trạm tập kết xanh” nhằm giảm rác thải nhựa đồng thời nâng cao ý thức của người dân trong công tác bảo vệ môi trường. Mô hình “Trạm tập kết xanh” là sáng kiến của Tổ chức quốc tế về bảo tồn thiên nhiên WWF Việt Nam và Thành đoàn Phú Quốc.

Hiện Phú Quốc đã xây dựng được 3 Trạm tập kết xanh với hoạt động đổi rác nhựa lấy quà. Các Trạm tập kết xanh đã thu hút đông đảo người dân đem rác đến đổi là các đồ dùng bằng nhựa quen thuộc như ly nhựa, chai nhựa đựng gia vị, xà phòng, túi ni lông và ống hút đã qua sử dụng. Quà tặng được chuẩn bị sẵn gồm các nhu yếu phẩm, gia vị, dụng cụ học tập của học sinh, khẩu trang...

Trạm tập kết xanh được thiết lập cùng với các đơn vị tại thành phố Phú Quốc góp phần từng bước giảm thiểu rác thải nhựa. 

Thời gian qua, UBND thành phố Phú Quốc đã ký cam kết với Tổ chức quốc tế về bảo tồn thiên nhiên WWF Việt Nam sẽ hướng tới thành phố đảo không rác thải nhựa và giảm 30% rác thải nhựa cho tới năm 2030. Trong kế hoạch năm 2022, thành đoàn Phú Quốc cũng đã cùng với WWF xây dựng kế hoạch triển khai những mô hình trạm tập kết xanh đổi rác thải nhựa lấy quà và xóa những điểm nóng về rác.

Nhằm tìm ra giải pháp giảm rác thải nhựa đại dương, Tổ chức Bảo tồn thiên nhiên thế giới tại Việt Nam (WWF-Việt Nam) và Vườn Quốc gia Phú Quốc đã tổ chức giám sát rác thải biển nhằm thu thập số liệu, làm cơ sở cho đề xuất các giải pháp, hoạt động của chính quyền địa phương liên quan đến vấn đề rác thải nhựa.

Theo đó, hoạt động giám sát rác thải biển được chia làm 2 đợt trong năm vào tháng 6 và tháng 12 tại các bãi biển không có hoạt động dọn dẹp thường xuyên và chiều dài bãi biển tối thiểu 100m. Sau đó, sẽ lựa chọn 4 mặt cắt ngẫu nhiên để thu gom toàn bộ rác nhân tạo gồm 7 loại chính (nhựa, cao su, kim loại, gỗ chế biến, vải, thủy tinh và các loại rác khác với kích thước từ 2,5cm trở lên) nhằm thu thập dữ liệu về rác giữa các mùa, qua đó so sánh đối chiếu về thành phần, số lượng, khối lượng từng loại rác.

Đầu năm 2022, UBND TP Phú Quốc cùng Tổ chức quốc tế về bảo tồn thiên nhiên tại Việt Nam (WWF Việt Nam) vừa ký kết triển khai 2 dự án “đô thị giảm nhựa” và “giảm thiểu rác thải nhựa đại dương”, giai đoạn đến năm 2023. Với việc triển khai đồng bộ các giải pháp ở trên, thành phố Phú Quốc đang hướng tới mục tiêu bảo vệ môi trường vì sự phát triển kinh tế -xã hội bền vững.

Minh Thu